Dubbel Delft 14/5

DELFT - Vanaf ongeveer het oliebruggetje bij het voormalige Calvé-terrein tot zo’n beetje achter het bedrijventerrein aan de Schieweg loopt de Schie. Aan de Rijswijkse kant hebben ze het liever over De Vliet, terwijl deskundigen het hebben over het Rijn-Schiekanaal. 

Zo rond de Oostsingel hebben ze het net zo makkelijk ook over Het Kanaal. Dit water, dat Delft doorsnijdt, is 5,7 kilometer lang. Tot rond 1894 liep alle scheepvaart langs de westkant van het centrum. Via Calvé en de Gistfabriek, langs de watertoren, ook langs de molen, de Binnen- en Buitenwatersloot om uiteindelijk bij de Hooikade aan te sluiten op de huidige route. De linker foto laat het haventje bij Calvé zien, met zicht op een deel van de bebouwing in de jaren zestig. Calvé is niet alleen voor Delftenaren, maar ook voor de gemiddelde Nederlander een begrip. Vooral de pindakaas en de sauzen van deze fabrikant zijn wereldwijd bekend. Calvé startte in 1883 onder de naam ‘Nederlandsche Oliefabriek’ en hield zich in de beginjaren bezig met het halen van olie uit aardnoten (pinda’s) voor de steeds groeiende margarine-industrie. Toch was de start moeizaam: margarinefabrikanten stonden in het begin afwijzend tegenover de geperste pindaolie en ook boeren wilden hun vee niet wagen aan (pinda-)oliehoudende veekoeken die als bijproduct door de fabriek werden geproduceerd. De grootste angst voor een oliefabriek, brand, kwam al een jaar later uit: het bedrijf brandde in 1884 bijna geheel af. Na de herbouw kwam uiteindelijk het succes dat mede te danken was aan de opkomst van margarine als goedkopere variant van boter. Rond de eeuwwisseling was het weer mis: er kwam goedkope katoenolie op de markt, en de steeds duurder wordende aardnoten zette de resultaten van de Oliefabriek behoorlijk onder druk. Redding kwam in de vorm van een fusie met een vergelijkbaar Frans bedrijf, eigendom van de broers Emanuel en Georges Calvé. De naam van de fabriek werd ‘Fransch-Hollandsche Oliefabrieken Nouveaux Etablissements Calvé-Delft’. Dat werd natuurlijk al heel snel ‘Calvé-Delft’; de naam waaronder het bedrijf en de producten uiteindelijk bekend werden. Pas na de oorlog bracht het bedrijf het voor Nederland bekendste product op de markt: de pindakaas.