Delft op de ‘Kaart Figuratief' uit 1678 digitaal ingekleurd
DELFT - De coronatijd haalde bij veel mensen hun creativiteit naar boven. Zo ook bij Marcus Laman. Zijn idee om historische stadskaarten kleur te geven, veranderde de afgelopen jaren in een hobby. Inmiddels heeft hij zijn 24e kaart ingekleurd: een kaart van Delft uit de 17e eeuw.
Door Cheyenne Toetenel
"Tijdens mijn werkzame leven in de monumentenzorg, maakte ik vaak gebruik van historische kaarten", vertelt Laman, die zich als afsetter profileert. "Mijn interesse in landkaarten uit zich bovendien in de collectie die ik de afgelopen jaren zelf heb verzameld." Nederlanders zijn wereldberoemd wat betreft kaarten uit de 17e en 18e eeuw. Veelal in zwart-wit, soms in kleur. "Sommige kaarten hadden dan wel kleur, maar deze waren erg flets. Ik bedacht dat dit beter kon, ben op het internet gaan zoeken en kwam erachter dat veel historische kaarten digitaal beschikbaar zijn binnen het publieke domein." Laman begon met een kaart van Leiden. "De kleuren die deze kaart al had heb ik aangevuld met fellere kleuren. Het eindresultaat was zo verbluffend dat ik ook zwart-witte kaarten ben gaan kleuren. In coronatijd heb ik mij verder ontwikkeld in het werken met een digitaal tekenprogramma en heb ik een benadering gevonden waarin oude kaarten een tweede leven krijgen."
Waar Laman gemiddeld zo'n 60 uur bezig is met het digitaal inkleuren van een stadskaart, besteedde hij 120 uur aan de stadskaart van Delft. "Dit is de meest gedetailleerde kaart tot dusver, dus er was extra inspanning voor nodig", vertelt hij. "Dat maakt ook dat ik het de mooiste kaart vind. Prachtig hoe ze er in de 17e eeuw zo'n gedetailleerde plaat van hebben gemaakt." De Kaart Figuratief Delft uit 1678 wordt beschouwd als hoogtepunt in de Nederlandse cartografie. "Het was een promotiemiddel voor de gemeente om aan buitenstaanders te laten zien hoe mooi en groots de stad was. De kaart is in 1678 gegraveerd op vier koperplaten die tegen elkaar gelegd een stadskaart tonen met een omvang van 83 bij 125 cm. Deze stadskaart laat Delft in een periode van grote welvaart zien aan het eind van de Gouden Eeuw, toen schepen van de Delftse VOC-kamer naar Indië voeren, Antoni van Leeuwenhoek zijn wetenschappelijke ontdekkingen deed, Johannes Vermeer zijn meesterwerken schilderde en Delfts Blauw bezig was de wereld te veroveren."
Deze van oorsprong zwart-witte kaart heeft nu door Laman kleur gekregen. "Door kleur wordt de kaart leesbaarder en kun je als het ware door de straten gaan wandelen en pand voor pand bekijken hoe de stad er in die tijd uitzag." De kleuren geven ook nieuwe inzichten. "Wat ik mij bijvoorbeeld nooit heb gerealiseerd is dat die compacte steden nog best veel groene compartimenten hadden, in de vorm van tuinen en akkers. Je ziet ook dat veel rijken buiten de stadsmuren een plek hadden om zich terug te trekken uit het stedelijk geweld." Door het inkleuren van de kaart komen leuke weetjes naar boven, stelt Laman. "Bijzonderheden vind ik dat in Delft een zogenaamde droogtoren stond aan de oostkant van de stad om de lakens uit de lakenindustrie te drogen, en dat bij de stadsmuren drie paardenweds lagen om de paarden van bezoekers te laten rusten, wassen en verzorgen door arbeiders."
Wil jij zo'n ingekleurde historische stadsplattegrond van Delft aan de wand? Delft op Zondag mag er drie gratis weggeven! Kans maken? Mail het antwoord op onderstaande vraag naar historischestadskaartenfullcolour@outlook.com. Vraag: Laman heeft al flink wat stadskaarten ingekleurd. De hoeveelste is de Delftse? De kaarten zijn te bestellen via historischestadskaartenfullcolour.nl.