Dubbel Delft

DELFT - Op de plek waar nu de kop van de NS trein het DSM-complex passeert stond ooit ‘de Villa'. Als je vanuit het Agnetapark richting de fabriek ging moest je eerst een bruggetje over en dan kwam je op de Westsingel die rechtstreeks naar het fabrieksterrein leidde. Met geheel links de eerste parkwinkel en het spoor, en daarna de gebouwen van de fabrieken. Uiteindelijk kwam je dan met een bocht bij de gebouwen aan de Wateringseweg. Direct naast het spoor had van Marken een pand neergezet dat we anno nu waarschijnlijk multifunctioneel zouden noemen: er was een bibliotheek, de 'bewaarschool', leslokalen, biljart- en leeszaal, en buiten een kegelbaan. Beneden was een opslag van methyl-alcohol in zogenaamde grondvaten. De begane grond kon voor van alles worden gebruikt, ook operaties als die bij een bedrijfsongeval nodig waren. Toen de fabrieken uitbreidden was er ook behoefte aan een grotere gemeenschapsruimte, die werd een stukje verderop gebouwd op de hoek met de Zocherweg (nu nr 2). De oude Villa werd daarna vooral gebruikt als schaftlokaal. Op de fraaie oude foto figureren een aantal arbeiders van de fabrieken, allemaal met pet, bezig met het verorberen van hun boterhammen. De villa was eigenlijk een voorloper van wat later onder andere ‘de Tent' zou worden; een veel grotere ruimte voor recreatie zoals toneel, dans, gymnastiek, een kegelbaan en nog veel meer. Directeur Jacques van Marken, de eerste ondernemer met hart voor zijn werknemers, voerde allerlei verbeteringen door met als hoogtepunt de bouw van een fabrieksdorp. In 1881 kocht hij het gebied op voor 16.000 gulden en liet architect Kerkhoff arbeiderswoningen ontwerpen. Het is een mooie mengeling geworden van cottage-woningen met eigentijdse invloeden zoals het vier woningen rug-aan-rug onder een kap, en fraai afgewerkte daken met topgevels en dakkapellen. In 1925 werd er nog een aanvullend gedeelte gebouwd met wat meer invloed van de Amsterdamse School. Er kwamen woningen, het Parkkantoor, een winkel, en een vijver met fontein. De parkwinkel naast het spoor werd opgeheven, net zoals er in de loop van decennia heel wat is gesloopt, verbouwd en herbouwd. Het tuindorp bleef en is een erg aantrekkelijke locatie om te wonen.