Dubbel Delft

Editie: Week 14, Jaargang 23 |

‘Complex van gebouwen in landschappelijk aangelegd park, met kenmerkende structuur van slingerend stratenplan en vijver, en bloksgewijze, steeds gevarieerde groepering van gezinswoningen met eigen tuintjes en met gemeenschappelijke gebouwen voor ontwikkeling en ontspanning in voor de tijd typerende stijlen met gebruikmaking van buitenlandse en historische voorbeelden vermengd met eigentijdse motieven, en met sierlijk gesmeed hek, als geheel een zeldzaam voorbeeld van een companytown, gesticht als fabrieksarbeiderskolonie’.

Mooie korte, duidelijke zinnen, daar houden ze van, bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Het gaat dus over het Agnetapark, dat voor de arbeiders van de Gist- en Spiritusfabriek werd gebouwd. Het eerste Nederlandse voorbeeld van sociale fabriekswoningbouw met ruime aandacht voor hygiënische woonomstandigheden en een groene woonomgeving, waaronder dus een vijver. In 1884 richtte Van Marken de 'NV Gemeenschappelijk Eigendom' op. Het doel van de onderneming was: ‘Het bouwen en verhuren van gezonde woningen, kosthuizen, werkplaatsen, winkels, wasch- en badinrichtingen, op door haar te kopen gronden in het Agnetapark.’ Het Agnetapark is genoemd naar Agnete Wilhelmina Johanna Matthes, echtgenote van de directeur. Het complex werd in 1884 voltooid en kan als het eerste tuindorp van Nederland worden gezien. De uitvoerende architecten waren E.H. Gugel en F.M.L. Kerkhoff. De waterpartijen en het slingerend stratenpatroon werden door Louis Paul Zocher ontworpen. Het fabriekscomplex en bijbehorende Agnetapark werden in 1884 geopend door koningin Emma en prinses Wilhelmina. Sinds 1989 is Agnetapark als geheel een rijksmonument. Daarnaast is in 2005 is een aanvraag ingediend voor aanwijzing tot beschermd stadsgezicht welke in februari 2011 is toegekend. Het Agnetapark is opgenomen in een voor de UNESCO opgestelde lijst van de 100 belangrijkste monumenten in Nederland. In dit dorp in een stad, opgeleverd in 1885, woonden ook de directeur en zijn gezin. Hun villa droeg de naam Rust Roest. Van Markens sociale woningbouw had twee kanten: werknemers dichtbij de fabrieken en vooral tevréden werknemers. Bij een poging een staking in Almelo te beëindigen zou Van Marken tegen de fabrikanten hebben gezegd: ‘Ga met mij mee naar het Agnetapark in Delft, daar zal ik u laten zien hoe men zulke strijders verzoent.’

Download de laatste krant!

Energieweg 3
2627 AP Delft

T: 015 - 214 39 12
info@delftopzondag.nl