Hemd van het Lijf: Robert Jan Stips

Robert Jan Stips is producer, componist, toetsenist en zanger. Op 2 maart is hij te zien in HAL015.

Waarom zijn we hier, in HAL015?
Ik speel hier, op donderdag 2 maart. Het is een soort thuiswedstrijd voor me, want ik ben inmiddels al 15 jaar Delftenaar. Van oorsprong ben ik Hagenees, maar het begint te voelen alsof ik twee moedersteden heb.

Wat was het hoogtepunt van jouw inmiddels al 50 jaar durende carrière?
Voor mijn gevoel zijn er veel hoogtepunten, en dat zijn lang niet altijd van die heel memorabele anekdotes. Soms sta je te spelen en heb je van die split seconds dat je gewoon overgelukkig bent. Dat je opeens tot op je bot beseft wat je aan het doen bent en dat je God op je blote knieën dankt dat je ooit aan muziek bent begonnen. Dat zijn voor mij echt de hoogtepunten.

Hoe bepaal je welke stukken van jouw bijzonder brede repertoire dit optreden gaan halen?
Meestal kan ik ongeveer twintig nummers kwijt in een optreden, maar er zijn er vierhonderd. Ik kan me voorstellen dat als je naar mij komt luisteren, je toch wel graag één bepaald nummer had willen horen, omdat je daar bijvoorbeeld herinneringen aan hebt. Om mensen een kans te geven, kunnen ze tot een etmaal van tevoren iets aanvragen. Zo heb ik de tijd om die nummers te herinstuderen. Het is even werken, maar het is echt leuk. Door sommige keuzes word ik ook wel voor het blok gezet, maar er komt toch altijd weer wat leuks uit. Een beetje risico daarin is ook fijn, omdat het anders zo’n programma wordt dat je afdraait.

Het publiek wordt dus betrokken bij het programma?
Het is zeker geen eenrichtingsverkeer. Ik vertel een heleboel. De ene zaal reageert daarop en de andere zaal niet. Het hoeft niet per sé, maar ik vind het wel leuk als mensen een mening of een vraag blijken te hebben. Het kan allemaal. Ik zit niet zo vaak in de officiële theaterwereld en daar ben ik ook blij mee. Ik kom dus niet met een programma. Het is elke avond anders, mede door die verzoeknummers.

Waarom ben je ondanks, of misschien wel dankzij, je grote internationale succes toch zo dichtbij huis bent gebleven?
Ik heb al mijn hele leven het gevoel dat ik, omdat ik bepaalde keuzes maak, er toch nog niet helemaal bij hoor. En dat bevalt wel. Ik denk dat een fout die veel Nederlandse muzikanten maken is dat ze, zodra ze de kans krijgen om in Amerika te spelen, ineens heel Amerikaans gaan doen. Dan verlies je je eigen identiteit, en dat voelt het publiek als geen ander aan. Volgens mij kan je het publiek alleen overtuigen als je jezelf bent. Ik heb zelf al vrij jong besloten dat ik graag muziek zou maken die met mijzelf te maken heeft, omdat ik Nederlander ben en dus Europeaan. In Europa liggen de roots van de moderne klassieke muziek. Ik betrek dat liever in muziek dan rock. Het is natuurlijk hartstikke leuk om internationaal succes te hebben, zolang het maar met mijn muziek is.

Waarom speel je ook nog steeds veel muziek die je jaren terug hebt gecomponeerd?
Ik snoep van twee walletjes, maar het zijn wel eigen walletjes. De muziek van bijvoorbeeld Supersister is gewoon vrij uniek. Wat we toen maakten heeft op de een of andere manier de tijd doorstaan. Ik heb nooit het idee dat ik met iets stoffigs bezig ben. Misschien omdat we vroeger gewoon heel eigenwijs waren, dan blijft het gewoon onaangetast. Ik ben ontzettend blij dat het nu nog steeds gespeeld kan worden, maar ik wil dat niet uit nostalgie doen.

Als ik burgemeester van Delft was…
...zou ik graag de Markt eens gebruiken voor iets groots en creatiefs, iets multidisciplinairs. Delft blijft altijd een beetje klein. Het mag wel eens iets van grootsheid uit gaan stralen. Er leeft hier natuurlijk een hoop geschiedenis, maar het is nog steeds een creatieve stad. Ik zou de TU bijvoorbeeld eens carte blanche geven om iets op de Markt te doen. Dan wil ik er wel muziek bij maken.