Dubbel Delft

Editie: Week 25, Jaargang 23 |

Eigenlijk hebben we in Delft meebetaald aan Brabant. Dat zit zo: West-Brabant was één van de eerste gebieden in Noordwest Europa waar op grote schaal en met een bedrijfsmatige aanpak turf werd gewonnen.

In het vrijwel stilstaande, zure bodemwater van delen van Brabant verloopt de afbraak van afgestorven plantenresten trager dan de toevoer van nieuwe resten. Het organisch materiaal stapelt zich op tot een zacht kussen van veen en dat noemen we turf. Turf is dus opgebouwd uit droge lagen veen. Goed brandbaar, en dus goed verkoopbaar. In hoogtijjaren, rond 1550, werd uit één gebied soms 70.000 m3 turf naar de uitvoerhavens vervoerd. Vanuit die havens werd de turf vervolgens in grotere schepen naar Vlaamse en later ook Hollandse steden vervoerd. Aan deze handel werd veel geld verdiend, dat grotendeels in Brabantse steden werd uitgegeven. Turf wordt niet voor niets de ‘aardolie van de Gouden Eeuw’ genoemd.

Plaatsen die volop profiteerden van de overslag van turf waren Roosendaal, Bergen op Zoom, Steenbergen, Zevenbergen, Oudenbosch, Leur, Breda en Terheijden. Van het verdiende geld werd in die steden vele markante historische panden gebouwd; daar hebben we in Delft dus ook aan meebetaald. In de vijftiende eeuw werd de turf onze stad binnengebracht in zogenaamde ‘ponten’, een plat vaartuig dat met een boom werd voortbewogen. Ze meerden aan in de gracht achter het toenmalige Gasthuis en brachten vooral turf uit de directe omgeving van Delft binnen. En kreeg dat deel van de gracht de naam ‘Pontemarkt’. Echter de toenmalige Delftse bierbrouwerijen hadden meer turf nodig dan uit de omgeving geleverd kon worden en dus werd in grotere schepen turf via de Maas ingevoerd. Turf die kwam, inderdaad, uit Brabant. Eerst moesten die schepen afmeren aan het Achterom, maar toen de vraag naar turf afnam schoof dat afmeren op richting stad. Om precies te zijn tussen de Molslaan en de Breestraat. Daarna was het nog jaren een gedoe met Pontemarkt en Brabantse Turf Marct. Uiteindelijk won die laatste het: Brabantse Turfmarkt. De linker foto laat een autovrije Turfmarkt zien, inclusief een aantal schepen. Jammer dat we zulke mooie schepen niet meer in de Delftse binnenstad zien…

Download de laatste krant!

Energieweg 3
2627 AP Delft

T: 015 - 214 39 12
info@delftopzondag.nl