'Hen overkomt onze maatschappij'

DELFT – Delft op Zondag portretteert elke maand een zogenaamde Doorkijker. Doorkijkers zijn Delftenaren die, ondanks de tegenstromen en tegenwinden, hun weg proberen te vinden in de doolhof die maatschappij heet. Het idee is – met dank aan Platform Delftse Bruggen – deels geënt op het schilderij “De binnenplaats van een huis in Delft” van Pieter de Hooch uit 1658. Deze maand (aflevering 16) hebben we een aantal ‘corona-vrijwilligers’ die samen de Doorkijker belichamen.

Door Michael Reuser

Het zijn barre tijden, om maar eens een heuse gemeenplaats te gebruiken. Corona heeft de hele maatschappij op haar kop gezet. Half Nederland zit in lockdown of quarantaine of werkt thuis. Dat laatste geldt in ieder geval voor veel betaalde krachten. Maar het werk en de noden gaan gewoon door. Veelal zijn het vrijwilligers die – ondanks alle infectiegevaren – toch gewoon hun ding blijven doen. Al dan niet in aangepaste vorm. Wij waren benieuwd naar hun verhaal en we zochten er een vijftal op.

Spelenderwijs
Gerda Medema is maatschappelijk begeleider bij Vluchtelingenbegeleiding, een project van Participe (zie kader). De gemeente Delft geeft Participe opdrachten om vluchtelingen, statushouders, het eerste halfjaar te begeleiden. Voor Vluchtelingenbegeleiding is bevordering van de zelfredzaamheid van cliënten heel belangrijk.
“Hen overkomt onze maatschappij”, meent de 72-jarige Delftse. “Een BSN, een Digi-D, internetbankieren, huurtoeslag, zorgtoeslag, huisarts en tandarts zoeken, daar moet iemand ze bij helpen. Hoogopgeleiden snappen het misschien ietsje sneller, maar voor sommigen is het wel erg ingewikkeld”.
Gerda was zeven jaar analist en ook nog twintig jaar docent volwasseneneducatie, Nederlands, beroepenoriëntatie en burgereducatie. Ze wist van maatschappelijke begeleiding hoegenaamd niks, maar “je leert het on-the-job”. Ze had wel veel last van de corona-beperkingen. “Betaalde krachten werkten nog wel van huis uit, maar de vrijwilligers stonden tijdelijk op non-actief, ook al omdat we niet konden inloggen op het netwerk”. Vanaf begin juni is ze weer actief, zij het op halve kracht. “Eerst was ik acht tot twaalf uur per week bezig. Nu werken we om beurten, ieder één dagdeel per week. Waar we vroeger nog wel eens een tolk lieten komen, vragen we nu een familielid. We mogen maar met maximaal drie mensen aan tafel zitten. Als er een vertaalslag nodig is, moet bijvoorbeeld de helft van een echtpaar thuisblijven. Helaas is dat dan meestal de vrouw”.

Wifi-verbinding
Daphne Boot is student aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam. Ze doet daar Management of International Social Challenges, een soort bestuurskunde. Via haar ouders kwam ze in contact met Stichting Present (zie kader). Ze begeleidt twee Eritrese vluchtelingenkinderen, een jongen van 15 en een meisje van 12, die ze bijles geeft, twee middagen in de week, anderhalf uur per sessie. Vanaf half maart moest dat noodgedwongen via de telefoon. “Het was niet anders”, meent de 19-jarige Boot. “Een goede wifi-verbinding was sowieso een vereiste, die viel soms weg. IRL (in real life, red) kun je meer en vooral beter communiceren met de kinderen. Controle van geschreven tekst is en blijft lastig via een schermpje. Via een beeldscherm is het lastig communiceren. Kinderen zijn wat dat betreft gelukkig al iets meer gewend”.
Boot is sinds kort gestopt. “Sinds de scholen weer begonnen zijn, had het minder nut, zou het zelfs verwarrend kunnen werken. Ik heb nog wel steeds contact en dat vind ik heel leuk”.

Spelletjes
De familie Kragten doet – via de protestantse kerk in Delft – al een aantal jaren vrijwilligerswerk in de regio. Enkele jaren geleden kwam tijdens de lijdenstijd, de periode voorafgaand aan Pasen, stichting Present in beeld. . Afgelopen seizoen hebben vader Gert, moeder Esther en hun kinderen zich ingezet voor een alleenstaande oudere vrouw. “Je kunt wel geld geven, maar soms is het nog mooier als je een actie doet, dan ben je echt betrokken als gemeente”, motiveert de 37-jarige Gert de keuze. De laatste jaren zijn er jaarlijks allerlei acties georganiseerd: behangen bij iemand, fietsen met gehandicapten, spelletjes doen. Dit jaar was dat dus een tuintje onderhouden. “Door Corona veranderde dat wel. De tuin werd bijzaak en het contact, de relatie werd hoofdzaak. Iets aan die eenzaamheid doen bleek toch belangrijker dan het opknappen van dat tuintje”.
Het streven is eens per twee weken een bezoekje. De kinderen gaan ook steeds mee. Hen te zien ravotten in de tuin dat vindt de dame in kwestie erg plezierig. “De kinderen mogen van alles doen in de tuin: lekker voetballen of tennissen en dat is voor beide partijen heel waardevol”, aldus Kragten. Dochter Marthe (11) zit erbij en beaamt dat volmondig.

