IJsbrand Chardon: “Je moet elke wedstrijd het uiterste geven, steeds op de limiet rijden. Anders ben je kansloos (foto: Joost Rouwhorst).
IJsbrand Chardon: “Je moet elke wedstrijd het uiterste geven, steeds op de limiet rijden. Anders ben je kansloos (foto: Joost Rouwhorst). Foto: Joost Rouwhorst

Paardenmenner IJsbrand Chardon blikt terug

sport

DEN HOORN - Wekelijks blikt Delft op Zondag met (oud)sporters terug op hun carrière. Deze keer met IJsbrand Chardon (57), meervoudig wereldkampioen vierspanrijden.

Door: Marc Schapers

IJsbrand Chardon veroverde tot op heden vier wereldtitels en 27 nationale titels. Hij won elf keer 'Aken', een door kenners voor onmogelijk gehouden prestatie.Toch blikt hij nog altijd liever vooruit dan terug: "Ik ga door, zolang ik me met de wereldtop kan blijven meten. Ik doe mee om te winnen. Ik heb alles gewonnen wat te winnen valt. Als ik eraf gereden wordt, ben ik weg."

Het niveau van de wereldtop is volgens Chardon 'bizar' hoog. "Wil je een rol van betekenis spelen dan moet alles optimaal zijn. De topteams zijn enorm aan elkaar gewaagd. Het gaat om tienden van seconden. In die zin lijkt het op de Formule 1. Voor de vierspan werken we met negen wedstrijdpaarden, waarmee we zeven dagen in de week zo'n zes, zeven uur per dag trainen. Op zondag zijn we 'vrij', dan rijden we slechts een uurtje of vijf. De paarden trainen drie keer in de week 'onder het zadel' met een ruiter, zodat ze sterker, alerter en lichter in de hand worden. Lichter in de hand betekent sneller wendbaar, dus tijdwinst."

Een vierspanwedstrijd bestaat uit drie onderdelen: een dressuur- en vaardigheidsproef (kegeltje rijden) en de marathon. "Dat laatste onderdeel, bestaat uit acht hindernissen, is verreweg het spectaculairst en levert de meeste punten op. De proeven rijd ik met twee bijrijders, die alleen in actie komen, in het geval iets misgaat. Dat betekent uiteraard strafpunten. Bij de marathon rijdt een bakkenist mee. Als hij zelf niet hoeft te rijden,mijn zoon Bram. Hij moet de wagen in balans zien te houden. Dat vraagt inzicht, kracht en scherpte."

In Nederland beseffen we volgens Chardon nauwelijks hoe groot en populair de sport is in andere Europese landen, maar bijvoorbeeld ook in de VS en Australië. "Drie weken geleden in het Zweedse Göteborg kwamen 80.000 mensen kijken naar de vierspanwedstrijd in het stadspark midden het centrum. De toeschouwers scandeerden de namen van de menners. Bovendien werd de wedstrijd live op TV uitgezonden. In Hongarije is de paardensport heel groot en word je als een voetbalvedette bejegend, kinderen willen met je op de foto. Dan denk je: zo moet Messi zich voelen, echt ongelooflijk." Per jaar rijdt hij circa 25 wedstrijden in binnen- en buitenland, om het jaar een WK en een EK. "Alles bij elkaar zijn we jaarlijks zo'n 40 weekenden van huis. Dus voor een sociaal leven is nauwelijks ruimte. Het gaat soms ten koste van het familieleven. Negen van de tien keer dat er iets gevierd wordt, ben ik er niet."

Chardon is in een wereld van paarden opgegroeid. "M'n vader had een veehouderij met 50 koeien en enkele paarden. Met de opkomst van de paardensport werd de paardenhouderij steeds belangrijker. Er kwam steeds meer klandizie en het bedrijf is zich volledig op paarden gaan richten. In 1971 reed mijn vader in Duitsland het eerste EK vierspan; hij heeft tien jaar gereden. In 1981 heb ik het stokje overgenomen."

Gevraagd naar een verklaring voor zijn succes, zegt hij: "Paarden zijn karaktervolle dieren. Je moet 24 uur met ze bezig zijn, van ze houden, proberen te begrijpen, aanvoelen, analyseren. Dan krijg je een band en een natuurlijk overwicht en willen ze voor je werken. Net als een autocoureur ben je afhankelijk van het 'materiaal'. We werken met scouts in heel Europa en we kopen jaarlijks talentvolle paarden. Daar gaan we jarenlang mee aan de slag. Enkele redden het. Die hebben behalve talent een winnaarsmentaliteit, geven het uiterste en presteren onder druk."
En dat leidt tot? "Een span paarden dat zo sterk, zo oogstrelend is, dat zoveel kwaliteit heeft, dat ik het als een voorrecht beschouw om te bok te zitten en de leidsels in handen te mogen hebben."