Onbegeleid verlof van zesvoudig moordenaar Yilmaz zorgt voor onbegrip

Editie: Week 29, Jaargang 22 |

DELFT – Nabestaanden van de slachtoffers van de schietpartij in ’t Koetsiertje kunnen geen begrip opbrengen voor het rechterlijk besluit om zesvoudig moordenaar Cevdet Yilmaz met onbegeleid verlof te laten gaan. De in 1984 tot levenslang veroordeelde Yilmaz kan straks weer gaan en staan waar hij wil.

Het verhaal van Café ’t Koetsiertje leidt ruim dertig jaar na dato nog altijd tot veel emotie en verdriet. Meerdere nabestaanden kunnen of willen er nog altijd niet over praten. Voor wie dat wel doet, valt het niet mee. Zoals voor Gerard Sneekes, die op 5 april 1983 zelf twee keer werd geraakt en zag hoe zijn vrouw en dochter voor zijn ogen werden doorgeschoten. “Door alle stukken in de kranten komt alles nu weer naar boven”, geeft de voormalig marktkoopman aan. “Ik hoop maar dat ze Yilmaz als hij straks met verlof gaat niet bij mij in de buurt zetten.” Verder probeert hij het onderwerp zoveel mogelijk te mijden. Sneekes wil weten wanneer dit stuk in Delft op Zondag komt, zodat die editie meteen de papierbak in kan.
Eén van de broers van de in ’83 vermoorde Ton Smits heeft eveneens weinig behoefte de zaak op te rakelen. “Als het nog wat zou helpen zou ik het doen, maar ik zie het nut er niet meer van in”, reageert hij.
Daarmee heeft hij een punt, want de zaak ziet er uitzichtloos uit voor iedereen die Yilmaz graag achter de tralies ziet wegkwijnen. Een beknopte samenvatting: Yilmaz is in 2011 op verzoek van de Staat in een TBS-kliniek geplaatst. Dit omdat hij ‘ongeschikt voor detentie’ zou zijn. De TBS-kliniek behandelt hem en daarbij hoort verlof. Omdat de zesvoudig moordenaar alle trajecten en behandeling doorloopt en zich aan alle regels houdt, is de TBS-kliniek verplicht dat ook te doen. Dat betekent dat hij nu met onbegeleid verlof mag. Staatssecretaris Teeven en nabestaanden probeerden dit te voorkomen, maar de rechter bepaalde vorige week dat Yilmaz wel met onbegeleid verlof mag. Teeven gaat hier niet tegen in beroep.

Voor niets
“Alle energie die we er jarenlang in hebben gestoken is voor niets geweest”, reageert Juanita van Baarle. Haar vader Wim van Baarle was in ’t Koetsiertje één van de zes slachtoffers. Ze ervaart het nieuws over het onbegeleide verlof heel dubbel, legt ze uit. Natuurlijk baalt ze dat de man die haar vader vermoordde straks vrij rondloopt. Aan de andere kant kan ze nu een punt zetten achter een jarenlange strijd die steeds weer vele emoties oprakelt. “Yilmaz is gewiekst, gehaaid, slim en grijpt elke kans aan om met verlof te kunnen. Hij gaat tot het uiterste en heeft niks te verliezen. Steeds in beroep gaan kost ‘m niks en ze kunnen hem niks afpakken.” Yilmaz ging net zo lang door tot hij een rechter op zijn pad vond die onbegeleid verlof goedkeurde. “Het is net als bij een kind dat steeds om een snoepje vraagt. Je zegt 99 keer nee, maar de honderdste keer zeg je ja.”
Ja blijft in dit geval ook ja, denkt Juanita. Dat heeft, hoe pijnlijk ook, wel één voordeel. “Nu is tenminste duidelijk waar we aan toe zijn, want hij was toch wel doorgegaan. Yilmaz geeft nooit op. Er is een grote fout gemaakt door hem TBS te geven, dat is niet meer terug te draaien. Dat is vette pech.” Nu is het even slikken en weer doorgaan. Hopen dat alles snel weer overwaait en niet iedereen haar erover aanspreekt. “Want als Yilmaz steeds in beroep gaat blijf je ermee bezig.” Natuurlijk denk ik: Laat ‘m lekker wegrotten in de gevangenis, maar dat is nu niet aan de hand. We moeten ermee dealen en gaan een volgende fase in.”

Vrij man
Juanita vreest dat het niet bij onbegeleid verlof blijft. “Binnen nu en twee jaar is hij een vrij man. Eerst mag hij bijvoorbeeld één weekend per maand met verlof, als dat goed gaat twee weekenden, daarna elk weekend.” Uit gesprekken die ze voerde bij de TBS-kliniek Van der Hoeven in Utrecht begreep ze dat hij steeds vaker en onder steeds minder voorwaarden met verlof mag. Totdat hij op vrije voeten is. “Dat is het eindprogramma. Als een TBS’er met alles meewerkt, niet vluchtgevaarlijk is en er geen kans is op herhaling, dan ben je uitbehandeld. Dat is het logische gevolg van een TBS-behandeling. Ik wil echter niet weten wanneer hij weer vrij is, daar kan ik niets mee.” Ze zal Utrecht en omgeving in elk geval blijven mijden.

