Dubbel Delft 8/4

DELFT - Het is een van de meest bijzondere straatnamen van de stad: het Achterom. Waarschijnlijk is de oorsprong te vinden in de letterlijke betekenis van het woord: ‘ik ga achterom’. Aan de Geer - tegenwoordig Korte Geer en Lange Geer - waren ooit een aantal boerderijen gesitueerd. Achter die boerderijen werd in de veertiende eeuw een gracht aangelegd, als onderdeel van de oostelijke stadsgracht. Met andere woorden: deze gracht liep - althans voor de boerderijen - ‘achterom’. Helemaal zeker zijn de geleerden niet: het zou ook te maken kunnen hebben dat de vorm van de gracht je het idee geeft dat je ergens achterom gaat. Ook Den Haag kent overigens een Achterom. Straatnamen zijn een heerlijk onderwerp van gesprek. Wie het boek ‘straatnamen van Delft’ van Peter van der Krogt er op naslaat zal nog meer wetenswaardigheden over straatnamen te weten komen, waaronder het Achterom. Zo stond de zuidoostelijke kant van de gracht ooit bekend als de Jan Ghijsenlaen, zeer waarschijnlijk genoemd naar iemand die daar woonde. Aan de andere kant van het water heette het ‘Burchwal over Jan Ghisenlaen’; een wederom intelligente oplossing. Om het verhaal compleet te maken valt er ook nog te melden dat het Achterom ook ooit nog onder de naam ‘Zuideijnde’ bekend stond. Leuker wordt het als de namen van de poorten tussen de Vest en het Achterom boven tafel komen. Wat te denken van de ‘Pikpoort’, de ‘Toornpoort’, de ‘Meerminnepoort’, de ‘Foppenpoort’ of de ‘Jan Snollenpoort’. En dan was er ook nog ‘de Ham’, een inham aan het Achterom. Misschien komt daar de naam vandaan, maar ‘ham’ betekent ook een hoek of een bocht bij een aan het water gelegen stuk land. Het mooiste verhaal is dat op of bij dit pleintje ooit brouwerij ‘de Ham’ stond. De eigenaar, ene Claes Arentsz, liet rond 1550 aan de Rotterdamseweg een boerderij bouwen die hij naar zijn brouwerij de ‘Hamwoning’ noemde. Een latere eigenaar van het pand Rotterdamseweg 155 liet aan de straatkant een poortje bouwen met daarin de afbeelding van twee hammen. Het verhaal gaat dan ook dat de boerderij in een tijd dat het allemaal wat minder ging voor twee hammen zou zijn verkocht. Die transactie zal vast niet aan de voorkant van het huis zijn gedaan; waarschijnlijk achterom…