Delft krijgt mediafonds voor onderzoeksjournalistiek

DELFT - Sinds 1 januari beschikt Delft over een mediafonds voor onderzoeksjournalistiek. Journalisten en mediabedrijven in Delft kunnen vanuit dat fonds gefinancierd worden om onderzoek te doen naar belangrijke maatschappelijke, Delftse onderwerpen. Zo kunnen de inwoners van Delft beter geïnformeerd worden over wat er in de stad speelt.

Door Bianca Poort 

Hoewel je zou zeggen dat er genoeg mediabedrijven in Delft gevestigd zijn om de inwoners van de stad goed op de hoogte te houden, hebben Delftenaren regelmatig met maatschappelijke verrassingen te maken. “Burgers krijgen te weinig concrete informatie over wat er in Delft gebeurt”, vertelt voorzitter van het Mediafonds Delft, Rob Hundman. “Er komt wel nieuws, maar het is te beperkt, te laat en te weinig - de journalistiek is verschraald.”

Waakhondfunctie
Volgens Hundman is het vanwege die verschraling van de journalistiek dat mensen nog wel eens worden verrast. “Neem als voorbeeld de parkeerproblematiek in de binnenstad. Dat is pas in de media besproken toen al vaststond welke veranderingen gingen plaatsvinden. Eigenlijk zou dat al bekend moeten worden op het moment dat het idee voor het eerst in bestuurlijke kringen besproken wordt. En dan moeten vragen gesteld worden: wat zijn de redenen, wat zijn de gevolgen? Dat zijn simpele vragen, maar die worden nu te weinig gesteld. Journalisten zijn van oorsprong de ‘waakhond’ van de maatschappij, die de bestuurders in de gaten zouden moeten houden. En die waakhond willen wij weer systematischer laten waken.”

Geïnformeerde burgers
“Er was een tijd dat de situatie van de stad vanuit de journalistiek op de voet gevolgd werd. Twee van onze initiatiefnemers, Henk de Kat en Stef Breukel, werkten vroeger op afzonderlijke redacties. Tegenwoordig hebben lokale mediabedrijven veel algemene redacties, maar destijds had je bijvoorbeeld een redactie die alleen over de politiek-bestuurlijke dingen ging. Dan zat er een journalist bij élke gemeenteraadsvergadering. En dat is in veel Nederlandse dorpen en steden, net als hier, vrijwel verdwenen. Wij van Mediafonds Delft zijn van mening dat er meer journalisten aan het werk moeten komen die zich op het politiek-bestuurlijke richten. Dat zal leiden tot beter geïnformeerde burgers, die vervolgens ook meer actie kunnen nemen: zelf vragen stellen, protesteren - noem het maar op. Niet alleen achteraf, zoals nu, maar ook op het moment dat een vraag of protest nog voor een veranderde afloop kan zorgen. Goede onderzoeksjournalistiek is geen garantie voor zulke actieve burgers, maar het biedt in ieder geval meer mogelijkheden.”

Veranderde markt
Dat de lokale journalistiek zo is verschraald, komt doordat de markt is veranderd. “Veel media hebben winst maken als prioriteit en hebben minder aandacht voor lokale politieke en bestuurlijke plannen in steden. Daar zou geen markt voor zijn. De redacties zijn verkleind en voor de grote mediabedrijven zijn lokale vraagstukken niet belangrijk meer. Pas als er - bij wijze van spreken - een grote protestmars zou ontstaan tegen de parkeerproblematiek, zou lokaal nieuws voor hen interessant worden. Dat vinden wij onvoldoende. Wij kunnen die bedrijven niet dwingen om hun prioriteiten te verleggen naar onderzoeksjournalistiek, dus moest iemand anders het gaan betalen en dan kom je al snel uit bij de overheid. Maar dan kom je op een ingewikkeld punt, want wie betaalt, die bepaalt. Veel mensen zullen denken: die journalisten worden dus gesubsidieerd vanuit de gemeente en zullen alsnog niet alle informatie delen. Zo zit het niet: we zijn geheel onafhankelijk en elke journalist bepaalt zelf wat hij onderzoekt en hoe hij dat doet, zolang het binnen de journalistieke regels valt.”

Unaniem positief
Vanuit de gemeente werd positief gereageerd op het voorstel om professionele lokale journalistiek te financieren: de voltallige gemeenteraad stemde in met het mediafonds. “De gemeente heeft vijftigduizend euro vrijgemaakt en naar alle waarschijnlijkheid gaat de provincie dat naar honderdduizend verdubbelen. Bovendien is afgelopen zomer unaniem een motie aangenomen die zegt dat het een meerjarenzaak wordt, dus dat er structureel geld toegekend wordt. We hebben een groot financieringstekort in Delft en het is logisch als er wordt afgevraagd waarom hier nu geld voor vrijgemaakt wordt. We proberen dit al langere tijd voor elkaar te krijgen en het geldtekort is altijd de reden geweest van afwijzingen. Desondanks vond de raad dat dit onderwerp toch echt te belangrijk was om nogmaals af te wijzen. Sommige raadsleden waren daar heel duidelijk over, die zeiden: ‘als we ‘zoveel’ geld kunnen uitgeven aan een bedrijvengebouw of iets dergelijks, waar praten we dan over?’ Dat zijn prioriteiten die gesteld moeten worden. Het is mooi dat Delft hier voor open staat, daar mogen we de raad voor complimenteren - het is iets waar we trots op kunnen zijn.”

Onderzoeksvoorstel
Nu het fonds beschikbaar is gesteld, kunnen journalisten en redacties aanvragen indienen met onderzoeksvoorstellen. “We hebben het over journalisten, maar je hoeft niet per se een opgeleide journalist te zijn om aanspraak te maken. Als je kunt aantonen dat je ervaring en serieuze plannen hebt, kom je ook in aanmerking. We hebben een zeskoppige beoordelingscommissie, bestaande uit ervaren journalisten en mensen die Delft van binnen naar buiten kennen. Zij buigen zich over de onderzoeksvoorstellen en letten daarbij onder andere op of er een belang voor delft is; wat de verwachtte maatschappelijke impact is. Andere dingen waar op gelet wordt, zijn bijvoorbeeld de duur van het onderzoek en of de aanvrager in kwestie weet wat hij of zij doet. Op mediafondsdelft.nl is een formulier te downloaden, waar een aantal vragen opstaat. Op basis daarvan kun je een onderzoeksvoorstel indienen. Hopelijk kunnen we het bedrag dit jaar helemaal opmaken!”