365 dagen Delft: Ruziënde regenten

Wekelijks presenteren Ingrid van der Vlis en Gerrit Verhoeven hier een archiefschat. Nieuwsgierig geworden? Op www.stadsarchiefdelft.nl verschijnt zelfs dagelijks een nieuw verhaal, 365 dagen lang!

Carel Jacobus Behr maakt omstreeks 1879 deze aquarel van weesmeisjes in de linnenkamer van het Weeshuis. Zij helpen mee bij het maken, wassen en verstellen van kleding en beddengoed. Niets in de afbeelding verraadt dat er over dat huishoudelijk werk felle ruzies woeden.

Die ruzies zijn vastgelegd in de notulenboeken van het Weeshuis dat vanaf 1579 aan de Oude Delft gevestigd was, in het complex dat nu dient als onderkomen van studentenvereniging Sanctus Virgilius. Er zijn notulenboeken van de regenten én van de regentessen. De heren bestieren het Weeshuis en leggen in grote lijnen de koers vast. De dames regentessen bekommeren zich om de dagelijkse gang van zaken in het tehuis.

In 1880 bezoeken twee regenten de naaizolder. De heren schrikken van de lange eentonige werkdagen van de meisjes. Zij stellen voor hen afwisselend keukenwerk, schoonmaakwerk en naaiwerk te laten doen. En hen ook af en toe wat vrije tijd te gunnen. Dat is echter 'niet te doen' volgens de regentessen. De dames vinden ook dat meisjes te snel op een dienstje worden geplaatst. De regenten vinden dat juist nuttig, want zo kunnen de meisjes ervaring opdoen.

De welles-nietes-discussie gaat eindeloos heen en weer, ook letterlijk. De regenten en regentessen vergaderen in aparte ruimtes in het tehuis. Een van de regenten loopt af en toe naar de regentessen om belet te vragen. De notulen lezen daardoor soms als een echte pingpongwedstrijd. Eerst zijn de heren aan slag, vervolgens ketsen de dames de bal terug. Pas in 1883 vinden de colleges elkaar in een werkzame oplossing. Meisjes mogen wel eerder op een dienstje, maar dit dienstje mag niet langer duren dan zes weken.

De kern van het geruzie wordt echter niet weggenomen. Regentessen krijgen het huishoudelijk werk in het Weeshuis niet rond als zij de meisjes meer vrijheid geven. Regenten komen vaker met plannen voor vernieuwing, dit alles tegen het zere been van de regentessen. In 1912 geven zij er helemaal de brui aan en leggen hun functie neer. Vanaf dat moment is er alleen nog maar een regentencollege. En de meisjes? Die werken al die tijd gewoonweg door in het huishouden. Onwetend van het geruzie.