J. Heesterman, ontwerp voor een gevelversiering in art nouveaustijl, waarschijnlijk voor de Stadsdoelen, ca. 1905 (TMS 74527)
J. Heesterman, ontwerp voor een gevelversiering in art nouveaustijl, waarschijnlijk voor de Stadsdoelen, ca. 1905 (TMS 74527) Foto:

365 dagen Delft: 9,5 meter protest

Wekelijks presenteren Ingrid van der Vlis en Gerrit Verhoeven hier een archiefschat. Nieuwsgierig geworden? Op www.stadsarchiefdelft.nl verschijnt zelfs dagelijks een nieuw verhaal, 365 dagen lang!

Dit ontwerp van kunstenaar J. Heesterman mag er lieflijk uitzien, er zijn volop Delftenaren die ervan gruwen. Niet omdat zij de art nouveaustijl misplaatst vinden, wel omdat de kosten op de gemeentekas drukken. In 1902 lopen de gemoederen over een verbouwing van de Stadsdoelen hoog op.
De in 1831 opgerichte Stadsdoelen kent een bijzondere ontstaansgeschiedenis. De gemeente wil alleen een theaterzaal laten bouwen als burgers meebetalen. En dat doen ze. Van de 18.000 gulden die nodig is, leggen Delftenaren de helft in. De elite vermaakt zich er in de jaren daarna met toneelvoorstellingen en muziekconcerten die vrijwel altijd volle zalen trekken. Als het aantal inwoners van de stad groeit, lukt het echter lang niet altijd meer om een kaartje te bemachtigen.
Sommige producties komen niet eens meer naar Delft. Het wordt tijd om het theater uit te breiden, aldus het cultuur minnend publiek.
Omdat de gemeente sinds 1857 eigenaar is van de Stadsdoelen, is elke discussie hierover direct politiek beladen. Waarom de hele gemeente laten betalen voor iets waar alleen de culturele elite gebruik van maakt? Voor- en tegenstanders houden elkaar jarenlang in evenwicht, met als gevolg dat er niets verandert. In 1902 komt uitbater Kier Kruif met een waterdicht plan: het Delftsch Studenten Corps betaalt mee aan een grootscheepse verbouwing in ruil voor gebruik van het complex voor hun lustrumfeesten. Verenigingen als Polyhymnia, Toonkunst en rederijkerskamer Tollens reageren verheugd. Kiesverenigingen Recht & Plicht en Nederland & Oranje blijven echter faliekant tegen. Zij organiseren in 1902 een protestbijeenkomst en bieden de gemeenteraad een petitie tegen de verbouwing aan: 1637 handtekeningen op een rol papier van 9,5 meter lang. De gemeenteraad zwicht niet voor het meterslange pleidooi, wel voor de financiële bijdrage van de studenten. Na een verhit debat stemt een meerderheid van de raadsleden vóór een grootscheepse verbouwing. De tegenstemmers halen alsnog hun gelijk als de opknapbeurt na enkele jaren fors duurder uitvalt dan vooraf begroot. Daar hadden ze nog zo voor gewaarschuwd…