Dankzij de muziek is John ter Heijden (85), ondanks alles, een gelukkig man

Editie: Week 2, Jaargang 23 |

Janus ter Heijden leerde als 8-jarig jochie accordeon spelen en kan bijna tachtig jaar later nog altijd uitstekend met dit instrument overweg.

DELFT – John ter Heijden heeft 85 jaar vol vreugde en verdriet achter zich liggen. Hij genoot van het leven, maar maakte ook de dood van wel heel dichtbij mee. Onder meer bij de schietpartij in ’t Koetsiertje, in 1983. Gelukkig was er op moeilijke momenten altijd de muziek als steun en afleiding.

Door: Jesper Neeleman

John ter Heijden werd 85 jaar geleden in de Plateelstraat in het Westerkwartier geboren als Janus ter Heijden. De naam Janus vindt hij ‘vreselijk’, dus veranderde hij die in de jaren ’80 in ‘John’. “Maar ik luister ook als ze me Janus noemen”, zegt hij. “Dus of je me in je verhaal John of Janus noemt; het maakt me niet uit.”

Het gaat anno 2014 ‘heel goed’ met John/Janus ter Heijden.  “Ik ben oud, maar ik zie er nog goed uit en doe alles wat God verboden heeft.” De 85-jarige Delftenaar is sinds vorig jaar weer terug in zijn Delft, waar hij in de aanleunflat van verzorgingshuis Die Buytenweye woont. “Daarvoor woonde ik twee jaar in Nijkerk. Ik was daar effe getrouwd, maar dat ging niet zo best. Zij was meer met zichzelf bezig dan met mij. De narigheid liep zo hoog op dat ik op een gegeven moment zei: Maak er maar een kleurenfoto van.”

‘NA TWEE KEER SPELEN KON IK HET UIT M’N HOOFD. VROEGER’
Pratend over zijn jeugd pakt Ter Heijden er een zwart-wit tekening bij, waarop hij accordeon speelt. “Ik was 8 jaar oud toen m’n vader me accordeon leerde spelen. Dan zat ik tegenover hem, keek ik naar zijn spel en speelde ik het mee. Na twee keer kon ik het uit m’n hoofd. Vroeger. Nu moet ik een stuk honderd keer spelen en zit het er nog steeds niet in. Wat trouwens wel grappig is, is dat deze tekening is gemaakt door Gerrit Zoutendijk. Hij woont ook hier in Die Buytenweye.” John ter Heijden is hier nog altijd volop met muziek bezig. Elke dinsdagochtend begeleidt hij bijvoorbeeld het zangkoor ‘de Chopinsingers’. Ook vanuit zijn woning, die vol staat met instrumenten, klinkt vaak muziek. Kan hij ’s nachts niet slapen, zet hij een koptelefoon op en kruipt hij achter z’n orgel.. 

‘IK STAPTE, OVER DE LIJKEN HEEN, NAAR BUITEN’
Het gebeurt niet zelden dat hij niet kan slapen of wakker schrikt na een nachtmerrie. Ter Heijden was er in 1983 bij toen Cevdet Yilmaz zes bezoekers van Café ’t Koetsiertje neerschoot. “Ik heb echt geluk dat ik nog leef”, begint hij. Ter Heijden haalde die avond Ton Smits op. Eerst bezochten ze een kroeg aan het Noordeinde, daarna gingen ze naar ’t Koetsiertje. “Ik speelde daar vaak. Er hing in het café ook een foto van mij met accordeon.” Die avond hoefde hij niet te spelen. “Rond acht uur kwamen we binnen. Ton Smits had die dag ervoor ruzie met de Turk gehad over kaarten. Ze stonden daar meestal te toepen. We namen een biertje en Smits riep richting Yilmaz: ‘Ik kom zo bij je, hoor’, maar de Turk reageerde niet. We namen nog een biertje. Toen pakte hij een vuurwapen, begon te schieten op Smits en begon daarna aan de rest.”

