Een bouwwerk van blunders: 2010 - 2014

Editie: Week 40, Jaargang 22 |

Een dure illusie – het ontwerp van de nieuwe Sebastiaansbrug waarvan Delft hoopte dat het in 2016 afgebouwd zou zijn.

DELFT – Het vorige college bezuinigde er voor miljoenen euro's op los, en toch ging het akkoord om 5,5 miljoen extra te betalen voor het vervangen van de Sebastiaansbrug. "Wie onderhandelt er nou zo?" Deel 2 van een reconstructie.

Door: Bjinse Dankert

In juni 2010 wordt de lopende aanbesteding voor de vervanging van de Sint Sebastiaansbrug in de prullenbak gegooid door het nieuw aangetreden College van B & W. Het is aan de nieuwe CDA-wethouder Milène Junius om in de komende vier jaren te slagen waar haar voorganger, PvdA-wethouder Anne Koning, faalde.

In haar eerste jaar als wethouder gaat Junius voortvarend van start: ze kondigt aan alle bouwmogelijkheden om de brug te vervangen opnieuw tegen het licht te houden. Vier bouwopties blijven eind dat jaar op de tekentafel liggen. De voorkeur van het college is veranderd: de gemeente pleit nu bij de Provincie Zuid-Holland intensief voor een brug die even hoog is. Tevergeefs, want de provincie blijft stug vasthouden aan een verhoogde brug.

Dat mag de provincie ook doen. Net als Delft is de provincie deels eigenaar van de brug en heeft zo een belangrijke stem in de besluitvorming (zie kader). Wel heeft de gemeente tot dat moment de leiding over het bouwproject gehad. Maar juist dat verandert begin 2011: Delft draagt dan de regie over aan de provincie, een besluit dat belangrijke consequenties zal krijgen. Voor de regiewissel valt overigens wel wat te zeggen: de provincie heeft meer ervaring met bruggen bouwen, terwijl onder de hand van de gemeente het bouwproject al twee keer in de soep is gelopen.

De provincie begint in 2011 plannen uit te werken voor een verhoogde brug, het brugtype dat de provincie zo graag wil. Collegepartijen, en zelfs Delftse oppositiepartijen, leggen zich hier bij neer: Onafhankelijk Delft en SP geven openlijk hun steun aan een nieuwe brug. Wel willen raadsleden weten wat het Delft nou gaat kosten. Junius verklaart: "Dat is nog onderwerp van gesprek."

Opleveringsmisser
Dat gesprek met de provincie heeft veel voeten in de aarde. Pas anderhalf jaar later, in juni 2012, kondigt Junius aan dat er overeenstemming is tussen de drie belanghebbende partijen (Haaglanden, de provincie en Delft). Delft loopt relatief sterk uit deze onderhandelingen weg: de gemeente zal een vast bedrag van 7,3 miljoen euro inleggen en als het misloopt zijn de extra kosten voor de provincie. In een tijd waarin de stad al voor tientallen miljoenen aan bezuinigingen doorvoert zijn raadsleden in hun nopjes met deze verdeling.

Ook verkondigt Junius dat er een 'harde afspraak' wordt gemaakt met de provincie wanneer de brug moet worden opgeleverd. Dat is belangrijk voor het college, want in al die jaren is de brug de belangrijkste missende schakel geworden om tramlijn 19 naar de universiteitscampus te kunnen afronden. Junius zegt tegen raadsleden: "Wij hebben al in de eerste afspraak meegenomen dat er een deadline in zit, dat is oplevering in 2015. Die harde afspraken zullen wij gewoon met de provincie maken."

Raadslid Aad Meuleman van Stadsbelangen Delft wil dan voor de zekerheid nog van de wethouder horen of ze echt de brug bedoelt: "U moet ook een harde afspraak maken dat voor 2016 de Sebastiaansbrug vernieuwd en klaar is."

Junius antwoordt Meuleman: "Ik doelde met een harde afspraak op de oplevering van de Sebastiaansbrug. Alles is er ons aan gelegen dat goed vast te leggen in de overeenkomst die wij met de provincie sluiten."

Het contract wordt in juli 2012 officieel ondertekend. Maar ondanks de herhaalde belofte van Junius staat in dit document geen enkele harde afspraak over de oplevering van de nieuwe brug. Het contract rept slechts over een inspanningsverplichting: 'Partijen spannen zich in om de nieuwe St. Sebastiaansbrug te realiseren voor 31 maart 2015.' Junius meldt dit niet aan de raad. Integendeel, tijdens een raadsoverleg in september onderstreept ze nogmaals: "We hebben een harde deadline."

Junius, sinds afgelopen mei weer CDA-raadslid, is door deze krant gevraagd persoonlijk te reageren op haar uitspraken destijds, maar zegde een interview op het laatste moment af. Per e-mail laat ze weten dat ze overtuigd blijft dat de raad destijds goed door haar is geïnformeerd. Junius vermijdt in haar antwoord specifiek in te gaan op haar uitspraken over een opleveringsdatum. Wel erkent Junius dat de vastgelegde datum in het contract 'niet afdwingbaar was met boetes'. "De provincie weigerde te tekenen als er een afspraak in zou komen over boetes. Zo wil je ook niet omgaan met elkaar als partners. Wij, als gemeente, hadden ook kunnen zeggen, laat die tijdsdruk maar zitten."

