Hemd van het lijf - Tien vragen aan Frans Postma

Editie: Week 45, Jaargang 20 |

Frans Postma (68) reconstrueerde het Parijse atelier van Piet Mondriaan en exposeerde hiermee over de hele wereld.

1. Waarom wilde je hier, in je werkkamer aan het Oosteinde, worden gefotografeerd?
“Omdat dit mijn werkplek is. Hier maak ik mijn tekeningen, onderhoud ik contacten en doe ik de correspondentie. Momenteel ben ik hier bezig met het schrijven van een montagehandleiding voor mijn ware grootte atelier, zodat deze ook kan worden opgezet als ik er niet bij ben.

2. Waarvan heb je precies een reconstructie gemaakt?
“Van het Parijse Atelier van Piet Mondriaan uit 1926. In 1985 doceerde ik het vak maquettebouw aan de TU. Het doel was om ruimtelijk voorstellingsvermogen bij de studenten te ontwikkelen. In het kader van dit vak deed ik onderzoek naar de ruimtelijke kwaliteiten van Mondriaans Parijse atelier. Op basis van vier bekende foto’s heb ik een maquette van 1 op 20 gemaakt voor onderzoek, daarna een van 1 op 10 voor exposities. Ten slotte heb ik het atelier op ware grootte gemaakt.”

3. Waarom koos je daarvoor specifiek het Atelier van Mondriaan?
“Omdat zijn Parijse Atelier in de literatuur door veel kunsthistorici was besproken. Zij waren laaiend enthousiast, maar konden de essentie van de ruimtelijkheid niet definiëren. Ik wilde onderzoeken of ik er met mijn architectuurachtergrond wel achter kon komen.”

4. Was dat erg lastig?
“Ja, want ik had in principe alleen die vier foto’s uit 1926. Het atelier zelf was in 1936 gesloopt. Met alleen de vier foto’s als basis, bleven er toch nog veel te veel onduidelijkheden over. Daarom organiseerde ik een studiereisje naar Parijs, waarop ik met een paar studenten verschillende archieven afging, om de originele bouwtekeningen te zoeken. Uiteindelijk kwamen we bij het juiste archief en konden we op die manier de hoofdmaten van het atelier vaststellen.”

5. En die hielpen je verder?
“Inderdaad, die hoofdmaten waren heel belangrijk, omdat ik zo inzicht kreeg in de bouwkundige afmetingen van het atelier. Toen ik die eenmaal had maakte ik een onderzoeksmaquette en heb ik schaalmodellen van de meubels erin geplaatst, exact zoals Mondriaan dat in 1926 ook had gedaan. Met een enthescoop heb ik er foto’s van genomen en deze vergeleken met de originele zwart-wit foto’s. Zo kon ik de preciese standpunten van de fotograaf terugvinden.”

6. Was je al liefhebber van de schilderijen van Mondriaan?
“Zijn schilderijen fascineerden me wel, maar ik begreep nooit echt wat hij ermee wilde duidelijk maken. Ik ben me gaandeweg in zijn atelier en zijn architectonische filosofie gaan verdiepen en langzamerhand is mij duidelijk geworden wat hij met zijn kunst bedoelde. Dat maakt zijn schilderijen nog boeiender.”

7. Als ik burgemeester van Delft was, dan...
“...zou ik het parkeerbeleid in de binnenstad stukken menselijker en socialer maken. Als de plannen zoals ze nu voorgesteld zijn doorgaan, worden de binnenstadbewoners behoorlijk gestraft voor het feit dat ze een auto hebben. Een tweede parkeervergunning gaat meer dan zevenhonderd euro kosten en de bezoekerskaart gaat helemaal verdwijnen. Op die manier zullen familie en kennissen gewoon wegblijven en niet meer op bezoek komen.”

9. Voor wie zijn jouw maquettes interessant?
“Vooral voor musea en voor mensen die geïnteresseerd zijn in kunst en architectuur. Mijn tweede maquette heeft onder meer in het Museum of Modern Art in New York gestaan en ik ben er ook mee in Tokyo geweest. Verder heeft mijn maquette op ware grootte in de Beurs van Berlage gestaan om de tegenstelling tussen Mondriaan en Van Doesburg duidelijk te maken. Verder heeft het in Centre Pompidou gestaan, Kopenhagen en in verschillende Duitse steden. Op dit moment staat hij in de Staatsgalerie in Stuttgart als topattractie in een grote landelijke expositie over ateliers door de eeuwen heen. Afgelopen maandag had ik nog een afspraak met een conservator uit New York, waar het Atelier in 2014 naar toe zal gaan. Alleen voor 2013 zoek ik nu nog een locatie.”

10. Is de maquette uiteindelijk een stuk van je levenswerk?
“Absoluut. Het mooie is dat er over dit werk door vooraanstaande kunstkenners recensies geschreven worden, die allemaal heel lovend zijn. Daarnaast heeft Mondriaan zijn visie op architectuur nooit echt wereldwijd kunnen uitdragen en ik heb het idee dat ik nu een beetje zijn ambassadeur ben.” (AdW)

Download de laatste krant!

Energieweg 3
2627 AP Delft

T: 015 - 214 39 12
info@delftopzondag.nl