Frans Hofker, oprichter van 'verzetsblad' Vrij Nederland
DELFT - Op 15-jarige leeftijd werd Karen Hofker (58) wakker geschud. Haar geschiedenisleraar vroeg op een onbewaakt moment: 'Was Frans Hofker, de oprichter van Vrij Nederland, jouw vader?' Even later deed haar vader zijn bijzondere verhaal uit de doeken. Een verhaal waar ze eerder geen weet van had.
Door Ruud Stift
Want bijzonder, zo kun je het verhaal van Frans Hofker wel noemen. Op z'n 19e, in 1940, wilde hij een tegengeluid laten horen. Samen met een paar vrienden schraapte hij geld bij elkaar voor een stencilmachine. Op een bovenwoning in een Amsterdamse wijk draaiden zij de eerste Vrij Nederland, in een oplage van 130 stuks. Als verzetsdaad, omdat 'Nederland nooit een Duitse provincie mocht worden'.
Karen Hofker:"Hij had het er nooit over. Toen dit ter sprake kwam, moest ik bekennen dat ik van niks wist. Mijn vader vertelde niet alles. Maar het bleek de 'trigger' om zijn verhaal te doen. Hij zei: 'Nu ga je zitten, want ik ga mijn verhaal vertellen. Luister goed, want dit is de enige en laatste keer.' Toen bleek dat hij ongelofelijke dingen had meegemaakt." In chronologische volgorde: In 1941 werd Frans door de Duitsers gearresteerd. Hij zat maandenlang in Oranjehotel, de gevangenis in Scheveningen. Een nazirechter veroordeelde hem tot zes jaar tuchthuis en dwangarbeid. Voor het drukken van een paar verzetsblaadjes! Hij zat tot eind maart 1945 gevangen in zes kampen of tuchthuizen in Duitsland. Eind maart 1945 ontsnapte hij, samen met drie andere Nederlanders, door een heel slim plan (Karen: "Hoe heeft mijn vader niet willen vertellen.") uit de gevangenis van Siegburg in Duitsland. Ze vertrokken in de nacht en liepen door een mijnenveld zonder dat iemand gewond raakte. Ze zwommen de Rijn over en liepen net zolang door tot ze bij een post kwamen van het Amerikaanse leger. In april 1945 kwam Frans lopend in Limburg aan. Pas eind mei kon Frans op weg naar Amsterdam, terug naar zijn ouders, zijn broer en zijn tweelingzusjes. "Hij had onder meer drie dagen in een schoorsteen verstopt gezeten. Ze bereikten de grens slechts gekleed in hun ondergoed, zonder papieren op zak. De gevangeniskledij hadden ze onderweg natuurlijk gedumpt om niet al teveel op te vallen.." Hiram Bakker, een broer van een vriendin van Karen en schrijver ('Helden en horken'), had er wel oren naar de avonturen van Frans in een kinderboek op te tekenen. Om zijn verhaal te bewaren voor het nageslacht. "Dit nadat we door VN waren uitgenodigd om een plaquette te onthullen in Amsterdam, in de straat waar het allemaal is begonnen." Frans Hofker woonde van 1961 tot zijn dood in 2000 in Delft. Zijn vrouw Hennie (93) woont daar nog steeds. "Hij werkte bij Oldelft, als vertaler van handleidingen van medische apparatuur. Een bescheiden, rechtvaardige man die een bloedhekel had aan discriminatie.
Dat zag hij 'als bron van al het kwaad'. Vooral het feit dat hij tegen de onderdrukker in verzet kwam, bewonder ik in hem." Het hele verhaal, met illustraties, is te lezen in 'Frans ontsnapt...'
Voor lezers vanaf 10 jaar. Prijs: 7,50 euro.Te koop bij de Etalagefabriek in de Oude Kerkstraat of via een mail: franshofker@gmail.com
