Delft krijgt met les in boekhouden ook andere keuzemogelijkheden

Editie: Week 25, Jaargang 23 |

Rijk en provincie riepen Delft op om te stoppen met de bijzondere manier van boekhouden. Zo is het Stadskantoor is helemaal buiten de begroting van de Spoorzone gehouden. ‘Het is echt moeilijk om integraal te zien wat hier nou allemaal gebeurt’, zei Van der Lelij.

DELFT – ‘Investeer alleen nog in hoognodige zaken. En onderzoek de mogelijkheid om anderen te betrekken bij de Spoorzone, waaronder mede-overheden’.  Het waren deze week adviezen van rijk en provincie aan een bijna failliet Delft, die – misschien onbedoeld – de strategische mogelijkheid opleveren om met ándere keuzes dan OZB-verhoging uit het dal te klimmen.

Door: Henk de Kat

Ambtenaren van Binnenlandse Zaken en de Provincie Zuid-Holland hebben afgelopen maanden grondig de boekhouding van Delft doorgevlooid. Afgelopen dinsdag kwamen ze hun bevindingen toelichten tegenover de financieel deskundigen uit de gemeenteraad. Hun toon was minzaam, maar de conclusies en aanbevelingen logen er niet om. Vriendelijk, maar indringend wezen ze op de, in hun ogen, beste oplossing wil Delft niet failliet gaan: verhoog de onroerend-zaakbelasting.

Om te voldoen aan de plicht tot sluitende begrotingen, moet in elk geval veel meer gebeuren dan de bezuinigingen die het stadsbestuur deels al heeft ingezet. “Gaat u die keuzes zelf maken, of laat u zich die door ons opleggen?”, vroeg BiZa-woordvoerder Van der Lelij dinsdag aan de raadsleden. De OZB ligt nu met 777 euro jaarlijks voor een gezin al 20 procent boven het landelijk gemiddelde. Wordt het tarief inderdaad opgetrokken tot 150 procent, zoals rijk en provincie aanraden, dan wordt dat 930 euro.

Donderdagavond, twee dagen na die toespraak, mocht de bevolking van Delft in het stadhuis haar zegje doen over de huidige toestand. Niemand diende zich aan. Wel startte een urenlang discussie tussen woordvoerders van de politieke partijen in de gemeenteraad en de wethouders Hekker (financiën), Harpe (Spoorzone) en Förster (economie). De uitkomst: Delft luistert zeker wel naar de uitkomsten van het onderzoek van provincie en rijk, maar wijkt voorlopig niet af van de eerder ingenomen standpunten. Die komen neer op: we blijven mikken op extra steun, gaan door met zoeken naar mede-overheden die begrip hebben voor de situatie van Delft, we willen geen nieuwe OZB-verhoging en we gaan ook niet vrijwillig aan de leiband van het rijk lopen als ‘artikel 12-gemeente’.

Onbesproken bleven donderdag in dat raadsdebat diverse andere, toch zeker interessante onderzoeksresultaten van het gezamenlijk onderzoek van rijk en provincie. Zoals de manier van boekhouden in Delft. Die deugt niet. De toch gelouterde controleurs van BiZa en Zuid-Holland zeiden dinsdag over hun speurtocht door de Delftse kasboeken: “Het is vaak lastig te volgen. Wat gebeurt er nou...?” Ze werden tureluurs van het ondoorzichtig geschuif met risico-reserves, van het ene stadsproject naar het andere, en in en uit het algemene weerstandsfonds. “Stop hiermee. Dit moet echt beter, helderder.”

Die verzuchting gold ook de onderdelen in het grote Spoorzone-karwei, die puur voor rekening van de gemeente zijn: woning- en kantorenbouw, aanleg van de P-garage onder de Spoorsingel, fietsenstallingen en nieuwe wegen. Al die zaken zijn ondergebracht in een dochterbedrijf (OSB), dat voor 100 procent eigendom is van de stad. Maar de onderzoekers constateerden dat gemeenteraad en OSB-leiding als twee partijen met elkaar omgaan. Wat ook opviel is dat de gemeente het nieuwe Stadskantoor, dat toch echt in het Spoorzone-gebied staat, helemaal buiten de bekostiging van het totale Spoorzone-project heeft gehouden.  “Daardoor is het echt moeilijk om integraal te zien wat hier nou allemaal gebeurt”, vatte Van der Lelij samen.

Echt nodig
Naast tal van dringende aanbevelingen om te komen tot een helderder boekhouding, deden rijk en provincie dinsdag ook de oproep aan het stadsbestuur om vanaf nu ‘alleen nog te investeren in wat echt nodig is’. En om te onderzoeken wat mogelijk samen met andere partijen, ook overheidspartijen kan worden gedaan. Daarmee doemen ineens interessante mogelijkheden op voor nieuwe strategieën.

In plaats van de burgers op de blaren te laten zitten met een nieuwe OZB-verhoging en nog verdere bezuinigingen, zou Delft zich op een aantal fronten betere onderhandelingsposities kunnen verschaffen

Bijvoorbeeld bij de Sebastiaansbrug. De oproep van de provincie om alleen nog het ‘hoognodige’ te investeren, kan Delft aanwenden om terug te komen op de ook hier, net als destijds bij de Spoortunnel, te gul toegezegde investeringsbijdrage. Delft kan de provincie laten weten dat vernieuwing van deze provinciale brug niet langer tot de ‘hoogst nodige investering’ behoort, en verwijzen naar wat de financiële man van de provincie daarover zelf heeft gezegd: “In dat geval niet doen”.  De al zo lang slepende onderhandelingen over die brugvernieuwing zijn dan weer terug bij af.
Diezelfde strategie kan worden ingezet bij de aanleg van tramlijn 19 naar de TU-wijk, over die Sebastiaansbrug heen. De lijn is weliswaar een regionaal HTM-project, maar er is ook flink wat Delftse geld mee gemoeid. Is die tram in deze tijd van bezuinigen en lastenverhogingen nu echt te betitelen als ‘allernoodzakelijkst project’?

Ook het probleem van de grootschalige grondwaterwinning op het voormalige Gistfabriek-terrein kan met zo’n nieuwe blik worden bezien. Vanaf 2017 wordt met deze winning gestopt, terwijl de risico’s daarvan voor de bebouwing in Delft en omgeving niet zijn te overzien. Moet de stad daarvoor alleen opdraaien?`

En heeft het rijk niet zelf boter op het hoofd, door in deze barre tijden te blijven hengelen naar de resterende 32 miljoen euro die het ambitieuze Delft ooit – veel te gretig - had beloofd, als bijdrage in de spoortunnel? Het spoor is in principe een rijkstaak. Wordt het dan niet tijd dat het rijk dit erkent, en een kwijtscheldingsregeling treft met de stad, die mede door haar enthousiasme over een ondergronds spoor nu zo in de problemen geraakt?

Voor de Spoorsingel-garage is het te laat. Wethouder Harpe (VVD, Spoorzone) zei donderdag dat echt geen sprake meer kan zijn van een eventueel afblazen van deze garage. Stoppen met de al begonnen bouw zou 42 miljoen kosten, terwijl hij nu een bouwsom van 39 miljoen noemde.  Maar de Sebastiaansbrug, tramlijn 19, de nog resterende spoortunnel-financiering en de waterwinning: het zijn voorbeelden van geplande investeringen, die – net als voor de Spoorsingel garage het geval had moeten zijn - nu een hernieuwde, frisse discussie waard zijn om Delft uit de misère te helpen.

Download de laatste krant!

Energieweg 3
2627 AP Delft

T: 015 - 214 39 12
info@delftopzondag.nl