Bevrijdingsbulletins door historicus Ingrid van der Vlis

DELFT - Vanaf volgende week start Delft op Zondag met een nieuwe maandelijkse rubriek: ’75 jaar ná de Bevrijding van Delft’! Wat er op 5 mei 1945 gebeurde, is bekend. Maar hoe is dat een week later, een maand later en een jaar later? Historicus Ingrid van der Vlis neemt ons mee, terug in de tijd.

Hoe het idee van een Bevrijdingsbulletin is ontstaan? "Dat komt door twee zaken", vertelt Ingrid. "Ten eerste ontdekte ik in het Stadsarchief Delft de politiearchieven, die vanaf 1812 vrijwel ononderbroken aanwezig zijn. Daarin komt de hele geschiedenis van de stad voorbij. De criminele zaken natuurlijk, maar ook kleine alledaagse verhalen. Vooral de dag- en nachtregisters lezen als een dagelijkse soap. Iemand doet aangifte van gestolen sigaretten, een ander klaagt over baldadige jeugd en een derde meldt een opstootje bij een vermeende NSB’er in de straat. Ten tweede was er een oproep van het Mondriaanfonds voor onderzoek naar de Tweede Wereldoorlog. Het leek mij mooi om daar iets mee te doen, maar ik wilde niet per se de oorlogsjaren beschrijven. Toen ontstond het idee om te kijken naar de periode ná de bevrijding. Want wat er op 5 mei 1945 gebeurde, is wel bekend. Maar hoe ging het er op 12 mei aan toe, of op 19 mei? Het eerste jaar na de bevrijding is in veel opzichten verwarrend. De Duitsers vertrekken, maar het duurt even voordat er een nieuwe structuur voor terugkomt. Er lopen nog steeds veel militairen over straat. De meeste Delftenaren willen zo snel mogelijk hun gewone leven hervatten. Maar veel scholen zijn uitgewoond door Duitse militairen en sommige bedrijven hebben grote schade. Gewoon boodschappen doen is er ook niet bij. De honger en schaarste van de laatste oorlogsmaanden zijn niet opeens verdwenen. Nemen mensen het recht in eigen hand, wordt er gestolen of geplunderd? Wie om welke reden dan ook tijdens de oorlog op de verkeerde partij heeft gewed, krijgt het nu te verduren. NSB’ers en andere ‘foute’ Delftenaren worden opgepakt en opgesloten in het Armamentarium. Wanneer komen zij daar weer uit? En hoe kijken hun buren ertegenaan als zij weer terugkeren?"

Bevrijdingsbulletins
Wekelijks doet Ingrid verslag in Bevrijdingsbulletins die op de website van Stadsarchief Delft worden geplaatst. Als ze digitaal beschikbaar zijn, voegt ze de bronnen toe waarop ze haar verhalen baseert. "En natuurlijk put ik ook uit de beeldcollectie van het archief, met onder meer de unieke foto’s van de Filmdienst van de Binnenlandse Strijdkrachten – de makers van 'Het uur U'. Hun werk staat centraal in een grote tentoonstelling die in april-mei 2021 zal plaatsvinden. Het eerste Bevrijdingsbulletin is op 12 mei 2020 gepost en de laatste aflevering verschijnt op 1 juni 2021, exact 75 jaar nadat Delft een grootse feestweek afsluit ter viering van 700 jaar stad. In de krant verschijnt iedere eerste zondag van de maand een samenvatting over wat er 75 jaar geleden gebeurde. Volgende week dus een verslag over mei 1945 in Delft." In de Bevrijdingsbulletins komt het dagelijks bestaan van Delftenaren in dat bijzondere eerste jaar na de oorlog tot leven. Hoe pakten zij hun leven na vijf jaar bezetting weer op?

Beeldmateriaal
Het Stadsarchief is geïnteresseerd in foto’s, films of ander beeldmateriaal uit deze jaren in en na de Tweede Wereldoorlog. Misschien heeft u nog foto’s uit de oorlogsjaren, een feesttekening van Bevrijdingsdag of een poster van de viering 700 jaar stad uit 1946? U kunt via stadsarchief@delft.nl t.a.v. Bevrijdingsbulletins contact opnemen om de mogelijkheden te bespreken.