Een fabrieksdorp als Batadorp in 1939. Investeren in (woon)arbeidsvoorwaarden door de werkgever zou een hulpvorm van nu aan de starter zijn
Een fabrieksdorp als Batadorp in 1939. Investeren in (woon)arbeidsvoorwaarden door de werkgever zou een hulpvorm van nu aan de starter zijn Foto:

Fabrieksdorp oplossing startersprobleem?

DEN HOORN- Een kwart van de starters solliciteert niet op een openstaande vacature of leuke functie vanwege de krapte op de huidige woningmarkt. Dit terwijl 57 procent van hen wél bereid is te verhuizen voor een nieuwe baan. Dit publiceerde het AD deze week naar aanleiding van de Startersbarometer Q1 2024 van Viisi Hypotheken n.a.v. een periodiek onderzoek onder 1.042 Nederlanders tussen de 22 en 35 jaar zonder koopwoning, uitgevoerd door Panelwizard. Jonathan en Cor van Leerdam van Van Leerdam Makelaardij geven hierop hun reactie. 

"Starters die een eenvoudige eengezinswoning of appartement willen kopen hebben een gezamenlijk inkomen nodig van circa € 80.000,- of een wat lager bedrag maar dan met behoorlijk wat spaargeld en/of hulp van ouders of grootouders. Hierdoor vallen veel starters al gauw buiten de boot", aldus Jonathan. Volgens Viisi is de woningnood onder starters inmiddels zo hoog, dat 51 procent van de ondervraagden aangeeft dat een door een bedrijf beschikbaar gestelde woning (bedrijfswoning) voor hen een reden zou zijn om van baan te veranderen. Vooral twintigers zijn een voorstander van een zogenoemde woning van de zaak. Voor maar liefst 54 procent van hen zou dit een reden zijn om van werkgever te wisselen, 62 procent is zelfs bereid hiervoor te verhuizen. Cor: "Als 62% van de ondervraagden aangeeft van baan te willen wisselen t.b.v. een acceptabele woning, dan geeft dat wel aan hoe hoog de nood is bij starters."
Volgens Viisi lukt het ondanks grote overheid plannen vooralsnog niet om de woningmarkt vlot te trekken. De resultaten laten zien dat er onder starters voldoende draagvlak bestaat voor creatieve oplossingen vanuit bijvoorbeeld werkgevers én dat een groot gedeelte van hen zelfs bereid is hiervoor te verhuizen. Jonathan: "In de jaren ’60 van de vorige eeuw speelde, min of meer, hetzelfde probleem. Grote, Delftse bedrijven als Calvé, Gist en Spiritusfabriek en anderen, investeerden toen royaal in koop- of huurwoningen ten behoeve van hun personeel of om nieuw personeel aan te trekken."

Rol werkgever
Viisi: "Een meerderheid van alle Nederlandse starters zou graag willen dat werkgevers een actieve(re) rol innemen bij de huisvesting van hun medewerkers. Zo vindt 55 procent van de respondenten dat werkgevers meer ondersteuning moeten bieden bij de zoektocht naar een geschikte woonruimte, door bijvoorbeeld de kosten van een aankoopmakelaar te vergoeden of potentiële huurwoningen te identificeren. Maar liefst 36 procent van de starters pleit zelfs voor de bouw van bedrijfswoningen, zoals in het verleden is gedaan door Philips, Bata en Hevea en recent werd aangekondigd door ASML. Opvallend genoeg zijn vooral dertigers (veertig procent) enthousiast over een eventuele terugkeer van de fabrieksdorpen zoals Philipsdorp in Eindhoven of Batadorp in Best; deze zijn ontstaan vanuit de gedachte dat iedereen recht heeft op een gezonde woning, met tuin én op korte afstand van werk. Die gedachte is een eeuw na oplevering van de eerste fabrieksdorpen nog steeds relevant en laat zien dat veel starters naast een aantrekkelijke woning, vooral op zoek zijn naar een fijne plek om te wonen. Cor: "Fabrieksdorpen zullen in deze tijd niet meer ontstaan maar als werkgevers zouden kunnen investeren in de woningmarkt of in secundaire (woon)arbeidsvoorwaarden dan zouden ze hun sollicitanten daarmee zeker "naar binnen kunnen trekken”. Ze slaan dan drie vliegen in één klap: starters krijgen huisvesting, de bedrijven krijgen nieuw personeel en het personeel hoeft minder in de auto."