‘Rijswijk en Delft dreigen historisch stuk groen te verliezen’

RIJSWIJK - Van oudsher maakt Pasgeld deel uit van de groene buffer tussen Rijswijk en Delft, maar ook hier dreigt verstedelijking. Werkgroep Pasgeld pleit voor een pas op de plaats en zet zich in om het groene en historische karakter van deze voormalige buitenplaats in Rijswijk te behouden en te versterken.

Door Cheyenne Toetenel 

De ‘drassige driehoek’, zoals Pasgeld ook wel wordt genoemd, bestaat uit twee gedeelten: Pasgeld Oost en Pasgeld West. Pasgeld West ligt tussen de spoorlijn, de A4, Lange Kleiweg en ‘t Haantje. Pasgeld Oost ligt tussen de Lange Kleiweg, het Elsenburgerbos en het Jaagpad aan de Vliet. “Pasgeld is altijd een belangrijke groene buffer geweest”, vertelt Ernst Hoyer, lid van de Werkgroep Pasgeld. “Maar de gemeente Rijswijk heeft bedacht het gebied vol te bouwen en daarmee het onderscheidend vermogen van de gemeente ten opzichte van naastliggende steden te verliezen. Dat is al met Sion en ‘t Haantje gebeurd, en nu dreigt verstening ook voor Pasgeld.”

Omgevingsvisie
Hoyer wil toewerken naar een allesomvattende omgevingsvisie. In 2009 is het Masterplan voor Rijswijk-Zuid opgesteld. “Dit plan was gestoeld op aannames van ‘bouwen, bouwen, bouwen’, maar inmiddels is er flink wat veranderd. Klimaateisen zijn erbij gekomen en er is een zorgwekkende afname van ruimte voor de natuur. De druk op het gebied neemt toe, Sion en ’t Haantje worden volgebouwd en ook in andere gebieden zoals het Havenkwartier zijn plannen voor duizenden woningen. Ook de grote noodzaak van groene zones vlakbij huis lijkt ons een reden om de plannen voor Pasgeld te herzien. De schade die aangericht wordt door deze groene buffer te bebouwen is onomkeerbaar. Het zal ten koste gaan van natuur, luchtkwaliteit, gezondheid, leefbaarheid, klimaat en historie.” Werkgroeplid Ben Mulder wijst erop dat de groei van nieuwbouwwoningen in Rijswijk al ruim boven het gemiddelde ligt. “De gemeente voldoet al aan de landelijk vastgestelde norm, maar ze willen meer. Het lijkt erop dat ze de begroting willen rondkrijgen, die er nooit zo rooskleurig uitziet. Huizen neerzetten lijkt commercieel aantrekkelijk, maar er zijn meer aspecten om rekening mee te houden.” Werkgroeplid Ilse Vergeer vult aan: “De gemeente lijkt maar één visie te hebben en dat is bouwen. Hoe ironisch dat ze daarmee voorbijgaan aan hun eigen beleid.” Vergeer doelt hiermee op het groenbeleid uit 2010 en de regionale woonvisie. “Daarin zeggen ze dat Rijswijk als ‘groene gemeente’ streeft naar één boom per inwoner, 77 vierkante meter groen per woning en dat woningbouw niet mag plaatsvinden ten koste van groen. Maar inmiddels is dat feitelijk 0,58 boom per bewoner en ook het groenoppervlak per woning is sterk afgenomen. Ze zeggen dat groen belangrijk is, maar ondertussen staren ze zich blind op woningbouw als economisch nuttig ontwikkelen van een gebied.” Vergeer komt met een financieel kader waarin ook groengebied wordt verantwoord. “Er zijn diverse fondsen beschikbaar, waardoor het behoud van het groengebied niet negatief hoeft uit te vallen voor de balans van de gemeente.”

