Na honderden huwelijken houdt Jos van Leur (92) het voor gezien

DELFT – Jos van Leur voltrok ongeveer zeshonderd huwelijken, maar houdt het nu na 22 jaar ((?) voor gezien. De 92-jarige Delftenaar kijkt tevreden terug op een mooie tijd.

Door: Jesper Neeleman

"Kijk, hier ligt m'n fanmail", begint Jos van Leur, wijzend op een stapel brieven en trouwfoto's. "Ik kan mijn werk als ambtenaar van de burgerlijke stand echter niet meer naar mijn maatstaven uitvoeren. M'n geheugen is niet optimaal meer." Dus heeft hij z'n laatste huwelijk in december voltrokken. Wat rest zijn talloze foto's en nog veel meer herinneringen.

Het verhaal van Van Leur als trouwambtenaar begint bijzonder. "Ik kwam toenmalig burgemeester Huib van Walsum tegen op de Markt. Hij zei toen: 'Je bent vanaf nu ambtenaar van de burgerlijke stand'. Maar ik heb niet eens gesolliciteerd, reageerde ik. Dat hoefde volgens hem niet. 'Ik heb je bij dezen benoemd', zei hij." Het overigens geen onbekende materie voor hem. Al in de jaren '50 voltrok hij huwelijken, alleen was dat niet in Delft. Hoe z'n allereerste bruiloft was, weet hij niet meer. "Maar ik heb een vast patroon." Hij pakt een briefje erbij, met daarop puntsgewijs de vragen die hij vooraf met het aanstaande bruidspaar doornam. Dat deed hij altijd bij hem thuis, in de Bomenwijk. "Dat is een prettige situatie. Ze komen dan met z'n tweeën en hebt alles zelf in de hand. Mijn eerste vraag was altijd: Hoe hadden jullie het gewild?" Van Leur doorloopt het vragenlijstje en geeft bij elke vraag toelichting. Heeft bij elke vraag wel een anekdote. Hij sprak vaak wel anderhalf uur met de bruidsparen, voor dat ene half uur waarin hun huwelijk voltrokken zou worden.
Waarom stellen juist voor hem kozen, weet hij niet. Hij wil zichzelf niet op de borst kloppen. Dan, na enig aandringen: "Ik denk dat ik altijd wel zorgvuldig te werk ging. Ik moest ook altijd zeker weten dat ze het meenden. En ik vond dat het vrolijk moest zijn, zonder daarbij in geintjes te verzinken."

Jos van Leur maakte mooie en memorabele momenten mee met de bruidsparen en hun families. "Maar als je ze vooraf sprak en vroeg of hun ouders achter het huwelijk stonden, dan hoorde je weleens negatieve dingen. Dan probeerde ik het alsnog zo mooi mogelijk te doen. Ja, een steentje bijdragen aan een huwelijk en eraan bijdragen dat het huwelijk goed marcheert, dat vond ik altijd wel het mooiste aan dit werk."
Hij spreekt vier talen vloeiend. In een map heeft hij handige zinnen en vertalingen uit andere talen gebundeld, zodat hij zich bijvoorbeeld in het Russisch kan excuseren voor het feit dat hij vooral Nederlands spreekt. "Door de jaren heen zijn er steeds meer bruidsparen gekomen waarvan één of beide oorspronkelijk uit een ander land komt. Dan is het leuk voor hen en hun familie als je iets in hun eigen taal kunt zeggen."

Grootste schrik
Volgens Van Leur hebben de ambtenaren van de burgerlijke stand de grootste schrik voor aanwezigen die nog even een toespraak willen houden. "Want je mag ze officieel niet onderbreken. Ik heb dat overigens toch wel soms gedaan. Er was eens een man die een stuk papier uit z'n zak haalde en een toespraak ging houden; daar kwam maar geen eind aan. Toen heb ik 'm er op gewezen dat hij dat later op de dag maar moest doen." Van Leur maakte bovendien weleens mee dat een stel tijdens carnaval trouwde. Hun gezelschap maakte ook van de trouwzaal een feestzaal. Toen zelfs op de oude en authentieke stoelen van het Stadhuis werd gedanst, greep Van Leur in. "Ik ben jarenlang docent op middelbare scholen geweest. Ik heb er ervaring mee om groepen stil te krijgen." Dus slaagde hij hier ook bij deze groep feestgangers in." Van Leur voltrok huwelijken op vele locaties in de stad. "Maar ik deed het altijd het liefst op het Stadhuis. Dat gebouw is zó mooi, dat ik het altijd jammer vind als stellen elders trouwen."

Hij trouwde een enkele keer ook twee mannen en twee vrouwen. Als goed katholiek heeft hij dit echter altijd wat afgehouden. "Maar gezien de ambtseed mag je niet weigeren. En als ze heel graag mij wilden, dan ging ik altijd wel het gesprek aan. Dan was het moeilijk er daarna wel vanaf." Hij heeft verder vooral heel veel genoten van al die stellen bij wie hij een deel van de mooiste dag van hun leven meemaakte. "Een huwelijk is een verbintenis voor het leven. Je trouwt maar één keer en als je dat doet is dat een formidabele beslissing die voor het hele leven geldt. Ik heb het altijd heel bijzonder gevonden een huwelijk te voltrekken. Er komt veel psychologie en toewijding bij kijken. Ik vlij me met de gedachte dat ik het, als ambtenaar van de burgerlijke stand, toch altijd wel goed heb gedaan."