Dubbel Delft 18/3

DELFT - Anno 2023 zou Vermeer waarschijnlijk een foto hebben gemaakt als uitgangspunt voor zijn schilderij ‘Gezicht op Delft’. Bijna al het werk van Vermeer speelt zich binnen af, momenteel zijn er nog twee die een tafereel buiten laten zien. Voor zijn zicht op de stad koos hij een kamer in een bovenhuis aan de Schie. Deskundigen vermoeden dat hij bij het schilderen gebruik maakte van een zogenaamde ‘camera obscura’, een verduisterde ruimte waarbij in een van de wanden een klein gaatje is aangebracht, later in de geschiedenis ook wel een lens. Het hierdoor invallende licht werpt een afbeelding van de buitenwereld op de tegenoverliggende wand. Net zoals bij afbeelding door een lens het geval is, wordt de buitenwereld op zijn kop afgebeeld. Als de achterwand van de camera obscura doorzichtig wordt gemaakt met matglas is de afbeelding van buitenaf te zien. De scherpte van het beeld heeft te maken met de afstand van het beeld tot de lens of het gaatje en met de grootte van het gaatje zelf. Met zo’n ‘camera’ was Vermeer wellicht in staat vrij nauwkeurig en gedetailleerd het schilderij te maken. De uitwerking is uitermate realistisch; bijna net zo ‘echt’ als de foto uit de jaren zestig en de meer recente van vorig jaar. Van Vermeers Rotterdamse Poort is niets overgebleven, alleen de Rotterdammerpoortbrug op de linker foto doet herinneren aan de verbinding van en naar Rotterdam. Met links daarvan voormalig Hotel ‘Bellevue’ op de hoek van de Oude Delft. Het is nu bijna niet meer voor te stellen, maar ooit had elke brug een brugwachter. Iemand die dag en nacht de brug bediende als er schepen aankwamen. Je had een brugknecht, een brugwachter en een chef-brugwachter. Het openen en sluiten van de brug was toen nog handwerk; op de meeste bruggen zaten dan ook twee brugwachters. In de rustige uren, vooral ‘s nachts, werden in de brugwachtershuisjes heel wat boeken gelezen. Van de Delftse brugwachter André Tholen was bekend dat hij de rustige uren vaak doorbracht met figuurzagen; zijn huis in de Indische Buurt stond er vol mee. Vermeers Gezicht op Delft werd ook geroemd vanwege de prachtige wolkenlucht die hij schilderde. Schilder Salvador Dali was dusdanig onder de indruk dat het voor hem belangrijke inspiratie was.