Het Sint-Lucasgildehuis zoals het ooit was, A. Rademaker
Het Sint-Lucasgildehuis zoals het ooit was, A. Rademaker Foto:

Vermeer en Van Leeuwenhoek (11)

In de tijd van Johannes Vermeer waren kunstenaars en ambachtslieden verenigd in een gilde. In het geval van kunstschilders was dit het Sint-Lucasgilde waarvan de gildekamer gevestigd was aan de Voldersgracht.

Door Jeroen Stolk

De leiding van het gilde lag in handen van een hoofdman of deken, een functie die Johannes Vermeer viermaal zou bekleden. Het Sint-Lucasgildehuis was ondergebracht in de voormalige kapel van het Oude Mannenhuis en dateerde uit de vijftiende eeuw. Herberg Mechelen, waar Vermeer zijn jeugd doorbracht, lag op enkele meters van het gildehuis. Dit pand bestaat niet meer, maar op de gevel van het aangrenzende pand is een plaquette aangebracht die herinnert aan Vermeer. Ook dit pand had er, als het aan Herman Rosse lag, niet meer gestaan. Herman Rosse was een hoogleraar die in 1946 zijn plannen publiceerde waarin het centrum van Delft een ware metamorfose zou ondergaan. De stad zou als het ware veranderen in een openluchtmuseum, echter historisch gezien totaal onverantwoord. Eigenlijk wilde hij Delft simpelweg een historische uitstraling geven waarbij de manier waarop van ondergeschikt belang was. Onderdelen van historische panden uit heel Nederland zouden in Delftse panden verwerkt worden en hele gebouwen zouden van plaats veranderen. Zo ook de Maria Magdalenakapel die van het Doelenplein naar de hoek Markt/Oude Manhuissteeg zou moeten verhuizen, terwijl het poortgebouw van het Kruithuis (aan de Schie) naar het Doelenplein verplaatst zou worden. Deze totaal onrealistische ideeën werden nimmer gerealiseerd. Toch heeft Rosse op één punt wel deels zijn zin gekregen: de herbouw van het Sint-Lucasgildehuis. In 2006 werd dit gebouw op de oorspronkelijke locatie gereconstrueerd en herbergt heden het Vermeercentrum.