De vlam is bij Herman Pruisken na halve eeuw nog steeds niet gedoofd

Herman Pruisken vierde vrijdag het feit dat hij vijftig jaar voor de klas staat. Als het aan de 76-jarige sympathieke lasdocent ligt gaat hij zeker door.

Pruisken kwam niet zonder slag of stoot voor de klas terecht. "Ik heb heel veel tijd in studies gestoken", blikt hij terug. "Na de lagere school naar de ambachtsschool aan de Van der Madelaan en vervolgens de bedrijfsschool van Machinefabriek Reineveld. Vooral het werken met metaal vond ik schitterend; het vervormen, harden en bewerken. Naast de bedrijfsschool volgde ik een cursus aan het Voorbereidend Middelbaar Technisch Onderwijs. Onderwijzen zat er al jong bij me in. We hadden thuis een groot gezin en ik heb me, als op één na de oudste, vooral beziggehouden met het begeleiden van broers en zussen als dat nodig was."

Pruisken zette op zijn zeventiende de eerste stap in de richting van een bijzondere carrière. "Bij Reineveld werkte je destijds 48 uur per week. Daarnaast volgde ik twee avonden en zaterdagmiddag de lerarenopleiding en dan moest er nog gestudeerd worden. Thuis was daar nauwelijks gelegenheid voor. Ik moest, op mijn knieën zittend, op een bed studeren. Van één van mijn leidinggevende, die dat hoorde, mocht ik van een kantoortje achter in de werkplaats gebruikmaken. Daar zat ik dan op zondag moederziel alleen te studeren, er kwam af en toe alleen een muis langs. Later mocht ik van de personeelschef op de afdeling personeelszaken komen zitten, dan zat ik in elk geval warm. Al mijn snipperdagen gingen op aan de studie. Voor mijn vakantie nam ik onbetaald verlof."

Herman Pruisken viel op door zijn inzet en geestdrift die zeer gewaardeerd werden. Een jaar voordat hij de akte behaalde die hem tot bevoegd leerkracht maakte, trok hij de stoute schoenen aan. "Ik nam een snippermiddag en ging naar de technische school Sasbout Vosmeer, toen nog aan de Oude Langedijk. Ik vroeg naar de directeur en die haalde meteen zijn adjunct-directeur, meneer Van Ierschot, erbij. Toen ik meldde dat ik het jaar erop mijn bevoegdheid zou halen, schoten ze allebei in de lach. Een onderwijsakte behaalde je namelijk niet zomaar. Er liepen op de school een aantal leraren rond die al jaren achter elkaar waren afgewezen. Ik moest maar terugkomen als ik het papiertje had gehaald. Dat was dus een jaar later. In 1965 had ik de plek bereikt waar ik zo graag wilde komen: de klas. Nadat ik mijn bevoegdheid had gehaald heb ik een jaar niets aan studie gedaan. Ik ging met mijn collega Frans Körver biljarten, want studeren was ik even zat."

Een jaar later dook Pruisken weer in de boeken, voor een periode van zestien jaar waarin hij vier onderwijsbevoegdheden haalde. Pruisken verzuimde, in de vijftig jaar dat hij aan Sasbout Vosmeer en het Stanislascollege was verbonden, geen dag wegens ziekte. "En elke dag met veel plezier aan het werk. Ik geniet van het werken met de leerlingen. Je moet dat zien als een spel. Als leerkracht moet je op de eerste plaats respect hebben voor die jonge gasten en je moet eisen aan hen stellen. De één moet je een schouderklopje geven en de ander een schop onder z'n kont. Als je daarin correct bent, dan krijg je ook respect van leerlingen terug. Er is tegen mij nog nooit een leerling ook maar een beetje brutaal geweest. Soms lukte het niet en moest ik een leerling van school sturen. Ik liet ze dan niet in de kou staan, maar zorgde ervoor dat ze met een baan op zak de deur uitliepen."

Herman Pruisken liep op momenten voorop in de ontwikkelingen. "De bedrijfsstages bijvoorbeeld. Half jaren '70 introduceerde ik de eerste stage. Bijna iedereen stond op zijn achterste benen. De directie, de inspectie, ze vroegen zich allemaal af of ik gek was geworden. Kijk eens hoe nu tegen stage wordt aangekeken. Die is van levensbelang. Bedrijven klagen steen en been dat leerlingen bijna niets meer weten of kunnen. Allemaal het gevolg van de verbreding van het onderwijsaanbod. Vroeger had je 32 richtingen waarin je de diepte in kon, tegenwoordig nog drie. Tijdens de stages doen ze een schat aan ervaringen op."

En dan is er nog de Stichting Bedrijfsgerichte Cursussen, een ander geesteskind van Pruisken. Jaarlijks worden in het instituut aan de Krakeelpolderweg toplassers opgeleid door Pruisken. "Mijn vriendschap met Frans van Haren heeft uiteindelijk tot de oprichting van het instituut geleid. Frans was voorlichter bij het ministerie van Economische Zaken. Hij reisde bedrijven af waar hij voorlichting gaf. Bovendien had hij een optimaal geoutilleerd laboratorium waarin hij een dag per week demonstraties gaf. Toen hij met de VUT ging kreeg ik de complete apparatuur en werd het mogelijk om specialisten op te leiden. Ik ben heb toen een stapel diploma's behaald op het gebied van lastechniek zodat ik de vaklieden, want dat zijn het, optimaal kan begeleiden."

Het instituut staat zo goed aangeschreven dat zelfs de groten van deze aarde, zoals Ruud Lubbers en Wubbo Ockels, overkwamen om de diploma's uit te reiken.

Waar leerkrachten in het huidige tijdsgewricht na korte tijd al geneigd zijn de boel de boel te laten is Herman Pruisken na vijftig jaar nog steeds vol vuur. "Dit is zo mooi en ik geniet zo van die leerlingen dat ik hoop nog lang door te kunnen gaan."