Grafische voorstelling van de gebruikte oppervlakten van het Oude en Nieuwe Gasthuis, 1895 en 1899, door L. Couvée (Stadsarchief Delft, TMS 64570)
Grafische voorstelling van de gebruikte oppervlakten van het Oude en Nieuwe Gasthuis, 1895 en 1899, door L. Couvée (Stadsarchief Delft, TMS 64570) Foto:

365 dagen Delft: Slimme modernisering

Wekelijks presenteren Ingrid van der Vlis en Gerrit Verhoeven hier een archiefschat. Nieuwsgierig geworden? Op www.stadsarchiefdelft.nl verschijnt zelfs dagelijks een nieuw verhaal, 365 dagen lang!

Een jongen met een gebroken been ligt op zaal bij een volwassen teringlijder. Om dit soort situaties in de toekomst te voorkomen, moet het Oude en Nieuwe Gasthuis aan het eind van de negentiende eeuw een flinke moderniseringsslag maken
.
Deze infographic (zie illustratie onder) maakt inzichtelijk hoe dat is gelukt. Van oudsher staat het Oude en Nieuwe Gasthuis aan de Koornmarkt onder bewind van regenten, die met behulp van fondsen het tehuis bestieren.

In de negentiende eeuw trekt het stadsbestuur de regie iets meer naar zich toe door onder meer een stadsgeneesheer aan te stellen. Ondanks de professionele leiding houden de voorzieningen niet altijd gelijke tred met de vernieuwingen.
In 1892 constateert een van buiten aangetrokken arts dat de zorg ondermaats is.Het ziekenhuis is overvol en patiënten met verschillende ziektes liggen mede daardoor vaak kriskras door elkaar.
De regenten stellen een verbouwingsplan op. Er komt ruimte om kinderen van volwassenen te scheiden en om patiënten naar type ziekte in te delen. Meer licht en lucht zorgen voor een betere hygiëne.
De gemeenteraad wijst deze renovatie af, ook al noemt een van hen het ziekenhuis 'eene schande voor Delft'.
De verbouwing is volgens een meerderheid van de raad 'te breed' opgezet en 'de eischen der wetenschap' zijn te ver doorgevoerd.
In 1894 presenteren de regenten een goedkoper plan dat wel op goedkeuring kan rekenen. Bezuiniging op de facilitaire ruimtes, de 'oeconomie', en een extra verdieping op het bestaande pand zorgen voor de gewenste uitbreiding.

Architect L. Couvée toont in de tabel hoe slim het Oude en Nieuwe Gasthuis de ruimtes nu verdeelt. Op het perceel is in 1899 meer open terrein én meer bebouwing dan in 1895. Het ziekenhuis kan voorlopig weer vooruit, dat wil zeggen: tot in de jaren zestig van de twintigste eeuw. Dan is de rek er echt uit en verhuist het Oude en Nieuwe Gasthuis naar de Westlandseweg.