Theater de Veste moet toekomstbestendig worden
AlgemeenDELFT - De stad Delft behoort, met een huidig inwoneraantal van meer dan 100.000, tot een van de 30 grootste steden van Nederland. Als het aan de gemeente Delft ligt, zijn we echter op weg naar een inwoneraantal van meer dan 120.000. De gemeente streeft ernaar tot 2040 maar liefst 15.000 woningen en 10.000 banen toe te voegen. Het voorzieningenniveau van Delft, waaronder het podiumkunstenaanbod, zal met deze groei mee moeten bewegen om de stad toekomstbestendig te maken. Marijtje Pronk, directeur van Theater de Veste, vroeg de gemeente tijdens de raadsvergadering van donderdag 13 april zorg te dragen voor een duurzaam en toekomstbestendig stadstheater in Delft: “Met een goede functionaliteit en met de juiste capaciteit, passend bij de menselijke maat van de stad, nu en straks.”
Door: Christine Lvov
Theater de Veste speelt een belangrijke rol in de ontwikkeling van de stad. Deze rol betreft niet alleen de gemeentelijke ambities op het gebied van cultuurbeleid, maar ook de economie en het sociaal-maatschappelijk domein van Delft. Daarom is het noodzakelijk om na te denken over de ontwikkeling van het theater. Uit een recente analyse van de gemeente, betreffende het culturele voorzieningenniveau en de culturele infrastructuur van Delft, blijkt dat Theater de Veste momenteel niet voldoende toekomstbestendig is. Het huidige pand van Theater de Veste heeft een zaal van 500 stoelen. Dit maakt het theater een van de kleinste stadstheaters van Nederland, en ook nu al is het theater, gezien de omvang van de stad, te klein. Daar komt bij dat het theater een beperkte functionaliteit heeft. Zo is het toneel ondiep en ontbreekt een goed zijtoneel, waardoor grotere producties simpelweg niet plaats kunnen vinden. De kleine capaciteit verhindert sommige toneelgezelschappen bij het dekken van de kosten die gemaakt worden bij een optreden in Delft. Ook is er geen geschikte zaal, met een vlakke vloer, om te voldoen aan de vraag van het jongere publiek, bijvoorbeeld festival, debat, popmuziek en dance, en kan het theater momenteel niet meerdere activiteiten tegelijk faciliteren wegens gebrek aan een goede geluidsisolatie. Door het afnemen en verslechteren van het aanbod van het theater, komen de concurrentiepositie en de verdiencapaciteit onder druk te staan. Het in stand houden van de huidige staat van het theater resulteert, wegens veroudering, al in steeds toenemende onderhoudskosten, die de gemeente met moeite dekt. De beperkingen van het huidige theater in acht nemende, zou de bestemmingsreserve voor onderhoud beter besteed kunnen worden aan de ontwikkeling van een meer toekomstbestendig theater
Theater voor de toekomst
De ontwikkeling van Theater de Veste is als onderwerp voor de langere termijn al opgenomen in het Cultuurkader 2021-2030, een uitvoeringsagenda waarin staat beschreven hoe de gemeente van plan is om te zorgen voor passende culturele voorzieningen in Delft. Het Cultuurkader 2021-2030 is een actualisatie van Cultuurkader 2016-2019 dat aansluit bij de uitdagingen die Delft de komende jaren te wachten staan. Met de schade die de coronacrisis heeft aangericht wordt hierin ook rekening gehouden.
