Drie vakantiescholen voor drieduizend kinderen

Editie: Week 32, Jaargang 22 |

Eind 2015 verschijnt een tweedelig standaardwerk over de geschiedenis van Delft en haar bewoners, vanaf de oorsprong tot heden. Redacteur Ingrid van der Vlis vertelt maandelijks over het werk aan dit project.

Het KinderZomerFeest van de Delftse Vakantie Activiteiten zit er weer op. Twee weken lang kwamen zo’n 350 kinderen en 70 begeleiders naar Sportpark Biesland voor gezamenlijke spelen, knutselactiviteiten en sportworkshops. Zij hadden er vast geen weet van dat vele duizenden Delftenaren hen voorgingen. De voorganger van de Vakantie Activiteiten was zelfs zo groot dat deze bijna aan zijn eigen succes ten onder ging.

Eerst naar de kerk
De Delftse Vacantieschool werd in 1948 opgericht voor kinderen die niet met hun ouders op vakantie konden, in die tijd nog het merendeel van de schooljeugd. Een kleine drieduizend deelnemers kwamen op het initiatief af. Of beter gezegd op de initiatieven. Er waren immers drie verschillende vakantiescholen: een openbare, een katholieke en een protestantse. Samen organiseerden zij twee vakantieweken op de Hertenkamp en één week in de duinen bij Scheveningen. De groepen kinderen rouleerden met hun eigen leiding. Als op de Hertenkamp twee groepen tegelijk waren, speelden zij op aparte velden. De samenleving was nog volledig verzuild.

Het onderscheid was al zichtbaar bij de aankondiging, in de Delftsche Courant telkens in drie aparte artikelen vermeld. Zo schreef de krant een berichtje voor katholieke schoolkinderen. Zij konden zich vanaf maandag 2 augustus 1948 telkens om kwart voor negen ’s morgens melden bij een van de katholieke kerken in de stad om vanaf daar gezamenlijk naar de Hertenkamp te wandelen. Dat was vroeg, maar er was tijd genoeg om eerst nog naar de kerk te gaan. “De leiding doet dit ook”, zo eindigde de oproep. De sociale controle op het kerkbezoek was dus gewaarborgd.

De activiteiten waren wel voor alle groepen gelijk met vooral veel buitenspel: een voetbalcompetitie, slootje springen, hardlopen en kruiwagen rijden. Niet al te veel gekkigheid met soms een traktatie, zoals een enkele keer een flesje Coca-Cola op kosten van theeschenkerij ’t Rieten Dak. Alle andere dagen was er tussen de middag voor iedereen een kwart liter melk, met dank aan Sterovita Delft.

Nieuwe activiteiten

Delftenaren waren enthousiast en lieten dat via de kranten weten: “De kinderen, die anders wellicht op straat zouden slenteren en zich dan o zo gauw gaan bezighouden met het uithalen van allerlei katte[n]kwaad, zuigen zich hier de longen vol met de gezonde buitenlucht.” De gemeente stond ook pal achter het initiatief en verhoogde jaar na jaar de subsidie. De bijdrage die de kinderen moesten betalen, werd bewust laag gehouden. Een jaarlijkse collecte zorgde ervoor dat dit mogelijk bleef.
Hoe succesvol de weken ook waren, in het begin van de jaren ’60 nam de belangstelling af. Er kwamen nog maar zo’n twaalfhonderd kinderen. Door de gestegen welvaart gingen steeds meer ouders zelf op vakantie. Het doel leek bereikt. De Vacantieschool perkte de activiteiten na dat jaar echter niet in, maar breidde deze juist uit. Met moderne creatieve activiteiten als tekenen en boetseren zouden er meer kinderen bereikt kunnen worden. De vernieuwing kostte het nodige, maar had wel succes. Het aantal deelnemers liep op naar tweeduizend schoolkinderen die voor nog geen drie euro (zes gulden) per week beziggehouden werden.

Schuld

Het samengaan van de drie verzuilde vakantiescholen moest voor nog meer verjonging zorgen. Onder de naam Delftse Vakantie Bezigheden viel de organisatie voortaan volledig onder de gemeente, als onderdeel van de afdeling Welzijn. De leiding streefde minder schoolse bezigheden na en zocht toenadering tot het in die jaren sterk opkomende buurthuiswerk. Van afslanking was geen sprake. In 1974 was het vakantiewerk zelfs groter dan ooit. Zes weken lang vonden er activiteiten in de hele stad plaats. De gemeente had de subsidie gul verhoogd. Het resterende geld kwam bij Delftse bedrijven vandaan en uit de bijdragen van de kinderen, die voor het eerst naar vermogen betaalden.

Alle uitbreidingen ten spijt viel de belangstelling die zomer eigenlijk een beetje tegen. Organisatoren weten dat aan de nieuwigheid en gingen voort op de ingeslagen weg. Toen de gemeente in de tweede helft van de jaren ’70 minder subsidie verleende omdat het doel enigszins voorbij werd geschoten, klonk er gemor. Dat er meer aan de hand was, bleek pas in 1980. Een nieuwe penningmeester ontdekte een schuld van ruim 36.300 euro (80.000 gulden), opgebouwd sinds de grootschalige vernieuwingen vanaf 1974. Een raadslid liet weten “nog nooit zo geschrokken” te zijn, wethouder Hannie Kleijn-Westendorp nam de verantwoordelijkheid op zich. Het comité moest opgeheven worden, maar de activiteiten voor de kinderen mochten er niet onder lijden.

Onder de naam Delftse Vakantie Activiteiten maakte de organisatie een doorstart. Het was het sein om terug te keren naar de basis: Het bieden van een plezierige vakantie aan Delftse schoolkinderen tegen een laag tarief. En daar heeft de organisatie zich tot op heden aan gehouden, getuige de twee afgelopen succesvolle weken.

Eerdere afleveringen nalezen? Dat kan op www.geschiedschrijvingdelft.nl.

Download de laatste krant!

Energieweg 3
2627 AP Delft

T: 015 - 214 39 12
info@delftopzondag.nl