Beschadigde en dode bomen zijn niet verloren, maar vormen een nieuwe biotoop. (Foto: Geert van Poelgeest)
Beschadigde en dode bomen zijn niet verloren, maar vormen een nieuwe biotoop. (Foto: Geert van Poelgeest)

"Een omgevallen boom is niet verloren"

Algemeen

Delft - De storm die vorige week over Nederland trok richtte behoorlijk wat schade aan. Ook in de Delftse natuurgebieden sneuvelden de nodige bomen. Hoe komt dat en is het erg?

"De schade is op sommige plekken aanzienlijk", beaamt Geert van Poelgeest, voorzitter van de afdeling Delfland van de KNNV (Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging). Toen ik zelf door het Abtswoudse bos liep heb ik minstens twintig omgevallen of beschadigde bomen geteld." Dat is ook helemaal niet zo raar of dramatisch, vindt Van Poelgeest. "Het gebeurt gewoon. Natuur is altijd in beweging, in een eeuwige kringloop. Bomen kiemen, leven en sterven. Het hoort erbij, net als een storm op zijn tijd." Niettemin kan de voorzitter wel een paar oorzaken van de boomschade noemen. De belangrijkste daarvan is eenzijdigheid: "In Nederland hebben we veel van wat ik 'koekblikgroen' noem. Rechte percelen met één soort boom, van één leeftijd. In een gevarieerd bos beschermt een oudere boom de jongere. Dat maakt een bos sterker." Variatie is ook in een ander opzicht belangrijk: iedere boom is een biotoop op zich en draagt zijn eigen levensvormen. In natuurlijk bos is verscheidenheid een gegeven. In aangelegd bos moet daar over nagedacht worden. "Monocultuur maakt een bos ook vatbaarder voor ziekten als de Iepenziekte of de Essenziekte." Wat bomen in de bebouwde kom betreft, die zijn soms kwetsbaarder voor harde wind omdat de ondergrond zo verschillend is. "Wortels houden vaak niet van grondovergangen en ontwikkelen zich daardoor minder goed. En zonder sterk wortelsysteem gaat een boom dus sneller om." Ook grondwaterpeil kan een factor zijn in hoe een wortelsysteem zich ontwikkelt. "Daar houden de gemeente Delft rekening mee. Daarom staan er bijvoorbeeld op het Rietveld elzen en op de Oude Delft linden."

Eigen leven
Eén troost. Ook een omgevallen boom hoeft niet als 'verloren' te worden beschouwd. Integendeel. "Een dode boom wordt weer een biotoop op zich. Organismen als schimmels, paddenstoelen en kevers gaan aan de slag met het opruimen. Versplinterde bomen trekken insecten of bepaalde vogelsoorten aan. Zo kent iedere fase in het leven van een boom weer zijn eigen leven." Zeker de laatste jaren is het in Delft inderdaad beleid geworden dat dood hout niet per definitie wordt afgevoerd. In de Delftse Hout worden bewust kleine houtwallen en boomstammen achtergelaten, juist om het dierenleven dat daar baat bij heeft te stimuleren. Een goede zaak, vindt Van Poelgeest: "Natuurlijk moet je een boom die over het pad ligt opruimen. Maar laat vooral ook dingen liggen. Dat komt de natuurlijke ontwikkeling alleen maar ten goede." Voor mensen met een tuin heeft Van Poelgeest ook een bomentip: "kies bij het aanleggen voor boomsoorten die gedijen in een beperkte omgeving, zoals meidoorn, lijsterbes of vlier. Niet alleen zijn het leuke bomen, die in het voorjaar met hun bloesem insecten aantrekken, en in het najaar bessen voor de vogels geven. Met een 'passende' boom in je tuin hoef je je ook niet meteen zorgen te maken als er weer een storm opsteekt!" Meer weten over bomen? De KNNV kan u er van alles over vertellen.