Een werk van Egenberger met Michiel de Ruyter en Jan Kompany, te zien bij Museum Paul Tetar van Elven
Een werk van Egenberger met Michiel de Ruyter en Jan Kompany, te zien bij Museum Paul Tetar van Elven Foto:

Het verleden verheerlijkt bij Museum Paul Tetar van Elven

DELFT - In dit museumjaar dat in het teken staat van Rembrandt en de Gouden Eeuw, zijn aller ogen gericht op ons roemrijke verleden.

Het Delftse Museum Paul Tetar van Elven, voormalig woonhuis van de 19e-eeuwse schilder, sluit zich daarbij aan, zij het op bijzondere wijze: hier kijken we niet terug vanuit het heden, maar vanuit de 19e eeuw en wel met de ogen van Tetar van Elven (1823-1896) en zijn collega's.

Galerij de Vos
Dankzij een bruikleen van het Amsterdam Museum is deze zomer een veertigtal schilderijen te zien uit de 'Historische Galerij de Vos', een project van de 19e-eeuwse Amsterdamse kunstverzamelaar en -beschermer Jacob de Vos Jacobszoon. Deze liet tussen 1850 en 1863 dertig jonge kunstenaars, waaronder Paul Tetar van Elven, olieverfschetsen maken als een doorlopend beeldverhaal van de vaderlandse geschiedenis vanaf het jaar 40. Dit om de belangstelling levend te houden voor de ' roemrijke, evenals leerrijke ontwikkeling van het Nederlandsche volk' en om steun te verlenen aan jonge beoefenaars van de historiekunst.

Dit beeldverhaal kreeg vorm in maar liefst 253 schilderijen van circa 40 x 50 cm. waarvan 11 van de hand van Tetar, en 10 kleine beeldjes. De Vos presenteerde ze met een beschrijvende catalogus van eigen hand in het tuinpaviljoen achter zijn huis aan de Herengracht. Ze bleven daar tot 1884, waarna ze met het in onbruik raken van de historieschilderkunst als gedateerd en artistiek oninteressant geleidelijk in museumdepots verdwenen. Hun educatieve waarde was daarmee nog niet ten einde, getuige een driedelige geschiedenispublicatie uit 1906 waarin de voorstellingen als illustraties dienden.

Vaderlandsliefde
Geheel conform de regels van de 19 de -eeuwse historiekunst ging het ook hier om de opwekking van vaderlandsliefde en -trots door de uitbeelding van voorbeeldige perioden en loffelijke daden van het voorgeslacht. De Vos wilde speciaal laten zien hoe uit samenwerking tussen verschillende, ooit vijandige, partijen een krachtige nationale eenheid kon ontstaan. Samenzweringen, volksoproeren, belegeringen, zeeslagen en zegevierende of heldhaftig sneuvelende helden: ze zijn zo dramatisch en theatraal mogelijk in beeld gebracht.

Gouden Eeuw
Het hoofdaccent ligt uiteraard op de Tachtigjarige oorlog en onze Gouden Eeuw, met Tromp en de Ruijter en onze andere zeehelden als de verdedigers van onze vrijheid. Galerij de Vos illustreert daarmee bij uitstek de 19e-eeuwse visie op de eigen geschiedenis. In die periode werden de nationale helden en mythen over de Nederlandse 'identiteit' geschapen, die juist nú volop ter discussie staan, sterker: tot onoverbrugbare meningsverschillen leiden. Voor Museum Tetar van Elven aanleiding om juist in dit herdenkingsjaar te illustreren dat elke tijd zijn eigen beeld van de geschiedenis produceert.

Bij de tentoonstelling is een educatief programma beschikbaar voor zowel het basis -als voortgezet onderwijs. Meer informatie op de website (www.tetar.nl)

Uitgelicht: Rembrandt
Ook onze grote meester is in het museum vertegenwoordigd – en wel in de vorm van kopieën in olieverf, geschilderd door Paul Tetar van Elven. Het naschilderen van de beroemde voorgangers in de grote musea hoorde in de 19 de -eeuw bij de academische kunstpraktijk als basisvoorwaarde voor goed kunstenaarschap. Tetar kopieerde van Rembrandt enkele portretten, De Anatomische Les, De Staalmeesters en natuurlijk: De Nachtwacht. De kopieën zijn permanent te zien, maar krijgen dit seizoen zowel voor de gewone bezoeker als voor het onderwijs een extra 'belichting'.

Wedstrijd HistorieSTUK
Bij de tentoonstelling 'Het Verleden Verheerlijkt' organiseert museum Paul Tetar een 'schilderwedstrijd'. De opdracht is eenvoudig: maak een artistieke impressie van een historische gebeurtenis die indruk heeft gemaakt op jou. Dat mag uit het recente verleden, maar ook uit bijvoorbeeld de 17e of 19e eeuw zijn. Het materiaal kan in navolging van Paul Tetar olieverf zijn, maar alle materialen zijn geoorloofd. De voorwaarden zijn te vinden op de website. Zo moet het werk plat zijn en mogen de afmetingen niet groter zijn dan 50 x 70 centimeter. Prijzen in verschillende categorieën (volwassenen, kinderen, scholen) worden onder meer ter beschikking gesteld door Royal Talens.

De Gouden Eeuw door 19e-eeuwse kunstenaars verbeeld: tot en met 29 september bij Museum Paul Tetar van Elven. Adres: Koornmarkt 67Zie ook: www.tetar.nl Info: tetar@hetnet.nl of 015-2124206.