‘Stopzetten gratis ophaalservice grofvuil leidt tot illegale dump’

DELFT - Delftenaren moeten voortaan 25 euro per keer betalen om grofvuil te laten ophalen. Dat is het voorstel van het college om verdere stijging van de vaste afvalstoffenheffing te voorkomen. Velen hebben hier zo hun bedenkingen bij. “Dit gaat niet werken in wijken met ondergrondse containers.”

Door Cheyenne Toetenel

Op 5 november 2020 heeft de gemeenteraad ingestemd met een pakket maatregelen om de stijging van de afvalstoffenheffing te beperken. Verhoogde lasten zijn daarvoor de aanleiding, met name als gevolg van de stijging van het verbrandingstarief voor restafval en de uitvoeringskosten van de afvalinzameling. Om die verhoogde lasten te kunnen opvangen kiest de gemeente niet voor een volledige doorbelasting via de afvalstoffenheffing, maar voor bezuinigingsmaatregelen. Daaronder valt het stopzetten van de gratis ophaalservice voor grof huishoudelijk afval, matrassen en snoeiafval. Uitgegaan wordt dan van het principe ‘de vervuiler betaalt’. Het voorstel aan de raad is een tarief in te voeren van 25 euro voor grof huishoudelijk afval, per afspraak, per grondstofstroom, met een maximum van één kubieke meter. De verwachting is dat het saldo van opbrengsten en kosten van de heffing drie ton bedraagt, waarmee de kostendekkendheid van de totale verordening op 93,3 procent komt. Donderdag 4 maart staat het onderwerp op de agenda tijdens de raadsvergadering.

Illegale dump
Het voorstel zorgde in de vergadering van de commissie Ruimte en Verkeer al tot een uitgebreide discussie. Logisch, vindt commissielid Marcel Koelewijn van Stadsbelangen Delft. “25 euro per ophaalafspraak is voor veel mensen een flink bedrag. Mensen die dit geld niet kunnen missen en niet in de gelegenheid zijn om grofvuil zelf bij de milieustraat te brengen, zullen niet anders kunnen dan illegaal dumpen. Illegale dump gebeurt zelfs nu al, terwijl de ophaalservice gratis is. Avalex moet dan alsnog op pad om het gedumpte afval op te halen, wat flink in de kosten kan lopen. Dan sla je de plank mis ten opzichte van de bezuinigingsopgave van drie ton.” Koelewijn vindt dat we moeten kijken naar andere creatieve oplossingen. “Een idee kan zijn om burgers te belonen die zelf met de auto hun grofvuil bij de milieustraat komen brengen, bijvoorbeeld met een tegoedbon die kan worden besteed bij lokale ondernemers. Mensen die zelf geen auto hebben kunnen met deze regeling wellicht ook makkelijker een bekende stimuleren te helpen.” Op de lange termijn zou het volgens Koelewijn goed zijn om te stoppen met de PMD-inzameling. “Wat mensen thuis scheiden is nog te sterk vervuild en wordt daarom vaak afgekeurd, wat lagere opbrengsten van de PMD-inkomsten veroorzaakt. Nascheiding zou het ons inziens beter doen. Minder Avalex-wagens en mensen zijn dan nodig, dus daar kan op bezuinigd worden.”

