Het Agnetapark is een karakteristiek en bijzonder stukje Delft. (Foto: EvE)
Het Agnetapark is een karakteristiek en bijzonder stukje Delft. (Foto: EvE) Foto: Esdor van Elten

Een bijzonder stukje Delft

Het Agnetapark aan de rand van de Hof van Delft is een bijzonder stukje stad. Een fraai voorbeeld van een zogenaamde 'fabriekskolonie', en wel de oudste van Nederland. Het is de moeite waard om eens doorheen te wandelen.

Toen in de tweede helft van de negentiende eeuw de industrialisatie doorzette trokken veel arbeiders van het platteland naar de stad. Daar was immers werk te vinden. Veel van die arbeiders leefden in erbarmelijke omstandigheden. Sommige welgestelden trokken zich het lot van deze arbeiders aan. Zo ontstonden in deze tijd de eerste woningbouwverenigingen. Ook enkele grote werkgevers beseften dat goede woningen en een gezonde omgeving voor hun arbeiders ook in het belang van de onderneming was. Zo'n werkgever was Jacob Cornelis (Jacques) van Marken (1845-1906), oprichter van de Nederlandsche Gist- & Spiritusfabriek. Tussen 1882 en 1884 liet hij hier de eerste 78 woningen bouwen in een parkachtige omgeving, die hij vernoemde naar zijn vrouw Agneta. Het echtpaar Van Marken woonde er ook zelf.

Top 100 monument
De Zocherweg herinnert nog aan de ontwerper van het parkgedeelte: Louis Paul Zocher. Zocher was niet de minste: samen met zijn vader ontwierp hij onder andere ook het Vondelpark in Amsterdam. Tussen 1924 en 1926 werd het Agnetapark uitgebreid met nog eens 156 woningen. Een plaquette bij de ingang herinnert hier nog aan. Het 'Nieuwe Agnetapark' kreeg wel een hele andere uitstraling dan het oude: in plaats van de slingerende paden en de onregelmatige vijver van Zocher straalde het ontwerp van architect Jan Gratama (1877-1947) rechtlijnigheid uit. Een ander bekend project van Gratama is het Amsterdamse Betondorp. Sinds 1989 is het Agnetapark een officieel Rijksmonument, en wel één van de 100 belangrijkste rijksmonumenten in Nederland. In 2011 werd de buurt bovendien aangewezen als beschermd stadsgezicht. De buurt leent zich prima voor een wandeling. Zeker nu het geraas van de treinen van het vroegere viaduct is verstomd ademt het Agnetapark rust. Voor architectuurliefhebbers is er genoeg te zien aan de karakteristieke arbeiderswoningen, maar ook de huizen er omheen, met veel torentjes en tierelantijnen. Een stukje Delft om trots op te zijn!