Theater de Veste heeft zelf het voortouw genomen in de ontwikkeling van het concept ‘Theater voor de toekomst’, waarin beschreven wordt hoe het theater kijkt naar de ontwikkelingsmogelijkheden. Hier wordt ook de nadruk gelegd op samenwerking met uitlopende partners, van de gemeente tot de TU Delft, collega-cultuurorganisaties als VAK, DOK en het Rietveld Theater en cultureelmaatschappelijke organisaties als Cultuurhuis Delft en Delft voor Elkaar. Het theater wil samen een totaalbeleving kunnen creëren die aansluit bij het creatieve en innovatieve karakter van Delft, en gaat hierbij uit van een capaciteit van 800 stoelen, een multidisciplinaire zaal en voldoende ruimte voor ontmoeting. Het realiseren van deze wensen zal echter ofwel uitbreiding, ofwel renovatie vereisen. Beide scenario’s brengen een hoge investeringslast voor de gemeente met zich mee, en uitbreiding zou grote stedenbouwkundige ingrepen tot gevolg hebben. De verschillende scenario’s moeten zorgvuldig tegen elkaar afgewogen worden om tot een besluit te komen. Theater de Veste zal in samenwerking met de gemeente een uitvoerig proces, bestaande uit twee fasen, doorlopen om de richting voor de toekomst van het theater te bepalen.
Lasten en opbrengsten
De financiële gevolgen van alle scenario’s zullen gedurende het proces verder worden onderzocht. Per scenario zullen de geschatte jaarlijkse lasten en opbrengsten in beeld worden gebracht. Tijdens de raadsvergadering van 13 april werd het belang van calculeren van de lasten en opbrengsten die de ontwikkeling van Theater de Veste met zich meebrengen door verschillende partijen benadrukt, zeker met het oog op andere culturele instellingen in Delft die ook investeringen vragen. Wethouder Van Vliet beaamt dat eventuele investeringen in Theater de Veste in samenhang met andere culturele instellingen moeten worden overwogen en meent cultuurpartners, ondernemers en bewoners in de stad, door middel van een stadsgesprek, te willen betrekken bij het bepalen van de toekomst van Theater de Veste.
Eerste fase
In de eerste fase van het proces zal de visie op de toekomst van Theater de Veste en de ambitieniveaus voor het toekomstige theater zo concreet mogelijk worden geformuleerd, evenals de beoordelingscriteria. Er zijn verschillende vraagstukken die door het theater, in samenwerking met de gemeente, behandeld zullen moeten worden. Zo moet worden bepaald welke rol het stadstheater speelt in de toekomst van Delft en worden vastgesteld welke kansen er op cultureel, sociaal-maatschappelijk en economisch gebied liggen. Ook zaken als inclusie en ontmoetingswaarde, duurzaamheid en multifunctionaliteit zullen worden besproken. Daarnaast moeten verschillende mogelijke locaties technisch-ruimtelijk geanalyseerd worden, om de haalbaarheid van eventuele uitbreiding of nieuwbouw vast te stellen. Hierbij zal worden gekeken naar de verhouding tussen het stadstheater en de theaters in omliggende gemeenten en de regio en de verhouding tussen het stadstheater en de stadstheaters van vergelijkbare steden in Nederland, maar ook naar het effect dat een eventuele verplaatsing van het stadstheater zou hebben op het aantal bezoekers.
Tweede fase
In de tweede fase zullen de inhoudelijke visie en de ambitieniveaus aan de mogelijke locaties worden gekoppeld, waarna beoordeeld zal worden of de verschillende opties op zowel ruimtelijk, financieel als maatschappelijk gebied haalbaar zijn. Hieruit moeten drie hoofdscenario’s voortkomen: renovatie dan wel uitbreiding van het huidige theater; nieuwbouw op de huidige locatie; nieuwbouw op een andere locatie. Alle scenario’s worden dan nog eens afgezet tegen een zogenaamd nul-scenario, wat doorgaan met het huidige theater zou betekenen. Volgens Marijtje Pronk is het nul-scenario echter hoogst onwenselijk, en zouden de kosten van dit scenario hoe dan ook hoog oplopen.
Vervolg
De uitkomsten van het proces, alsmede een advies voor het vervolgproces, zouden in eerste instantie in de zomer van 2023 worden voorgelegd aan de raad. Wethouder Van Vliet vreest dat deze planning te ambitieus is, maar verwacht wel dit jaar nog een product aan de raad voor te leggen.