Hemd van het Lijf: Roel Visser

Fotograaf Roel Visser (1952) heeft zijn camera altijd bij zich. Het resultaat hiervan is nu te zien in zijn fotoboek ‘Kijk ons nou’.

Waarom deze foto’s, naast de foto van jouzelf?
Deze foto’s zijn te vinden in mijn achtste fotoboek, ‘Kijk ons nou’.

Hoe is dit boek tot stand gekomen?
Zo’n drie jaar geleden ben ik gestart met pure straatfotografie, al wist ik toen nog niet dat het een boek zou worden. Uiteindelijk kreeg het steeds meer vorm door mijn rijke verzameling foto’s. Het verhaal groeide.

Wat inspireerde jou?
De foto’s van de Amerikaanse nanny Vivian Maier. Pas vlak voor haar dood werd ontdekt dat ze veel straatfoto’s had gemaakt, die voor het overgrote deel nog nooit waren ontwikkeld. Het zien van haar werk bracht mij op het idee om zelf ook een project te doen rondom straatfotografie; mij laten inspireren door wat mij intrigeert op straat.

Wat voor foto’s maakte jij voorheen?
Ik begon mijn loopbaan bij de Nieuwe Revu als klassiek sociaal fotograaf. Toen het blad deze lijn verliet haalde Joop Swart mij bij het weekblad de Tijd naar binnen. Tijdens de fusie van de Tijd en de Haagse Post in HP/ de Tijd, veranderde mijn werk langzaam van toon en stijl. De consumptiemaatschappij werd iets waar de Tijd, het Parool en tenslotte HP/ de Tijd mij wekelijks ruimte voor boden. Uit deze wekelijkse series ontstonden de boeken ‘De Jaren Negentig’ en ‘Hier in Holland’. Met mijn foto’s won ik verschillende prijzen.

Hoe zijn jouw huidige foto’s anders dan jouw foto’s voorheen?
Normaal gesproken fotografeer ik gericht op een thema. Nu was het een kwestie van gewoon de straat op gaan, kijken wat ik tegenkom en wat me aanspreekt. Dit werk is daarom ook veel onbevangener.

Welk verhaal vertel jij in dit fotoboek?
Je kijkt mee naar wat mij intrigeert en waar ik kritisch op ben, zonder dat er meteen een beschuldigende vinger door mij wordt opgestoken. Het boek is een weergave van de maatschappij anno nu, dus kan later als een historische weergave worden gezien. De foto’s tonen hoe wij ons tegenwoordig gedragen met onze uiterlijkheden en onze behoefte tot consumptie. ‘Ik consumeer, dus ik ben’, zo kunnen we de beroemde uitspraak van de Franse filosoof Descartes - ‘Ik denk, dus ik ben’ - tegenwoordig een eigentijdse draai geven. Het boekt toont beelden van mensen in winkelstraten die maar nooit genoeg lijken te hebben, mensen die voortdurend op hun mobieltje bezig zijn en niet met elkaar spreken, en mensen die alsmaar blijven eten, ook lopend. Maar ook arme en verwarde mensen, of jongeren die verliefd zijn. Velen bestempelen mijn fotografie als kritiek op de maatschappij, maar zo zou ik het eigenlijk niet eens willen noemen. Het is toch gewoon een weergave van de werkelijkheid?!

Vanwaar de titel ‘Kijk ons nou’?
Deze heeft een dubbele betekenis. De uitspraak kan neutraal zijn, maar als je de klemtoon op ‘kijk’ legt klinkt het opeens kritischer. Precies hoe je mijn foto’s ook kunt bekijken.  

Waar zijn de foto’s gemaakt?
Allemaal in de randstad, grotendeels in Delft. Maar de omgeving is eigenlijk niet zo heel belangrijk. De mens staat centraal.

Weten mensen dat ze in jouw boek staan?
De meesten niet. Fotograferen is soms een morele worsteling, maar ik ben van mening dat het spontaan moet blijven. Anders kun je geen historisch werk meer maken, want dan klopt het beeld van de werkelijkheid niet meer.

Hoe vind je het boek zelf geworden?
Hoewel je als creatieveling altijd kritisch bent op je eigen werk, ben ik er content mee. Het is een mooi boek. Een van m’n beste. Daarbij ben ik ook erg blij met de begeleidende tekst die Aukje van Roessel, oud-politiek journalist bij De Groene Amsterdammer, heeft geschreven. Ze schrijft naar de foto’s toe, met een historisch element en een blik naar de toekomst.

Waar is het te koop?  
Online, maar vanaf komende week ook bij Boekhandel De Omslag en Paagman in Delft.