De Delftse duiker Udo van Dongen in actie tijdens één van de tien expedities in de Noordzee. (foto: Cor Kuyvenhoven)
De Delftse duiker Udo van Dongen in actie tijdens één van de tien expedities in de Noordzee. (foto: Cor Kuyvenhoven) Foto: Cor Kuyvenhoven

Udo dook, fotografeerde en zag dat het niet goed, maar vaak ook mooi was

DELFT – Udo van Dongen dook in wateren over de hele wereld, maar de Nederlandse Noordzee was toch wel het spannendst.

Onlangs werd het boek 'In de diepte' gepresenteerd, met daarin zo'n honderd foto's die de 43-jarige Delftse duiker maakte. Udo van Dongen dook in 1994 voor het eerst en pakte het sindsdien steeds professioneler aan. "Vanaf het jaar 2000 was ik vakantieduiker af", blikt hij terug. De jaren erop reisde hij de wereld over, maakte reportages voor duikmagazines en leerde hij veel gelijkgezinden kenden. Zoals de mensen van de Stichting Duik de Noordzee Schoon. Hij ging met hen de zee op en dook voor het eerst in de Noordzee. "Ik dacht op dat moment dat ik alles wel had gezien, maar opeens bevond ik me in een volledig nieuw avontuur", vertelt hij. "De Noordzee is ook één van de moeilijkste zeeën om in te duiken, met altijd wisselende condities. Het kan prachtig zijn, maar je kan ook golven van twee tot drie meter hebben. Dan is het bijna onmogelijk te duiken. Het zicht varieert van 1 tot 25 meter. Duiken in de Noordzee is een jongensboekachtige ervaring. Je bent op open zee en hebt geen land in zicht. Dan heb je echt het idee dat je ver weg bent. Vervolgens daal je midden op open zee af. Je ziet niks, behalve water. Maar als je dan dichter bij een wrak komt, doemt er opeens iets op vanuit de duisternis. Een fantastische ervaring. Het is er allemaal wat ruiger dan tijdens een vakantieduik in een tropische zee, waar je vaak beschutting hebt. Op de Noordzee komen echt goede condities zelden voor. Het is één van de moeilijkste plekken waar ik heb gedoken. Absoluut niet geschikt voor onervaren duikers."
-Jullie gingen 10 keer op expeditie. Wat wilden jullie ontdekken?
Van Dongen: "De stichting is ontstaan omdat de initiatiefnemers ervan zagen dat in de Noordzee veel wrakken liggen met verspeelde visnetten eraan, waardoor veel dieren onnodig dood gaan. Die netten kun je laten liggen, maar beter kun je ze opruimen. Duikers en biologen wilden verder weten wat er allemaal in de Noordzee leeft. Wat in en rond wrakken leeft, is nooit goed gemonitord. Dus hebben we daar duikende biologen op afgestuurd en die hebben tientallen soorten ontdekt waarvan niet bekend was dat die in de Nederlandse Noordzee leefden. Met het boek hebben we geprobeerd de Noordzee zichtbaar te maken voor de mensen die daar níet duiken. Zodat zij denken: wow!"
-Wat weten veel mensen niet over de Noordzee?
"Velen weten, denk ik, niet hoeveel kleurrijke beestjes er leven. En dat er enorme oppervlaktes zijn die compleet zijn leeggevist. Een soort woestijnen. Wrakken zijn daarom noodzakelijk. Ze bieden vissen een schuilplaats en ze kunnen zich er voortplanten. We willen met ons boek laten zien dat de Noordzee het beschermen waard is."
-Staan er veel foto's van je in het boek?
"Ruim de helft. Ik ben er best trots op. Het boekt telt tweehonderd pagina's en het is voor het eerst dat zo'n groot deel van de Noordzee in kaart is gebracht."
Het boek 'In de diepte' kost 19 euro 50 en kan worden besteld via www.duikdenoordzeeschoon.nl. De opbrengst komt ten goede aan toekomstige expedities van de stichting.