Het staat ter Heijden nog zo helder op het netvlies dat hij zelfs de volgorde nog weet. “Ik kon ondertussen niet van m’n stoel afkomen en zat al die tijd op dezelfde plek. En toen was ik aan de beurt. Hij richtte z’n wapen op mij.” Ter Heijden keek recht in de loop. Net als in actiefilms werd de trekker overgehaald, maar het magazijn met kogels was net leeg. Klik. “Hij moest herladen. Toen hij daarom even niet keek, dook ik achter de bar en verstopte me daar in een gat achter de prullenbak. Daar zag hij me niet.” Toen de kust veilig was, kwam Ter Heijden weer tevoorschijn. “Ik stapte, over de lijken heen, naar buiten. Kwam net de politie aan.” Die dacht dat Ter Heijden de dader was, waardoor hij nog enkele uren vastzat op het bureau. Na twee uur werd duidelijk dat hij geen dader maar slachtoffer was. “Ik heb de politie verteld dat ik er niks mee te maken had en dat ik niets heb gezien. Ik was bang dat als ik Yilmaz zou beschuldigen, ze me later terug zouden pakken. Ik wilde er niks mee te maken hebben.”

‘IK BEN DAGEN EN WEKEN VAN DE KAART GEWEEST. HET WAS HEEL HEFTIG’
Vergeten kon hij het niet. Integendeel. “Ik ben dagen en weken van de kaart geweest. Het was heel heftig en heel eng ook. Zoiets zit in je kop geprent en dat krijg je er nooit meer uit. Ik heb nog altijd nachtmerries. Dan word ik altijd achterna gezeten en gebeurt er van alles. Dan begin ik te gillen in bed. Ik kan mezelf horen maar kan moeilijk wakker worden. Dat is heel erg. Ik schuif het zoveel mogelijk van me af en probeer er zo min mogelijk aan te denken, maar soms beginnen mensen erover.”

Vorig jaar, toen zijn verstandelijk gehandicapte dochter Joke op 51-jarige leeftijd overleed, had hij het eveneens zwaar. “Ze stond altijd bij het draaiorgel in de binnenstad. Iedereen kende haar. Het is heel erg om je eigen dochter te moeten begraven, ja. En in hetzelfde jaar overleden een zus en een broer van me. Had ik in één jaar tijd drie begrafenissen. Dat hakt erin. Hoe ik me door zulke tijden heen sla? Vooral met muziek. Daarin vind ik afleiding. Als ik speel denk ik nergens anders aan. Je moet ook niet teveel aan negatieve dingen denken; dan gaat het na een tijdje niet goed met je. Je kan beter positief blijven.”

‘IK WAS DE BEKENDSTE, BESTE EN BERUCHTSTE ORGEL- EN ACCORDEONSPELER VAN DELFT’
En dat is hij. Want de 85-jarige Delftenaar prijst zichzelf bovenal gelukkig. “Als Yilmaz me toen achter de bar had zien liggen had hij me lek geschoten. Op zeker. Maar nu, ruim dertig jaar later, ben ik nog altijd gezond en ik blijf nog wel even leven. M’n hobby, muziek maken, is jarenlang m’n werk geweest. Ik was de bekendste, de beste, de beroemdste en beruchtste orgel- en accordeonspeler van Delft.” Hij bezocht beroeps- en hobbymatig heel wat kroegen. Tegenwoordig drinkt hij geen bier meer. “Daar krijg je zo’n buik van. Maar ik lust nog graag een paar Martini’s. Ik zit hier beneden weleens aan de bar. Haal ik m’n accordeon en krukje erbij en speel ik anderhalf uur muziek. Andere bewoners horen het graag. Ze zijn vooral gek op oude muziek en oude wijsjes.”

Ondanks het engeltje op z’n schouder heeft John ter Heijden niet het eeuwige leven, beseft hij. “Ooit zal ik gaan, maar mijn vader is 97 geworden. Dat wil ik ook worden en volgens mij zit dat er wel in. Ik voel me heel goed en heb gelukkig nog veel plezier in het leven.”

Download de laatste krant!

Energieweg 3
2627 AP Delft

T: 015 - 214 39 12
info@delftopzondag.nl