‘Verschrikkelijk’
Bram Stoop kende vijf van de zes slachtoffers in ’t Koetsiertje. Ook zijn neef Ton Smits kwam in het café aan de Houttuinen om het leven. “Ik snap er niks van”, reageert Stoop op de actualiteit. “Iemand vermoord zes mensen, krijgt levenslang en blijkt dan opeens niet meer geschikt voor detentie. Wanneer ben je dan wel geschikt voor detentie? Je gaat ervan uit dat als iemand levenslang krijgt, dat diegene levenslang vast zit. Dat hij als voorwaarde van de TBS-behandeling terug moet keren naar de maatschappij vind ik een kloten smoes en het is onbegrijpelijk. Dit is verschrikkelijk voor de nabestaanden. Zij hebben er, denk ik, slapeloze nachten van. Ik kan niks anders doen dan al die mensen sterkte wensen.”
Stoop, beroepsmatig bekend in de wereld van gedetineerden, heeft nog nooit gelezen of gehoord dat een tot levenslang veroordeelde moordenaar TBS krijgt en zo op vrije voeten komt. “Dit is een unieke zaak, het kan niet anders of ergens is een fout gemaakt. Het kan toch niet zijn dat de ene rechter ‘m tot levenslang heeft veroordeeld, en dat een andere rechter dan zegt: Nou, moet dat wel? Laat ‘m lekker vastzitten. We zijn helemaal gek aan het worden in dit land.”
Toen hij TBS kreeg, was dat volgens Juanita op voorwaarde dat hij klaargestoomd zou worden voor een terugkeer naar de maatschappij. “De directeur van de kliniek vertelde me dat als ze die belofte breken, geen enkele TBS’er in die kliniek zich straks nog aan z’n beloftes zou houden. Maar aan zes families is belooft dat hij nooit meer terug zou keren in de maatschappij. Die belofte wordt nu gebroken, maar daar heeft niemand het over. Dit is heel zuur.”

Van moord tot verlof

- 5 april 1983: Yilmaz krijgt woorden in Café ’t Koetsiertje, komt even later terug en schiet in het rond. Zes cafébezoekers overlijden, vier zijn zwaargewond.
- Maart 1984: Yilmaz en zijn advocaat proberen op grond van geestesziekte veroordeling tot TBS gedaan te krijgen, maar Yilmaz verblijft tot 2001 in de penitentiaire inrichting in Krimpen aan den IJssel
- Vanaf 2001: Yilmaz verhuist op verzoek van de staat naar een TBS-kliniek in Utrecht
- Augustus 2009: Er ontstaat ophef als blijft dat Yilmaz regelmatig met begeleid verlof mag en tijdens die verloven een gezin heeft gesticht.
- December 2009: Minister Hirsch Ballin en staatssecretaris Albayrak van Justitie besluiten dat het verlof moet worden ingetrokken.
- 2010: Beroepscommisie van de Raad voor Strafrechttoepassing en Jeugdbescherming oordeelt dat dit onterecht is en het verlof moet worden hersteld.
- September 2011: Rechtbank oordeelt dat Yilmaz niet meer met onbegeleid verlof mag. De reden: Dit zou voor onrust zorgen en hij hoeft vanwege levenslange veroordeling toch niet terug te keren in de maatschappij.
- December 2011: Gerechtshof Den Haag oordeelt dat bij volgend verzoek tot verlof een serieuze belangenafweging moet worden gemaakt.
- 28 april 2014: De rechtbank in Den Haag wijst opnieuw de eis om op onbegeleid verlof te mogen af, Yilmaz gaat in beroep.
- 10 juli 2014: In een kort geding bepaalt de rechtbank in Den Haag dat de Staat moet meewerken aan onbegeleid verlof, omdat de Staat zelf had verzocht tot een TBS-behandeling van Yilmaz.

Met onbegeleid verlof, en daarna?

Yilmaz mag met verlof, maar of dit er uiteindelijk toe leidt dat hij weer een vrij man wordt, blijft onduidelijk. De TBS-kliniek wil hierover geen uitspraken doen. “Wij voeren alleen uit”, laat een medewerker weten. Op het Ministerie van Veiligheid en Justitie benadrukt woordvoerder Jaap Oosterveer dat niemand weet wat uiteindelijk met Yilmaz zal gebeuren. “Het is een nogal bijzondere en ingewikkelde zaak”, begint hij. “Want het gaat om een levenslanggestrafte in een TBS-klimaat. Of zijn verloven zullen leiden tot zijn vrijheidsstelling is afhankelijk van heel veel factoren en hoe meerdere partijen daarover oordelen.” En wat er gebeurt als Yilmaz zich tijdens zijn verloven aan alle regels houdt? “Dat is puur speculatie, ik kan niets zinnigs zeggen over hoe dit afloopt.”

Download de laatste krant!

Energieweg 3
2627 AP Delft

T: 015 - 214 39 12
info@delftopzondag.nl