Dubbel Delft

DELFT - Tot de 20e eeuw waren wegen over het algemeen niet meer dan karrensporen. Erg comfortabel was dit vervoer bepaald niet; de wegen in Holland waren onverhard en doorploegd met diepe sporen die na een regenbui vol modder liepen. Tijdens de bezetting door Napoleon werden stenen straten aangelegd op de doorgaande routes tussen de belangrijkste steden. De Postwagen is ontstaan in de 18de eeuw; de koets leek toen nog op een zware boerenwagen en werd gebruikt om van de ene vaste post - pleisterplaats of uitspanning - naar de andere te rijden. De families Van Gend en Loos hielden zich bezig met het vervoer van goederen en personen met deze wagens. Wielbanden waren van hout of van staal, de rubberband werd pas in 1841 uitgevonden. Toen na 1800 geleidelijk aan steeds meer wegen werden bestraat, kwam de aanzienlijk comfortabeler diligence op de weg. Aanvankelijk was reizen per koets alleen voorbestemd voor de elite, maar in de achttiende eeuw kwam de diligence als algemeen vervoersmiddel in de Nederlanden binnen het bereik van iedereen. Een diligence is een goed geveerde postkoets voor personenvervoer. Hoewel de diligences dus wel vaak goede vering hadden, was het reizen per diligence niet heel comfortabel. De reizigers werden gedurende de reis flink door elkaar geschud en kwamen vaak geradbraakt op hun bestemming aan. Dit vervoer was weliswaar bijna de helft sneller dan trekschuiten, maar wel drie keer zo duur. Na de Bataafs-Franse tijd breidde het netwerk van postkoetsen zich snel uit, met diensten tussen Rotterdam en Antwerpen, Amsterdam-Leiden-Den Haag-Rotterdam. Maar na de opmars van de trein stortte het diligencevervoer weer net zo snel in. In Zuid-Holland echter hield het nog stand tot december 1914. Vanaf de Houttuinen vertrokken met enige regelmaat koetsen naar alle windrichtingen. Zoals op de oude foto, gemaakt aan de Westvest, een exemplaar met vering maar nog met houten banden. Voorop de koetsier en achterop de hulpkoetsier of palfrenier (in het Frans staljongen of stalknecht) die assisteerde bij het in- en uitstappen en de bagage een plek gaf, en aan de achterkant ook het verkeer en de lading van de koets in de gaten hield. De situatie aan de Westvest is de afgelopen decennia flink gewijzigd.