Afbeelding

Delft Wereldstad - Kameroen

Algemeen

Editie: Week 53, Jaargang 20 |

Gloria vluchtte als journalist uit Kameroen en moest haar gezin achterlaten. (foto Lenny Tamerus)

In Delft wonen 148 verschillende nationaliteiten. Veelal mensen die opgroeiden in een ander land en later naar Nederland verhuisden. Een van hen is Gloria Jones (47). Ze was journaliste in Kameroen, maar werd opgepakt. Na haar ontsnapping vluchtte ze naar Nederland. “Ik heb mijn gezin opgeofferd voor mijn activistische overtuigingen.”

Gloria Jones heet geen Gloria Jones. Voorafgaand aan dit interview zijn er afspraken gemaakt. Afspraken die de veiligheid van Gloria en van haar familie in Kameroen moeten waarborgen. In dit artikel staan daarom geen persoonlijke details.

Gloria ontvangt me hartelijk in haar eenkamerappartement met een kopje thee. “Dat vind ik zo leuk aan Nederland. Dat jullie koffie- en theepauzes hebben. In Kameroen bestaan die niet, daar heb je alleen maaltijden. Thee kende ik überhaupt niet.” Op mijn verbazing: ‘geen thee?’ glimlacht ze. “Nederlanders weten weinig over Kameroen. Ze kennen mijn land alleen van het voetbal.”

Gloria groeit op in een dorpje met huizen van gedroogde modder en stro. In een groot gezin waarvan de oudste kinderen meisjes zijn. “Mijn vader was iemand die zei: zoon of dochter, ik geef al mijn kinderen een kans om te studeren.” Niet gewoon in de jaren ’70 in Kameroen. Als kind speelt Gloria graag met de jongens. “Ik klom met hen in de hoogste bomen. Vrouwen horen dat niet te doen. Voor mij maakte het niet uit of iets voor meisjes of jongens was. Als kind zag ik mensen. Als ik het leuk vond deed ik mee, tot grote verbazing van sommige dorpelingen die met de hand voor de mond omhoog staarden.” Voor de middelbare school en haar studie Engels verhuist ze naar de hoofdstad Yaoundé. Daarna studeert ze journalistiek in een ander land. “Ik was een van de weinige vrouwen op de universiteit. Op elke tien mannelijke studenten waren er misschien twee of drie vrouwen. Nu verandert dat langzaam. De wereld draait. De veranderingen komen ook naar Kameroen toe, zelfs als de leiders dat niet willen.”

Ze vindt in Yaoundé een goede baan als journaliste. “Ik heb jaren in de mediawereld gewerkt. Om mij heen zag ik de effecten van de schijndemocratie. De kranten en tv-zenders in Kameroen worden gecontroleerd door de overheid. Je probeert manieren te vinden om daar omheen te werken. Ja, er zijn verkiezingen in Kameroen, maar sinds 1982 zit er dezelfde president. Het rechtssysteem klopt niet en er is veel corruptie. Als een journalist vraagt waar het geld van de oliewinning naar toe gaat, wordt hij opgepakt.” Gloria ziet verschillende collega’s verdwijnen. “De gelukkigen vluchten naar Amerika en krijgen een baan bij de Wereldbank. De minder gelukkigen verdwijnen. Hun familie zal nooit weten of ze nog leven.”

Buiten het gebrek aan vrijheid lacht het leven Gloria toe. Ze heeft een man, kinderen en een relatief luxe leven. “Op een gegeven moment kon ik het niet meer. Het stof dat mijn auto deed opwaaien, kwam neer op mensen die niets te eten hadden. Mijn taak als journalist is om de waarheid te zoeken en uit de doeken te doen. Ik wist: als ik niet spreek, zal er nooit iets veranderen. Toen heb ik vrouwen bijeen geroepen en met hen gesproken over wat ik van plan was. Ik wist dat dat risicovol was, maar wat moest ik anders?’ En zo besluit ze een stuk over de vrouwenemancipatie te maken. “Ik wilde laten zien dat vrouwen meer kunnen dan het huishouden en voor hun man zorgen.”

Als ze op het punt staat om naar huis te gaan, wordt ze opgepakt door vijf mannen met petten en zonnebrillen. Agenten in burger. Maanden zit ze vast zonder een vorm van proces. In een gevangenis waar vrouwen en mannen bij elkaar in een kleine cel zitten. Bovenin elke cel zit een piepklein raampje. “Het was heet. Snikheet,” zegt ze. “Vraag me alsjeblieft niet om het verder te beschrijven. Dat kan ik niet aan. Het was de ergste tijd uit mijn leven,” vraagt ze me.

Gloria wordt herhaaldelijk gemarteld vanwege haar uitgesproken standpunten omtrent de noodzaak van scholing voor vrouwen en meisjes. Op een dag is er een voetbalwedstrijd die alle aandacht van het gevangenispersoneel vraagt. Met behulp van derden ontsnapt ze. Een bevriende kennis met contacten bij de douane smokkelt haar uit het land. “Ik ben toen naar Nederland gekomen. Niet dat ik graag naar dit land wilde, maar omdat ik daarvoor het snelst een visum kon regelen.”

Het leven in Nederland valt Gloria zwaar. “Mensen denken soms dat buitenlanders voor een mooi leven of een uitkering naar Nederland komen, maar ik zou veel liever in mijn moederland zijn. Ik had daar een leuke baan, kinderen, een man. Ondanks dat ik hier een nieuwe studie heb gedaan, kan ik geen betaald werk vinden. Ik doe wel vrijwilligerswerk, maar dat voelt toch anders. Ik wil mijn leven opnieuw opbouwen, maar kom niet vooruit. Ik heb het gevoel dat ik mijn leven vergooid heb in die jaren in Nederland.”

“Ik vind Nederlanders heel open en aardig. Als ik in een winkel sta, wil iedereen me helpen. Toch zijn ze op werkgebied niet open. Ik weet dat ik vanwege de taal mijn oude beroep niet kan uitoefenen. Journalisten spelen met taal. Dat gaat me in het Nederlands niet lukken. Maar een functie op een backoffice moet toch kunnen? Een keer heb ik een tijdje werk gehad, maar toen kreeg ik te horen dat ik ‘niet in het team paste.’ Ik hoop echt dat werkgevers mensen als ik een kans willen geven en dat de politiek wil helpen om die kansen te creëren. Er is zo veel onbenut talent onder hoger opgeleide vluchtelingen. Natuurlijk ben ik dankbaar dat ik in vrijheid kan leven en dat ik een uitkering krijg. Als naar beelden op het journaal kijk, vind ik dat ik niet kan klagen. Toch denk ik soms, ik kan beter teruggaan. Zelfs als ik word opgepakt op het vliegveld. Weet je, ik heb als journalist gewerkt met uit Ethiopie gevluchte kinderen. Toch heb ik me nooit echt in hen verplaatst. Geprobeerd te voelen wat het is om vluchteling te zijn, geen schouder te hebben om op te leunen.” Sinds haar vertrek uit Kameroen heeft Gloria haar kinderen niet meer gezien. De overheid houdt hen in de gaten en beperkt hun bewegingsvrijheid. Ze wordt verteerd door een schuldgevoel. “Ik heb mijn gezin opgeofferd voor mijn activistische overtuigingen. Het was de grootste fout in mijn leven.”

Download de laatste krant!

Energieweg 3
2627 AP Delft

T: 015 - 214 39 12