Door Chris Oomen: Levenslang

Column - Veel ziekten zijn leefstijlziekten. Hart en vaatziekten, diabetes maar ook gewrichtsslijtage worden voor een groot deel door leefstijl veroorzaakt. Gelukkig biedt de geneeskunde veel min of meer effectieve oplossingen. Dat is mooi, maar mooier is dat het ook anders kan.

Het is een groot goed dat we in Nederland allemaal toegang hebben tot deze geneeskundige mogelijkheden. Toch hoor je vooral de jongere generaties artsen zeggen dat je aan leefstijl gerelateerde kwalen waar dat kan, niet met pillen, maar met leefstijl moet bestrijden. Als een ziekte als gevolg van een foute leefstijl ontstaat, dan kan die met een betere leefstijl ook weer verdwijnen, of op zijn minst sterk verbeteren. Dat is een logische gedachte en die gedachte blijkt ook meer en meer juist te zijn. Er is voldoende wetenschappelijk onderzoek dat bewijst dat gezondheid en leefstijl nauw met elkaar te maken hebben.

Nu wil ik allerminst de gezondheidsgoeroe uit gaan hangen. Want ik ben vooral in mijn jongere jaren zelf bepaald niet altijd het beste voorbeeld geweest als het gaat om gezond leven. Om die reden begrijp ik heel goed dat niet roken, minder eten, meer bewegen en minder stress gemakkelijker gezegd dan gedaan is. Het is bovendien niet alleen gezond en matig eten dat bepaalt of je slank en gezond blijft. Erfelijkheid speelt ook een rol. Iedereen kent wel iemand die eindeloos kan eten zonder ooit een grammetje aan te komen en ook kennen we allemaal de verhalen over opa die rookte als een schoorsteen en toch 94 geworden is. Dit neemt echter niet weg dat je je gezondheid ook zelf belangrijk kunt beïnvloeden als je er wat voor wilt doen langer gezond te blijven.

De grootste winst is nog altijd te behalen door het roken te laten. Voor niet roken geldt dat je er na een tijdje overheen bent en er niets meer aan hoeft te doen. Ik ben blij dat ik daarmee alweer bijna 35 jaar geleden ben gestopt.

Minder eten en meer bewegen betekent voor veel mensen daarentegen toch een levenslange veroordeling. Ik herken dat. Maar als het je lukt ook daar een beetje op te letten, merk je daar ook snel veel voordeel van en is het ook gemakkelijker vol te houden. Op het gebied van voeding en bewegen zijn er veel interessante ontwikkelingen gaande die de kans van slagen belangrijk groter maken. Het is zelfs gemakkelijker dan je misschien denkt. We hoeven echt geen marathons te lopen en evenmin hoeven we honger te lijden. Dat geeft moed!

Voor wat het bewegen betreft; om een forse gezondheidswinst te behalen is het liefst dagelijks zo'n drie kwartier matig intensief bewegen al genoeg. Denk hierbij aan een wandeling in een redelijk tempo, of neem de fiets naar het werk. Als je dan ook nog de lift overslaat en de trap neemt, ben je al een eind op weg naar een veel betere gezondheid.

Ook op het gebied van voeding veranderen de ideeën en wat mij betreft ten goede. Honger lijden is niet nodig en calorieën tellen en alles wegen hoeft evenmin. Vetten zijn bijvoorbeeld veel minder ongezond dan ons jaren is voorgehouden. Het zijn niet zo zeer de vetten, maar vooral de overvloed aan suikers die onze gezondheid schaden. Als je er een beetje op let, is het inderdaad verbazend hoeveel suiker er in ons voedsel verstopt zitten, vooral als het om bewerkt voedsel gaat, en dat zijn meestal de dingen die in blikjes, bakjes of zakjes zitten. De stap naar gezonder eten is daarom geen heel moeilijke. Beperk de verborgen suikers door minder frisdranken te drinken zo min mogelijk kant en klare producten te eten en ook minder aardappelen, pasta's en witbrood te eten. Voor het eten van eieren desnoods met spek hoeven we volgens de recente onderzoeken ook niet meer zo bang te zijn. Eet regelmatig bij voorkeur vette vis zoals zalm, makreel of haring en schenk liever olijfolie door je salade dan een meestal suikerrijk 'slank'-product. Voor mij voelt dat allemaal gelukkig niet als een straf.

Een oud kinderlied luidt: "Nieuwe haring in het land, zet de dokter aan de kant". Dat haring gezond is, is kennelijk al lang bekend. Binnenkort zullen de Hollandse Nieuwe weer volop verkrijgbaar zijn. Ik verheug me erop. Als het met een lekker vers visje en wat lichaamsbeweging kan, vind ik het helemaal niet zo erg om levenslang aan mijn gezondheid te moeten werken.