Postzegelvisie
Volgens de leden van Werkgroep Pasgeld is het van belang om de visie breder te trekken. Hoyer: “De gemeente bekijkt de mogelijkheden nu puur op de postzegel, maar pas als je de omgeving erbij betrekt kun je een goed oordeel vellen. Door in het groen te bouwen moet flink worden geïnvesteerd in de infrastructuur, terwijl je aan de andere kant de Plaspoelpolder hebt waar de infrastructuur prima is maar zo’n zeventig procent van de kantoorpanden leegstaat. Waarom niet onderzoeken wat de mogelijkheden zijn om deze panden te herinrichten en binnenstedelijk te verdichten?” Vergeer wijst op de gevolgen als toch in het groen gebouwd gaat worden. “De volgende generatie krijgt te maken met een tekort aan voorzieningen. Als je kijkt naar de gemeente Rijswijk zie je dat het inwonersaantal tot wel veertig procent gaat groeien, maar daar wordt in de voorzieningen aan voorbijgegaan. Uitbreiding van Sportpark Elsenburg is na de aangekondigde herontwikkeling bijvoorbeeld niet meer mogelijk, waardoor het op de lange termijn niet toekomstbestendig is. Ook het tegengaan van wateroverlast en noodzakelijk behoud van voldoende groen zijn aandachtspunten die niet vooruit kunnen worden geschoven.” Waar Hoyer zich zorgen om maakt, is het ‘gebrek aan compensatie’ van woningbouw. “Door de enorme druk die de bouw van duizenden extra woningen is behoefte aan extra leefbaar groen, maar hiervoor worden de ogen gesloten. Bij het verhogen van natuurwaarde ter compensatie denk je aan méér groen, maar in plaats daarvan komen ze met creatieve rekentools zoals de aanleg van natuurvriendelijke oevers en de schoonmaak van het water in het Wilhelminapark. Dit terwijl je in het eigen beleid van de gemeente ziet dat er wel degelijk oppervlakte bij moet.” Vergeer vult aan: “Je ziet ook dat ze dezelfde groengebieden aan meerdere wijken toerekenen, maar dit kan natuurlijk niet de bedoeling zijn.”

Traject
Voor de gemeente afgewogen keuzes kan maken, is het belangrijk om het gehele gebied integraal te bekijken, stelt ook een woordvoerder van de gemeente Rijswijk: “Vanuit de woningopgave, mobiliteit en vanuit de mogelijkheden die gebiedsontwikkeling biedt om de kwaliteit van groen en de recreatieve en ecologische waarde een impuls te geven. De uitdaging is de juiste balans te vinden in het gebruik van de ruimte, waarbij behoeftes, voorzieningenniveau en leefbaarheid naar de toekomst toe geborgd worden. Om deze goede balans te verkennen, start gemeente Rijswijk binnenkort met participatie.” De werkgroep is met de gemeente en andere betrokken partijen gestart met de samenwerking om een actieve rol te krijgen in de toekomst van het gebied. Dat is noodzakelijk volgens Hoyer: “Wij werden aanvankelijk niet gevraagd mee te denken over óf het gebied straks wordt volgebouwd, maar hoé. Als werkgroep blijven we kritisch op het traject, want bepaalde zaken lopen ook niet goed qua tijd. Zo moest de werkgroep de gemeente vragen om zandverplaatsingen om de grond in Pasgeld-West in te klinken te staken.” Vergeer vindt dat onbegrijpelijk. “De toekomstige invulling van het gebied is nog onderwerp van gesprek en we hebben nu al wateroverlast die hierdoor alleen maar erger wordt, zowel bij ons als in Sion en ‘t Haantje. Ik vraag bewoners met recent ontstane vochtproblemen in de woning, ondergelopen kruipruimtes en wateroverlast in schuren en tuinen onze werkgroep in te lichten, zodat wij de grootte van het probleem in kaart kunnen brengen.” Op de website pasgeldnatuurlijk.com is een korte film beschikbaar die een goede indruk geeft van het bedreigde gebied en doorverwijst naar een petitie. Mulder: “Daarnaast zijn wij in samenwerking met Natuurlijk Delfland een crowdfunding gestart zodat wij vanuit ons burgerinitiatief een toekomst voor Pasgeld kunnen ontwikkelen. En laat Rijswijk nou eens de gemeente zijn die zegt: we stoppen hier, want wij zijn ons bewust van wat de toekomst écht nodig heeft. Daar hebben veel Rijswijkers en Delftenaren profijt van.”