Hortus Oculus, een zintuiglijke beeldentuin in wording

DELFT - Op donderdag 11 oktober staat de officiële opening gepland van een unieke tuin, de Hortus Oculus. Een zintuiglijke beeldentuin voor de Randstad, toegankelijk en speciaal ontworpen als een belevingstuin voor mensen met een visuele beperking.

Door Ruud Stift

Paula Kouwenhoven is bestuurslid van Stichting Land Art Delft (LAD). LAD heeft vanaf 2012 bezoekers van Delft, de Randstad en ver daarbuiten mogen verrassen met bijzondere sculpturen in het Hollands Landschap. Geïnteresseerden in de beeldende kunst en jongeren hebben in groten getale, 30.000 bezoekers per jaar, een bezoek gebracht aan het Land Art Delft beeldenpark of hebben deelgenomen aan een educatief project.

"Wij willen dit moois uitbreiden met een multi-zintuiglijke tuin. Mensen met een visuele beperking die de schoonheid van het landschap en kunst kunnen beleven op een bijzondere plek midden in de natuur. Niet alleen voor mensen met een visuele beperking wordt dit een speciale ervaring. Door de bewustwording van álle zintuigen van de bezoeker zonder visuele beperking geeft de tuin een hernieuwde beleving van de natuur en haar historie. Bovendien vormt het een brug en gezonde nieuwsgierigheid naar de visueel beperkte medemens. Een mooie aanwinst voor de Randstad!
Een zintuiglijke beeldentuin is bij uitstek geschikt om alle zintuigen te ervaren. De reuk, de tastzin, het gehoor worden gestimuleerd door de bloei, de geuren, het geluid van de bloemen en inheemse planten in de verschillende seizoenen. Het aanraken van de beelden, de materialen, interactieve componenten en het brailleschrift."

Kwaliteit van leven
Land Art Delft is gesitueerd tussen de TU Delft campus en het bijzonder Provinciaal Landschap Midden-Delfland. Dit project levert een bijdrage aan de kwaliteit van leven in deze stedelijke dynamiek voor mensen met een visuele beperking. In de belevingstuin is ruimte gereserveerd voor toekomstige initiatieven t.b.v. deze doelgroep op het gebied van techniek en ethiek waarin beeldende kunst en landschap een verbindende en faciliterende rol spelen.

"Nederland heeft een tweetal tuinen voor mensen met een visuele beperking, de historisch moestuin te Doorn, Bartímeus, en tuin Visio Het Loo Erf te Apeldoorn. Land Art Delft gaat een stapje verder, door ook kunst bij de beleving te betrekken. Kunst is moeilijk te ervaren voor mensen met een visuele beperking. Door kunst, natuur en techniek met elkaar te verbinden, biedt de beeldentuin voor mensen met een visuele beperking een nieuwe ervaring in het natuurhistorisch landschap midden in de Randstad."

Schetsontwerp
"Drie tuin- en landschapsarchitecten werden verzocht een schetsontwerp te maken voor deze beeldentuin op basis van een programma van eisen. Het ontwerp van Marjolijn Adriaansche werd als 'meest inspirerende' uitverkozen. Dit ontwerp wordt verder ontwikkeld en in fases uitgevoerd door deskundige hoverniersbedrijven en vrijwilligers."
Kunst in de tuin
"Diverse kunstenaars zijn aangeschreven om een voorstel te maken voor een multi-zintuiglijk kunstwerk. Uit de voorstellen zijn de werken geselecteerd en uitgevoerd. Deze werken komen tot stand middels een Artist in Residence werkwijze, waarbij kunstenaars een periode bij LAD verblijven om zo hun werk met professionele ondersteuning te ontwikkelen. De geselecteerde kunstenaars zijn: Toshitaka Nishizawa en Kouji Ohno (Japan), Dodog Soeseno (Indonesië), Els Otten (Nederland) en Frank Eerhart (Nederland).

Een goed toegankelijke, blijvende belevingstuin realiseren voor visueel gehandicapten vormt een uitdaging. De beleving van de zintuiglijke natuur voor visueel gehandicapten proberen te optimaliseren door middel van een outdoor fieldlab. Een synthese tussen natuur, beeldende kunst en nieuwe technologische ontwikkelingen. Kunnen mensen met een visuele handicap 'mee' in de toekomstige dynamiek en technologie?

Specifieke beplanting
Het tuinontwerp als basis van een blijvend inspirerende en wisselende omgeving waarin zintuiglijke ervaringen bloeien, groeien en jaarlijks worden uitgebreid met kunstwerken. In het landschappelijk ontwerp is aandacht voor specifieke beplanting en een op visueel gehandicapten gerichte infrastructuur en technologie. Hieraan gerelateerd worden educatieve bewustwordingsprojecten voor de bezoekers ontwikkeld. Bijvoorbeeld: ziende jeugdige bezoekers een moment te laten ervaren wat het is om blind te zijn en te vertrouwen op de andere zintuigen."
Zie voor meer informatie: https://www.facebook.com/HortusOculus/