Wildopvang Zuid-Holland gaat sluiten

DELFT - De in 1979 opgerichte Wildopvang is voor veel Delftenaren niet weg te denken uit de Delftse Hout. Generatie op generatie bracht hier zieke of gewonde egels, vogels of andere wilde dieren. Toch komt hieraan binnenkort een eind. Wildopvang Zuid-Holland is genoodzaakt de deuren permanent te sluiten, door de onhoudbare financiële situatie. “We zijn intens verdrietig, maar zien werkelijk geen andere uitweg.” 

Door Cheyenne Toetenel

Jaarlijks vangt de Wildopvang in Delft ruim 4.000 vogels, egels en andere in het wild levende inheemse dieren op die ziek, gewond of verweesd zijn geraakt, met als doel terugplaatsing in de natuur. Ruim 40 jaar geleden werd deze opvang opgericht door Winanda de la Rambelje. “Als dierenartsassistente zag ik dat wilde dieren niet werden behandeld. Dat vond ik wrang, dus besloot ik uit te zoeken of ik dit zelf kon aanpakken. Er bleek veel mogelijk, dus ging ik mij daar hard voor maken”, vertelde Winanda hierover aan Delft op Zondag. “Het werd mijn levenswerk.” Met Winanda spraken wij in 2019 al over de financiële problemen waar de opvang mee te kampen had. “Onze bankrekening is zo goed als leeg”, vertelde zij destijds. “De Wildopvang is afhankelijk van giften, donaties en legaten van particulieren, bedrijven en gemeentes. Helaas lopen die inkomsten de laatste jaren terug terwijl de kosten stijgen. Het ziet ernaar uit dat wij de opvang draaiende kunnen houden tot eind november. Daarna moet de opvang sluiten, tenzij er hulp komt.” Dankzij de enorme media-aandacht en politieke lobby die toen ontstond kwam de Wildopvang dit ‘bijna-faillissement’ te boven en leek het vooruitzicht rooskleuriger te worden. Na 40 jaar buffelen voor de Wildopvang deed Winanda in 2020 een stapje terug en droeg zij het stokje over op Willeke van den Heuvel, de huidige voorzitter. Na alle problematiek van de afgelopen jaren is de bankrekening nu helaas toch weer leeg. Zelfs zo leeg, dat het bestuur van de Wildopvang Zuid-Holland na langdurige afweging en alle mogelijke opties te hebben uitgewerkt en doorgerekend tot het onvermijdelijke besluit komt om de deuren permanent te sluiten per 31 december van dit jaar.

Financiële problemen
“De afgelopen 10 jaar is het bestaan van de opvang steeds zwaarder geworden door aangescherpte en vaak onwerkbare wet- en regelgeving”, aldus Willeke. “Het afgelopen jaar stapelden de financiële problemen zich in rap tempo op. Vijf keer hogere energierekening, drie keer hogere huur, voer werd duurder door de duurdere graanprijs en per 1 januari stijgen ook nog de minimumlonen met 10,5 procent. Naast deze stijging van de kosten zien we ook dat de donaties teruglopen door de onzekere economie. Verder heeft drie jaar stevig lobbyen bij gemeentes, provincie en overheid nog nauwelijks geleid tot meer subsidies of beter uit te voeren wet- en regelgeving.”

Tekort aan mensen
Ook het tekort aan personeel en vrijwilligers speelt parten. “Door het teruglopen van de vrijwilligersaantallen en de eisen die aan onze ontheffing hangen, zouden we met meer specifiek opgeleide betaalde krachten moeten gaan werken. Die mensen zijn amper beschikbaar op de arbeidsmarkt. Je moet dan met een hoog salaris komen om ze al te kunnen aantrekken. Geld dat er niet is.” Het vaste team in afgeslankte vorm door laten gaan is ook geen optie. “Door strenge wet- en regelgeving hebben we opgeleid personeel nodig om open te mogen blijven. Wij vinden goede medische zorg voor de dieren erg belangrijk en stellen hoge kwaliteitseisen. Daarom hebben we gedurende openingstijden - elke dag van 8.00 uur tot in de zomer 22.00 uur - medisch opgeleid personeel in dienst. Minder mensen houdt in minder professionele zorg, en daar willen en kunnen we geen concessies in doen.”

