75 jaar ná de bevrijding: april 1946
DELFT - Maandelijks doet historicus Ingrid van der Vlis verslag van de gebeurtenissen in Delft van 75 jaar geleden. Hoe pakken de Delftenaren hun leven weer op na de Tweede Wereldoorlog?
De bevrijding is nu bijna een jaar oud. Misschien is dat wel de reden dat er juist deze maand meer chagrijn doorklinkt over het tempo van herstel: het duurt allemaal zo lang. De vertrouwde Delftsche Courant verschijnt nog steeds niet en er is nog altijd gebrek aan van alles. Wie de mogelijkheid heeft, neemt zelf het heft in handen – zoals de studentenverenigingen doen.
Perszuivering
Iedereen is er in april 1946 allang aan gewend dat het Delftse nieuws via Veritas in de huiskamers komt. Katholieke Delftenaren lezen liever de Toekomst, protestantschristelijken abonneren zich op Trouw en socialisten kiezen voor Het Vrije Volk, net zo verzuild als voor de oorlog. Toch zijn er verschillen, want toen telde de stad twee ándere grote kranten: de Delftsche Courant en de katholieke Nieuwe Delftsche Courant.
Het laatstgenoemde dagblad kreeg tijdens de oorlog een NSB-hoofdredacteur en ging in 1944 met de Leidsche Courant op in het Zuidhollandsch Dagblad. Het Delftse katern keert niet terug na de perszuivering. Voor de Delftsche Courant van drukkerij W. Gaade liggen de kaarten gunstiger. Directeur H. Sloterdijk plaatste weliswaar de door de Duitsers aangeleverde berichten in de Delftsche Courant, maar tegelijkertijd hielp hij bij het drukken van de illegale Houdt stand en Het Dagblad. De perszuivering oordeelt dan ook positief, alleen gebeurt dat pas in december 1946. Tot die tijd moeten de lezers geduld oefenen.
HARK
Geduld is ook van belang voor wie wacht op een paar schoenen of andere hulpgoederen van HARK, de Hulpactie van het Rode Kruis. In Delft delen vrijwilligers zo vaak als ze kunnen iets uit in de voormalige school aan Molslaan 46. Er komen nog wel pakketten binnen, maar er is gewoonweg niet genoeg voor iedereen. In het voorjaar van 1946 blijkt dat Rode Kruismedewerkers in Amsterdam soms eerst zelf iets mogen uitzoeken. Het is koren op de molen van iedereen die zich achtergesteld voelt. De leiding van HARK haast zich te melden dat het verkeerd is, maar dat er nu eenmaal fouten worden gemaakt. Mensen moeten zich maar eens indenken hoe het is om dagelijks kisten met spullen uit te pakken terwijl je weet dat thuis de nood óók hoog is. Er zijn geen aanwijzingen dat de uitdeling in Delft misgaat. Wel wordt ook hier gemopperd en krijgt de afkorting HARK een andere invulling: Hulp Aan Rijke Kennissen.
Phoenix herrijst
Studentenverenigingen waren tijdens de oorlog verboden en hun sociëteiten werden gevorderd en leeggeroofd. Het gebouw van Sanctus Virgilius op Oude Delft 18 is na de bevrijding het domein van het Gewestelijk Arbeidsbureau. Pas in februari 1946 mogen de studenten er weer in, overigens nadat zij het pand al een keer gekraakt hebben om aandacht te vragen voor hun nood.
Het Delftsch Studenten Corps krijgt sociëteit Phoenix wel snel terug, op 17 mei 1945 wordt het onderkomen al heropend. Het pand aan de Phoenixstraat is dan vrijwel leeg. Meubilair en ander inventaris ontbreken, honderden sets luxe tafelgerei zijn verdwenen. Studenten die er komen eten moeten zelf bord en bestek meenemen. Dat is tegen het zere been van oud-Corpsleden. Zij zitten vaak op goede functies en dragen hun sociëteit een warm hart toe. In februari 1946 richten zij de Stichting Herstel Phoenix op en rekenen voor wat er nodig is. Er zijn ongeveer 2000 oud-leden en het kost 150.000 gulden om alles te herstellen. Met 75 gulden de man kunnen zij ervoor zorgen dat de sociëteit er bij de viering van het 100-jarig bestaan in 1947 weer piekfijn uitziet. En dat lukt: zulke ‘rijke kennissen' zijn overduidelijk goud waard.
Bevrijdingsbulletins
Volg het nieuws van 75 jaar geleden op de voet: iedere dinsdag een nieuw Bevrijdingsbulletin op www.stadsarchiefdelft.nl/uitgelicht/bevrijdingsbulletins