Boterzacht
Die tijdsdruk zonder afdwingbare boetes zal juist als een boemerang bij het college terugkomen. Als de provincie eind vorig jaar de cijfers nog eens doorrekent, duikt er plotsklaps een gat van bijna vijf miljoen euro op. Hoe dit kan, is niet precies duidelijk, maar er zijn wel aanwijzingen. Uit een geheim verklaard kostenoverzicht, opgesteld door de provincie, doemt het beeld op dat de provincie vanaf 2011 de bouwkosten voor een nieuwe brug stelselmatig te laag inschatte. Maar eenmaal geconfronteerd met dit tekort wenst de provincie niet voor deze extra miljoenen op te draaien. En dan blijkt de 'harde deadline' waarover Junius met de provincie onderhandelde opeens boterzacht.

Juist Delft wordt door de provincie onder zware druk gezet: als Delft de nieuwe brug zo graag voor 2016 af wil hebben, dan zal het met meer geld voor de dag moeten komen. Zo niet, dan neemt de provincie de plannen van de ontwerptafel en begint opnieuw. Dat zou voor jaren aan extra vertraging opleveren. Het is een scenario dat het college absoluut niet wil.

In diep geheim overlegt Junius in de herfst met raadsleden. Ook financieel wethouder Lucas Vokurka (D66) schuift aan. Wat er tijdens deze vergaderingen wordt gezegd, is niet exact bekend. Maar uit het verslag van een besloten overleg van afgelopen zomer blijkt dat het college eind vorig jaar zwichtte voor de druk van de provincie. In een jaar waarin opnieuw miljoenen aan bezuinigingen worden ingevoerd, tekent Delft bij voor 5,5 miljoen extra inleg. Zo wordt de Delftse bijdrage voor de bouw van de nieuwe brug opgestuwd naar bijna 13 miljoen euro. Daar komt bij dat de gemeente ook wordt opgezadeld met vrijwel al het financieel risico van het project. Het voor Delft gunstige contract van 2012 is daarmee vrijwel teniet gedaan. Een oppositieraadslid reageert tijdens het besloten overleg afgelopen zomer verontwaardigd: "Wie onderhandelt er nou zo?"

Junius zet als wethouder haar handtekening onder de nieuwe afspraken begin december 2013. Voor de provincie lijkt hiermee het laatste struikelblok geslecht: op 20 december gaat de derde poging tot aanbesteding dan eindelijk van start. Met de extra miljoenenbijdrage van Delft moet de tafelbrug er voor 2016 nu toch echt komen.

Toch meer vertraging
Het blijkt een dure illusie, want nóg meer slecht nieuws arriveert dan snel. Omdat het financieel risico nu weer bij Delft rust, laat de gemeente de plannen van de provincie doorlichten. En wéér worden er gebreken en blunders aangetroffen. Zo zijn er, net als vier jaar geleden, vergunningsaanvragen niet op tijd aangevraagd of door Delft uitgevoerd. En, net als vier jaar geleden, rammelen de ontwerpplannen. 'Onvoldoende doordacht', oordeelt Iwan de Vries, de huidige projectleider van de gemeente, over het geknoei bij de provincie. Het betekent alsnog anderhalf jaar meer vertraging, terwijl de Delftse inleg van 5,5 miljoen extra euro dat nou juist had moeten voorkomen.

De geschiedenis van vier jaar geleden herhaalt zich zo op vrijwel identieke wijze. Na vier jaar wethouderschap vertrekt Junius, en VVD-raadslid Lennart Harpe neemt in mei de weinig benijdenswaardige portefeuille van de Sebastiaansbrug onder zijn hoede. Ook hij start met slecht nieuws: een dag na zijn installatie als wethouder krijgt Harpe van de provincie definitief te horen dat het project verdere vertraging oploopt. En daarbij stijgt het kostenplaatje opnieuw met ruim twee miljoen euro. Er zit niets anders meer op voor de nieuwe wethouder: op 22 mei kondigt hij aan dat ook de derde aanbesteding wordt stil gezet. Ook Harpe, de derde wethouder op rij, moet weer om tafel met de provincie. Voor weer nieuwe afspraken over een betonnen brug die ook na acht jaar niet is vervangen.

Nog geen half jaar later kondigt de gemeente Delft aan dat het de begroting niet meer rond krijgt: Delft staat financieel 'onder water' erkent financieel wethouder Aletta Hekker (D66). Grote infrastructurele projecten zoals het ontwikkelen van de Spoorzone en de Harnaschpolder hebben de gemeente financieel in het nauw gedreven. En de Sint Sebastiaansbrug? Hekker antwoordt, koeltjes: "We constateren dat we ook daar niet met meevallers te maken hebben."

Van wie is de Sint Sebastiaansbrug?
Bij het vervangen van de Sebastiaansbrug en het aanleggen van een tramlijn over de nieuwe brug zijn drie bestuursorganisaties betrokken: de Gemeente Delft, de Provincie Zuid-Holland en Stadsgewest Haaglanden. Een complicerende factor is het eigenaarschap van de brug. De Sebastiaansbrug heeft, net zoals dat ook geldt voor veel andere Delftse bruggen, twee eigenaars: Delft en de provincie. Zo bezit de provincie het bruggedeelte boven het water, terwijl de gemeente de weggedeeltes van en naar de brug voor rekening neemt. Juist omdat er twee overheden eigenaar zijn, leggen beide partijen een fiks bedrag in om de aanleg van een nieuwe brug te bekostigen. Ook Haaglanden draagt financieel bij, dat geld is vooral bedoeld voor het aanleggen van een trambaan voor wanneer de brug is vervangen.

Download de laatste krant!

Energieweg 3
2627 AP Delft

T: 015 - 214 39 12
info@delftopzondag.nl