Woningcorporaties
Niet alleen fracties hebben bedenkingen bij het voorstel van het college. Vanuit de woningcorporaties klinkt het geluid “onaangenaam getroffen te zijn door het bericht dat grofvuil niet meer gratis wordt opgehaald en convenanten hierover eenzijdig worden opgezegd”. Dit valt te lezen in een brief aan de raad, ondertekend door Woonbron-directeur Hannan Mousaoui, Vidomes-bestuurder Daphne Braal, Vestia-vestigingsmanager Marco Beekman en Duwo-vestigingsdirecteur Hans Pluim. In het verleden zijn convenanten gesloten waarin is vastgelegd dat op diverse plekken in Delft tweemaal per week grofvuil gratis wordt opgehaald. Aan die afspraken lijkt nu een einde te komen. “Door bezuinigingen van de gemeente moeten bewoners in het vervolg een afspraak maken voor het ophalen van grofvuil en bovendien moeten ze hiervoor - zeker voor onze huurders - flinke bedragen gaan betalen.” De verwachting is daarom dat deze maatregel zal leiden tot een forse vervuiling van de buitenruimte. “Omdat we te maken hebben met bewoners met veelal een beperkt budget, zullen zij proberen de kosten van een ophaalafspraak te vermijden. Zelf wegbrengen naar de milieustraat is voor veel van onze huurders geen optie, omdat ze niet over een auto beschikken.” De kans is volgens de ondertekenaars groot dat dit leidt tot verloedering rond de wooncomplexen. “In plaats van gepland, zal op straat gedumpt vuil waarschijnlijk vaak ongepland opgehaald moeten worden, waardoor het zeer de vraag is of het daadwerkelijk tot bezuinigingen leidt.”

Handhaving
Een woordvoerder van de gemeente Delft laat in een reactie weten dat vervuiling en dumping van afval bij containers en op straat een probleem is dat helaas al langer bestaat. “We doen via voorlichting een beroep op iedereen om onze stad schoon te houden en toezichthouders treden op tegen vervuilers. We zullen nog extra gaan inzetten op voorlichting en handhaving. Als toch afval in de openbare ruimte wordt gedumpt dan roepen we inwoners op om daarvan melding te doen. Dan wordt bekeken of de dader is te achterhalen en wordt het afval meegenomen.” Verder is de gemeente nog in gesprek met woningcorporaties waarmee nu nog convenanten bestaan voor het ophalen van grofvuil. “Deze corporaties zouden ervoor kunnen kiezen om zelf een contract met Avalex af te sluiten voor hun bewoners.”

Afvalverwerker HVC
Niet alleen het voorstel om een tarief te gaan vragen voor de ophaalservice voor grofvuil leidt tot discussie, ook de plannen om toe te treden tot afvalverwerker HVC. Eind dit jaar lopen de contracten voor de afvalverwerking van Avalex bij Twence af. De gemeente Delft is een van de deelnemende gemeenten in Avalex. Het bestuur van Avalex heeft een ontwerpbesluit genomen om toe te treden tot overheidsbedrijf HVC voor de afvalverwerking vanaf 2022. Dit ontwerpbesluit is voorgelegd aan de gemeenteraden van alle Avalex-gemeenten met het verzoek om wensen en bedenkingen kenbaar te maken. Nadat alle gemeenteraden dit hebben gedaan zal het bestuur van Avalex een definitief besluit nemen. Diverse Delftse fracties hebben hier reeds hun bedenkingen bij geuit. “De constructie om Avalex als aandeelhouder te laten toetreden tot HVC is ingewikkeld en Delft loopt als deelnemer in Avalex financiële risico’s”, aldus Koelewijn. “De gemeente moet via Avalex na de toetreding voor ruim 25 miljoen euro garant staan. Voordat je zo’n constructie aangaat, is het van belang eerst te wachten op de HVC-jaarcijfers van 2020.” Koelewijn is er voorstander van om eerst aan te besteden bij een commercieel bedrijf. “Bij HVC zijn nu nog veel factoren aanwezig waar we nog geen arm omheen kunnen slaan. Met een commercieel bedrijf zijn duidelijke afspraken te maken en gunstige tarieven vast te stellen gedurende de gehele contractperiode. Waarom niet eerst een contract aangaan met een marktbedrijf en afwachten hoe de situatie met HVC verloopt, voordat we ons in heftige constructies gaan storten die Delft wellicht veel geld kunnen gaan kosten. Het klinkt wat heftig, maar terechtkomen in eenzelfde financiële situatie als bij het Spoorzone-debacle moeten we voorkomen.” Een aanbesteding bij AVR in Rozenburg lijkt Koelewijn een goede keuze. “Zij verwerken tegen een goed tarief en daarnaast is het een goede keuze voor het milieu. Ze doen aan nascheiding en de centrale van AVR is een stuk dichterbij dan de centrales van HVC, dus dat betekent minder vervuilend vervoer.”