De hypotheekrente kruipt omhoog

DELFT- Er komt beweging in de historisch lage hypotheekrente. Sinds deze omhoog kruipt neemt het aantal hypotheekaanvragen toe. Uit statistieken van Hypo Data Netwerk bijvoorbeeld blijkt, dat in de periode tussen half september en half oktober een stijging te zien was van ruim vijfduizend offerte-aanvragen. Mensen willen (verdere) verhoging van de hypotheekrente voor zijn bij het afsluiten van de hypotheek of de koop van hun huis. 

Door Rianne Dekker

Veruit de meeste aanvragen worden gedaan door oversluiters, die daarmee het verlagen van hun maandlasten voor ogen hebben. Zij worden gevolgd door verbouwers, en pas daarna volgt de categorie kopers. Omdat men zekerheid zoekt voor de langere termijn, zijn de rentevast hypotheken voor twintig en dertig jaar favoriet. Doordat verschillende belangrijke marktrentes in de lift zitten, één van de redenen van de opwaartse beweging van de hypotheekrente, worden deze gewilde hypotheekvormen voor de langere rentevast termijn daardoor in de slipstream meegenomen. 

Een andere veroorzaker van de stijgende rente is de concurrentie onder geldverstrekkers. Daarnaast moeten grote banken per volgend jaar aan striktere eisen gaan voldoen. Dit komt er in het kort op neer dat deze dan meer geld achter de hand moeten houden per lopende hypotheek. De kosten hiervoor kunnen ze verwerken in hun rentetarieven. 

Animo en aanbod blijven nog wringen
De grote vraag is: haalt de lichte stijging van de hypotheekrente nu al de hitte uit de woningmarkt? Het antwoord is nee. Juist door die maar lichte stijging vertoeft de rente nog steeds op een laag niveau en blijft er een onverminderd grote interesse in kopen. Doordat er nog steeds niet voldoende woningaanbod is, wringt het nog immer op de woningmarkt. Economen spreken over de situatie nog liever van een prijscrisis dan een woningcrisis. Want als je bijvoorbeeld 400.000,- leent, maar qua rentekosten zo’n 700,- aan maandlasten kwijt bent, is dit in vergelijking met huren natuurlijk niet veel. De interesse in kopen blijft door deze relatief lage maandlasten dus toch bestaan, ondanks het stijgende effect op de woningprijs.

Spekkoper in dit geval is de doorstromer. Verkoopt deze zijn woning met winst, heeft hij meer eigen geld voor een nieuwe hypotheek tegen een gunstiger rentetarief. Dit zorgt voor relatief lagere maandlasten dan voorheen. Voor starters echter, blijft het betreden van de woningmarkt een grote uitdaging. Zij hebben vaak niet veel eigen geld en hun starters salaris is niet voldoende om een hypotheek te krijgen op huizen in de Randstad. Uberhaupt kunnen kritische vragen worden gesteld bij het kopen door starters. Want als je nu koopt op een relatief hoog niveau en de markt zou naar beneden komen, bijvoorbeeld doordat de Europese Centrale Bank de rente verhoogt, zouden de maandlasten voor nieuwe kopers beduidend hoger liggen. Prijsdaling/verlies van een ton zou dan zomaar kunnen. Als er zonder eigen geld gekocht is, zit de starter met een hoge hypotheek, waar in verhouding weinig op is afgelost. Hij kan dan niet doorstromen en wordt min of meer gedwongen in de starterswoning te blijven tot er meer afgelost is of de prijzen weer wat omhoog komen. 

Al met al is er meer nodig dan deze voorzichtige inzet van de hypotheekrente stijging om de angel uit de woningmarkt te halen.