Alleen overheid kan starters tij keren
wonenDEN HOORN- Carola de Groot is econoom bij Rabo Research en volgt de Nederlandse woningmarkt. Zij schreef deze week onder andere in haar column: de afgelopen jaren werd het voor jongvolwassenen steeds lastiger om een eerste huis te kopen. In slechts zeven jaar tijd werd de doorsnee starterswoning maar liefst negentig procent duurder.
Een getal dat doet duizelen. Degenen die nog wel de sprong naar een eerste koophuis maken, brengen tegenwoordig bijna twee modale jaarinkomens mee. Volgens Jonathan van Leerdam van Van Leerdam Makelaardij en Advies was en is het voor de doorsnee starter vrijwel onmogelijk om een starterswoning aan te kopen.
Praktijk niet wat het lijkt
Carola de Groot: door de hogere hypotheekrentes hebben we niet langer te maken met een groei van de huizenprijzen van meer dan 20 procent jaar-op-jaar. Sinds augustus dalen de huizenprijzen. Huizenverkopers die in november de sleutel van hun huis kregen betaalden voor een vergelijkbaar huis naar schatting zo’n 9000 euro minder dan degenen die in juli bij de notaris zaten voor de overdracht. En dat lijkt goed nieuws voor potentiële starters. Jonathan van Leerdam: Ja, met de nadruk op lijkt, want in de praktijk ligt dat toch echt anders.
Carola de Groot: Aspirant-huizenkopers krijgen dan ook weer wat hoop. Bijna een op de vier consumenten verwacht over een half jaar een gunstigere huizenmarkt voor kopers. Sinds juli 2022 vertonen de huizenprijzen een dalende trend. Het is afwachten of dit zich in 2023 voortzet.
Hogere maandlasten
Toch lijkt volgens De Groot een gunstigere huizenmarkt voorlopig ijdele hoop. Want ondanks dat bestaande koophuizen wat goedkoper zijn geworden, is de betaalbaarheid van de doorsnee starterswoning juist verder verslechterd. En dat heeft alles te maken met die hogere hypotheekrentes. Starters die nog wel kunnen kopen hebben, ondanks de lagere hypotheek, hogere maandlasten. Dat bedoelt Jonathan van Leerdam met het lijkt goed nieuws. Ondanks de dalende koopsommen is het voor starters nog moeilijker geworden om een starterswoning te kopen.
Starter de klos
Volgens De Groot moeten voor aspirant-starters de huizenprijzen dus nog verder dalen om de hogeren hypotheekrentes te compenseren. Wij verwachten dat de dalende trend van de huizenprijzen doorzet en dat bestaande koophuizen eind 2024 ongeveer 6,6 procent goedkoper zijn dan in het derde kwartaal van dit jaar, zo zegt ze. Jonathan van Leerdam: Dat blijft koffiedik kijken. In deze tumultueuze tijden is voorspellen voor de langere termijn vrijwel onmogelijk. De voorspellingen van economen worden daarom bijna per twee maanden weer herzien. Het komt er volgens hem in grote lijnen op neer dat de gemiddelde starter hoe dan ook de klos blijft, waar alleen nieuw en ander beleid van de overheid verandering in kan brengen.