Nieuwe Rietveldproductie laat publiek theater beleven

Traditiegetrouw wordt het nieuwe theaterseizoen van het Rietveld Theater afgetrapt met een Rietveldproductie: een eigen productie onder leiding van een ieder jaar wisselende, professionele regisseur, in samenwerking met amateurspelers uit de regio. Dit jaar is het de beurt aan regisseur en theatermaker Cézanne Tegelberg, met de productie 'Babylonia: Isn't it Orpheus?'.

Door Esther Luijk

De doelstelling van de Rietveldproductie is om amateur-theatermakers de gelegenheid te bieden om in een goed geoutilleerd theater en onder professionele begeleiding een voorstelling te maken. Zowel individuele amateurspelers als leden van een toneelvereniging krijgen bij de Rietveldproductie de mogelijkheid om hun talenten verder te ontwikkelen. Door het werken met een professionele regisseur en een intensieve repetitieperiode wordt de kwaliteit op een zo hoog mogelijk niveau gebracht. Bijzonder aan deze voorstelling is dat het gemaakt is door de spelers zelf, die Cézanne daarom ook liever 'makers' noemt. "We zijn begonnen met niets, ze hebben zelf hun materiaal gecreëerd."

Isn't it Orpheus
"Een woordgrapje", vertelt Cézanne, doelend op de titel van het stuk. "We hebben het bekende verhaal van Orpheus gebruikt als inspiratiebron voor de productie. Het is een heel beeldende voorstelling met taal als secundaire functie. Vandaar ook 'Isn't it obvious'? Wij vragen ons in deze productie af hoe belangrijk taal nog is om een verhaal te vertellen. Het experiment is eigenlijk: kun je een verhaal volgen en tot je laten komen zonder dat het je lineair wordt uitgelegd? Het is geen traditioneel toneelstuk waarbij iemand iets speelt en tegelijkertijd ook iets zegt. Niet alleen taal, maar ook theater wordt Babylonisch gedeconstrueerd. De bouwstenen worden je aangereikt. De verbeelding voegt deze zelf samen tot een completer beeld dan wij op de vloer hadden kunnen creëren."

Abstract
Klinkt dat niet allemaal wat abstract? "Misschien", geeft Cézanne toe. "Veel mensen die van theater houden schrikken al gauw bij het idee dat een voorstelling wat abstracter is dan dat ze gewend zijn en vinden het bij voorbaat al minder leuk als er geen begin, midden en eind aan zit. Ze vinden het eng of lastig. Maar als we kunnen ophouden met alles te willen definiëren en ons mee kunnen laten voeren door onze andere zintuiglijke waarnemingen, krijg je het verhaal op een veel completere manier mee. Je ervaart het, in plaats van dat je het begrijpt."

Makers
Zoals eerder genoemd, hebben de spelers een grote rol gespeeld in het tot stand komen van de productie. "Het fijne van deze manier van werken is dat je de creativiteit van alle deelnemers kan benutten en hen in hun kracht laat spelen. Ze hebben geen vooraf bepaald script waar ze zich aan hoeven te houden en hoeven zich niet in een bepaald keurslijf te wringen om een rol te kunnen spelen. Het is een uitzinnig gevarieerde groep mensen met verschillende leeftijden en achtergronden. We begonnen met helemaal niets, behalve een groep die toevallig verschillende talen sprak. Zo zijn we op het idee van de toren van Babel, Babylonia gekomen. We creëerden een klimaat op de vloer waarin van alles spontaan kan ontstaan. Door al die spontane momenten bij elkaar openbaart zich uiteindelijk vanzelf een voorstelling. Er staat nu iets wat niet een van ons in z'n eentje had kunnen bedenken, we hebben het echt als groep gemaakt, en dat is heel gaaf."

Uitdaging
In het kader van 'Isn't it obvious', laat Cézanne dan ook in het midden waar het stuk precies over gaat. "Dat laat ik open voor het publiek om te interpreteren", zegt ze. "Het gaat over goed en kwaad, over het universum, over liefde en verlies, maar vooral ook over hoe een verhaal tot stand komt. Over de bouwstenen van het mens-zijn. Het publiek wordt uitgedaagd op een nieuwe manier waar te nemen en uit te vogelen wat zij als verhaal zien. Er is geen goed of fout. We kauwen niets voor, je kunt het verhaal op verschillende manieren bekijken. Comedy of tragedie, het kan allemaal!"

Om je toch niet helemaal in het duister te laten tasten, licht de regisseuse een klein tipje van de sluier op: "Het decor bestaat uit gevonden materialen. Het stuk begint dan ook met de creatie van het universum, in de vorm van een kringloopwinkel. In deze winkel verkopen ze allerlei ogenschijnlijke troep, waarmee elk mogelijk verhaal verteld kan worden, iedere plek gecreëerd. Als een samengeraapt zooitje ieder verhaal kan vertellen, is ieder verhaal dan ook maar een samengeraapt zooitje? Of speelt het lot een rol? Is er ergens een God, of een Hades, die de kringloopwinkel runt? Of is de enige die alles ècht begrijpt de zwerver op de hoek van de straat..."

Babylonia: Isn't it Orpheus is te zien op 15, 20, 21 en 22 september. Toegang bedraagt 14 euro. Kijk voor kaarten en meer informatie op www.rietveldtheater.nl.