Dubbel Delft - 22 mei 2016

DELFT - 'Tableau de la Troupe', zo heette in de betere kringen ooit een groepsfoto. Ook de term 'Tableau Vivant' zou van toepassing kunnen zijn, hoewel die meestal werd gebruikt voor een foto met acteurs of artiesten van een bepaalde voorstelling. Op de oude foto aan de oude Delft 185 bevond zich ooit de 'saai, greine en stoffe-hal', een plek waar men allerhande stoffen kon kopen. 'Grein' is textiel waarvan een deel bestond uit garen gemaakt van zijde, 'saai' is een effen, licht gekeperde stof. De stoffen werden verwerkt in de 'draperie', meestal geleid door zogenoemde drapiers. Deze zijn waarschijnlijk voortgekomen uit de wevers. Zij hadden de leiding in het arbeidsproces van de draperie. Zij waren de ondernemers voor wie anderen werkten: ze zorgden voor de grondstoffen; regelden de verdeling van het werk onder de arbeiders, zoals het wassen van de wol, het spinnen, verven en vollen; en zorgden voor de verkoop van de producten. In Leiden kwamen in 1577 de eerste Vlaamse lakendrapiers aan, echter in 1582 kwam de stroom pas goed op gang. Binnen een halve eeuw werd Leiden, op Lyon na, de grootste industriestad van Europa. Rond 1595 was er een lichte inzinking in de Leidse saainijverheid, waardoor Delft met aantrekkelijke aanbiedingen saaidrapiers uit Leiden probeerde te lokken. Zo zou het poorterschap en de huishuur vrij zijn en als ze goedkope werkkrachten wilden hebben, zou de Delftse overheid weeskinderen ter beschikking stellen. Na enige schermutselingen tussen de beide steden en tussenkomst van de Staten van Holland kwamen er in 1596 twaalf drapiers van Leiden naar Delft, die elk ook nog vier arbeiders meenamen. Er werd voor de nieuwe saainijverheid een aparte hal aan de Voldersgracht ingericht waar ook de lakenhal was gevestigd. In 1645 werd de Saai- en Lakenhal ondergebracht in het Sint Agathaklooster, nu beter bekend als het Prinsenhof. In de muur van het Prinsenhof is nog een gevelsteen ingemetseld waarop staat: 'Saai, greine en stoffe-hal'. In 1597 waren er in Delft 96 getouwen (mooi woord voor weeftoestellen) met 55 saaiwerkers in dienst van 14 drapiers, dus gemiddeld vier arbeiders per drapier. De fotograaf die gevraagd was de ingang van de hal aan de Oude Delft te fotograferen vond 'm maar saai. Na een kwartiertje rondvragen had-ie een mooi 'tableau vivant' bij elkaar geregeld.