Boodschappen
Ida de Boer (23) studeert Bedrijfskunde aan de Ersamus Universiteit. Zij raakte geïnspireerd door Thijs de Jongh (onze Doorkijker van 28 juni) en zijn gewoon-mensen-die-mensen-helpen initiatief. Via een oproep op Twitter kwam ze in contact met Delft voor Elkaar (zie kader). Ze ging in eerste instantie boodschappen doen voor een vrouw in Voorhof. “Tijdens Corona merk je dat kleine dingen soms helemaal niet zo vanzelfsprekend zijn. Zoiets simpels als naar de supermarkt gaan is voor sommigen net niet haalbaar. Dan kun je van waarde zijn”.
Deze vrouw vond uiteindelijk iemand in haar eigen netwerk en dus werd Ida gekoppeld aan een vrouw in de binnenstad. Die durfde het huis niet uit en haar netwerk was vooral te vinden in en rond Leiden. “Voor haar deed ik ook boodschappen, maar het praatje eromheen was minstens zo belangrijk, zo niet belangrijker. We hadden op een aantal vlakken een klik: bloemen en fotografie. Maar soms botste het ook wel, bij een debat over verkamering bijvoorbeeld (Ida zit ook namens STIP in de politiek, red) stonden we lijnrecht tegenover elkaar. Maar omdat je elkaar kent, ben je wel eerder geneigd naar elkaar te luisteren en elkaar te begrijpen, omdat je elkaars context kent. Het is sowieso goed om eens in contact te komen met iemand van buiten je eigen bubbel, dat is heel waardevol”.
Nadat Ida de vrouw in kwestie heeft geleerd hoe ze online boodschappen kan doen, kijkt Ida uit naar een nieuwe ontmoeting waarbij ze weer haar steentje bij kan dragen.

Conversatie
Rense Koolstra (29) is student aan de TU. Hij doet een Master in Sustainable Energy Technology. Hij is al een aantal jaren verbonden aan het zogenaamde flexteam van Stichting Present. Concreet houdt dat in: vaak in een groep en soms alleen praktische dingen doen, meestal bij mensen thuis. Dat ging, vanwege Corona, ‘on-hold’. Als alternatief kreeg hij in maart de vraag om conversatielessen Nederlands te gaan doen met vluchtelingenkinderen. Eerst een maand met twee Syrische kinderen en de laatste vier maanden ging het om een Filipijns jongetje van dertien.
“Dat was best een hele uitdaging”, meent Rense. “Hij kon nog niet zo heel goed Nederlands, maar dat was wel de spreektaal. Het ging trouwens voornamelijk per telefoon. Mijn internetverbinding was sowieso matig en bovendien heb ik gemerkt dat beeld vaak alleen maar afleidt. Per WhatsApp stuurde ik een tekst op met opdrachten en aan de hand daarvan probeerden we dan conversatie te maken”.
“Wat ik wel heb geleerd tijdens deze coronatijd dat er altijd wel mogelijkheden zijn om mensen te helpen zonder daar fysiek ter plekke te zijn” concludeert Rense. Hij heeft zijn leerlingen nooit ‘in-real-life’ ontmoet en inmiddels is het contact gestopt. Hij gaat in september stage lopen, ergens in een ver land. “Waarschijnlijk ga ik tegen die tijd wel weer iets doen. De afstand is dus geen belemmering meer want met de telefoon kan heel veel”.

Nieuwe Doorkijker
Doorkijkers zijn Delftenaren die, niet gehinderd door tegengas, -stroom of -wind, hun doel in het oog blijven houden. Mensen die verder kijken, die hun blik verruimen. Doorkijkers is een idee van platform Delftse Bruggen in samenwerking met Delft op Zondag. Er is een galerij gemaakt met artikelen en foto’s over/van alle eerdere Doorkijkers: kijk daarvoor op www.bit.ly/doorkijkers.
Wie suggesties heeft voor eventuele nieuwe Doorkijkers, mail naar: delftsebruggen@xs4all.nl.

Present
Stichting Present is een landelijke organisatie op christelijke grondslag. Present beoogt een brug te slaan tussen mensen die iets te bieden hebben en mensen die daarmee geholpen kunnen worden. Zij probeert een beweging op gang te brengen in Nederland waarbij steeds meer mensen het vanzelfsprekend vinden om naar elkaar om te zien.
De organisatievorm van Present is te typeren als een landelijk netwerk van plaatselijke stichtingen die de zogenaamde Presentwerkwijze adopteren. Er zijn in Nederland in totaal 75 lokale vestigingen die 150 gemeenten bedienen. Present Delft zetelt aan de Van Bleyswijckstraat 91. www.stichtingpresent.nl/delft

Participe Delft
Participe Delft is de opvolger van de BWD (Breed Welzijn Delft). Het is de Delftse vestiging van de Participe Groep, die verder nog een elftal vestigingen kent en het hoofdkantoor in Alphen aan den Rijn heeft. Participe heeft als belangrijkste missie: mensen mee laten doen (participeren) in de maatschappij. Participe Delft heeft sinds januari 2016 ook een regionale functie op het gebied van welzijnswerk en vluchtelingenbegeleiding. Het Delftse kantoor is te vinden aan de Van Bleyswijckstraat 91. www.participedelft.nu

Delft voor Elkaar
Delft voor Elkaar (DvE) is een samenwerkingsverband en netwerkorganisatie op het gebied van zorg, sport en welzijn. Binnen DvE werken zowel professionele partijen als vrijwilligersorganisaties samen. DvE ondersteunt mantelzorgers, vrijwilligers, mensen met een beperking, mensen met een chronische ziekte of een psychische aandoening en mensen die in een sociaal isolement leven. Ook worden sportactiviteiten voor alle leeftijden mede georganiseerd. Bij alles staat de vraag van de Delftse inwoner centraal. Ook Delft voor Elkaar zetelt aan de Van Bleyswijckstraat 91. www.delftvoorelkaar.nl