Vogelgriep
Naast de financiële problemen en het tekort aan medisch personeel en vrijwilligers kreeg de Wildopvang ook nog te maken met een mentale klap door een interne uitbraak van de vogelgriep. “Hierdoor moesten we veel dieren laten inslapen, wat ons natuurlijk veel pijn heeft gedaan. In mei was er daarbovenop een brute inval van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) waarbij onze medewerkers als criminelen zijn verhoord. Met vijf man tegelijkertijd een verhoor waar direct gedreigd werd met straffen, waaronder het intrekken van diploma’s en vergunningen, en het openbaar ministerie. Er zou binnen enkele weken meer bekend worden, maar we zijn nu vijf maanden verder en weten nog niets. En dat geeft behoorlijk stress. Want krijgen we een ‘foei’ te horen, een geldboete of een straf? Geen idee. Ook dit drukt psychisch zwaar op ons.”

Inval
De inval van de NVWA was het gevolg van een anonieme tip. “Zij hadden te horen gekregen dat we verboden middelen in huis hebben, waaronder antibiotica. Dieren die door een kat zijn gebeten hebben direct antibiotica nodig. De tanden van een kat bevatten zoveel bacteriën dat dieren na een beet eigenlijk binnen 24 uur komen te overlijden. Alleen antibiotica helpt om dit zoveel mogelijk te voorkomen. Daarom hebben wij de afspraak met onze dierenarts: indien katslachtoffer, dan geef je dit middel. Afspraken die al dertig jaar bestaan, maar officieel mag de dierenarts het recept alleen per diertje voorschrijven. We horen dus met elke vogel die gepakt is door een kat -in de zomer wel zo’n tien tot twintig per dag- naar de dierenarts te rijden voor een prikje antibiotica. Dierenartsen zijn al zwaar overspannen, en dan ook nog eens zoveel dieren erbij, dat redden zij niet. Hoewel elke opvang dit doet, zijn wij strafbaar voor het in huis hebben van dit middel.” Hetzelfde geldt voor een middel om dieren in te slapen. “Dat mogen wij ook niet bezitten en toedienen. Dieren inslapen op een heel humane manier -een prikje en twee seconden later is het dier rustig overleden- dat mag niet, maar we mogen wel kopjes van kleine haasjes en konijnen inslaan met een hamer, nekjes van vogels omdraaien of een egel laten doodbloeden. Bizar, maar zo is dat in Nederland geregeld. Omdat wij de dieren op een vriendelijkere manier willen helpen, zijn we strafbaar.”

Laatste maanden
Gezien de sluiting per 31 december, zal de Wildopvang Zuid-Holland vanaf 10 oktober geen nieuwe dieren meer opvangen. “We zijn ons er terdege van bewust dat we onze collega’s met extra problemen opzadelen”, aldus Willeke. “Dierenambulances moeten verder rijden met dieren en opvangen zullen het drukker krijgen. Ruim 4.000 dieren per jaar kunnen niet meer naar Delft en moeten uitwijken naar Den Haag, Rotterdam, Zoetermeer, Gouda en andere steden in de regio waar nog een opvang zit voor vogels, egels en ander wild.” Particulieren die voor de deur staan met een dier zullen nog worden geholpen. “Het dier nemen we dan aan en we vragen aan een dierenambulance om het dier naar een collega-opvang te brengen.” En wat er gebeurt met de dieren die momenteel in de opvang verblijven? “Deze gaan we verzorgen totdat ze veilig terug de natuur in kunnen. Gaat hun herstel langer duren, dan vragen we aan onze collega-opvangen of zij ze kunnen overnemen. De dagelijkse verzorging gaat dus gewoon door de komende tijd, geen dier zal lijden onder deze beslissing. En verder gaan we veel leegruimen, opruimen, uitzoeken, opzeggen en kooien aan collega’s geven die deze goed kunnen gebruiken. Tussen alle werkzaamheden die we de komende maanden moeten verrichten door zullen we ook huilen en elkaar troosten, want sluiten doet ons pijn.”