Delftenaren verzamelt u: Tel de vlinders in de tuin
De Vlinderstichting roept Delft en omgeving op om de vlinders in de tuin te tellen dit weekend. Een extra feestelijke telling dit jaar, omdat het de tiende editie is. Maar waarom zou je de moeite nemen om in kaart te brengen hoeveel koolwitjes of dagpauwogen er in je tuin huizen?
Door Esther Luijk
Projectleider Ineke Radstaat: "Het aantal vlinders in jouw tuin geeft niet alleen een goed beeld over hoe het met hen als soort gaat, maar ook hoe het met de hele natuur gaat. We houden al jaren de bosrijke gebieden en het platteland van Nederland goed in beeld qua aantallen en soorten die er voorkomen. Er is echter steeds minder ruimte voor natuur en tuinen in stedelijke gebieden worden daardoor een steeds belangrijkere biotoop voor vlinders. Wij zijn daarom heel benieuwd wat gebeurt in volle en drukke steden zoals Delft."
Indicator
Vlinders zijn een goede indicator als je wilt weten hoe het met de natuur in z'n algemeen gaat. "Als er iets mis is in de natuur, zijn de vlinders de eerste die erop reageren", vertelt Radstaat. "Ze leven heel kort, zo'n twee weken maar. In die tijd planten ze zich ook voort. Je merkt dus heel snel aan de vlinderpopulatie of ze een fijn of een slecht leefgebied hebben. In slechte omstandigheden gaan er niet alleen veel vlinders dood, maar komen er ook minder eitjes uit. Dit kan door algemene omstandigheden zijn, zoals de droogte en warmte van de afgelopen tijd, maar ook een plaatselijk probleem, zoals gif in de grond of een te lage grondwaterstand. Andersom kan het natuurlijk ook, als er ergens een heel voedselrijke bodem is, zie je dat snel aan de vlinderpopulatie, omdat er dan veel meer eitjes uitkomen. Deze regionale verschillen zijn heel belangrijk om in kaart te brengen."
Zorgen
De telling is al een paar dagen gaande. De resultaten die tot nu toe binnen zijn baren Radstaat enigszins zorgen. "Het is een jaar met heel bijzondere omstandigheden. Leek het eerder in het jaar nog dat we een topzomer tegemoet gingen wat betreft vlinders, wordt het nu toch wel een soort van desastreus. De afgelopen jaren zagen de tellers gemiddeld tien vlinders in hun tuin, in het kwartiertje dat ze telden, dit jaar zijn dat er maar drie. Er worden voornamelijk koolwitjes gezien, want die zijn het beste bestand tegen de warmte. De geijkte tuinvlinders als dagpauwogen en citroenvlinders lijken helemaal weg te zijn in de stad."
Herstel
Een vlinderpopulatie die door droogte ineens snel afneemt, hoeft over het algemeen geen heel groot probleem te zijn, volgens Radstaat. "Ze zijn in staat de populatie zelf te herstellen. Als er nu nog twee vlinders zijn en die planten zich succesvol voort, zijn het er volgend jaar tien over een paar jaar weer heel veel. Maar als er volgend jaar weer zo'n enorme droogteperiode plaatsvindt, komen ze wel in de problemen. De trend die we de afgelopen tien jaar zien is een lichte, maar gestage daling, en dat is zorgelijk. Vlinders zijn heel belangrijk voor de voedselketen. Zonder hen valt de hele boel als een kaartenhuis in elkaar. Het is daarom noodzakelijk dat we een zo optimaal mogelijke leefomgeving voor ze creëren. Simpele maatregelen zijn bijvoorbeeld nectarplantjes neerzetten en de brandnetels in je tuin laten staan, want die lusten dagpauwogen graag. Sterker nog, het is het enige wat deze vlinder eet. En, misschien overbodig, gebruik geen gif. Een klein plantje staat leuk en is ook lekker voor de rupsen. De vlindertelling is van belang om mensen bewust te maken. Bewust van hoe het staat met de vlinders, maar ook van hun eigen tuin en wat ze wellicht anders kunnen doen. Alle kleine beetjes helpen."
Resultaten
Tellers kunnen nog tot en met dit weekend hun 'score' doorgeven op www.vlinderstichting.nl/Tuinteltiendaagse. De resultaten worden vervolgens grondig bestudeerd. "Je kan er bijvoorbeeld uit opmaken hoeveel graden het ergens is waar de vlinders het goed doen, en hoeveel graden het ergens is waar ze bijna niet meer voorkomen. Hoeveel graden scheelt dat en hoeveel invloed heeft dat dan? We kunnen dit soort resultaten gebruiken om betere omstandigheden te creëren. We hopen daarom dat er zoveel mogelijk mensen meedoen en vooral ook hun resultaten invoeren als ze maar een of zelfs helemaal geen vlinders hebben gezien. Het kost maar een kwartiertje van je tijd, maar in dat kwartiertje kunnen we met z'n allen enorm veel informatie vergaren!"
Meedoen? Op de eerder genoemde website kunnen de vlinders doorgegeven worden. Ook is er op die website een overzichtskaart te vinden van de verschillende soorten en hoe je ze kunt herkennen.