A4 is open, ondanks twijfels over aanpak waterprobleem
DELFT – De nieuwe rijksweg A4 tussen Den Haag, Delft en Rotterdam is sinds dit weekeinde open, na 62 jaar van vaak felle discussies. Maar nóg is de milieustrijd niet afgelopen.
Door: Henk de Kat
Er zijn twijfels over de vraag of een nieuwe aanpak van het grondwaterprobleem in Schipluiden echt zal werken.
Begin deze week kon de vlag uit bij iedere automobilist die snakte naar openstelling van de A4, als verondersteld alternatief voor de vaak overbelaste A13. Het laatste 'go'-signaal kwam dinsdag uit Delft, van het Hoogheemraadschap van Delfland. Deze instantie, verantwoordelijk voor de waterhuishouding in de regio, verstrekte de minister haar allerlaatste benodigde vergunning voor openstelling.
Maar ook al rijdt het verkeer nu 'eindelijk' op de A4, de zorgen over de waterproblemen zijn nog zeker niet definitief weggenomen. Op het diepe stuk in de Schipluidense polders, tussen Tanthof en Schiedam, blijkt de druk op de wegconstructie veel sterker dan de constructeurs hadden voorzien. Grondwater komt binnen vanonder de rijbanen, maar vooral vanuit de beide zijkanten van de weg. In de betonnen diepwanden zitten voegen die op sommige plekken blijven lekken, ook al zijn die naden inmiddels aan de polderkanten bij wijze van noodmaatregel voorzien van een laag spuitcement. Om te voorkomen dat de weg verzuipt, vroeg de minister dit jaar vergunning om 'voor altijd' maximaal 1,4 miljoen liter grondwater per dag te mogen wegpompen, in plaats van de 0,4 miljoen liter die aanvankelijk was toegestaan. Die ruimere permissie kreeg ze dinsdag van het hoogheemraadschap, op basis van de toezegging van de minister dat nu dan wel nieuwe maatregelen worden genomen tegen mogelijke extra verzakkingen.
Dat de in Schipluiden levende vrees voor nog meer bodemdaling in de polders terecht is, bleek dinsdag bij de bekendmaking van een Deltares-rapport. Volgens dat Delftse onderzoeksinstituut zou de door de minister aangevraagde sterkere bemaling inderdaad een extra bodemdaling kunnen veroorzaken van 5 tot 15 centimeter per eeuw, bovenop de 50 tot 150 cm waarmee het Schipluidense weidelandschap sinds de middeleeuwen toch al elke honderd jaar daalt. Deze bijkomende zakking zou zich vooral kunnen voordoen ter hoogte van het meest verdiepte deel van de A4, tot twee kilometer afstand aan weerszijden.
Rijkswaterstaat bedacht een oplossing: het rondom de A4 weggepompte water - in de praktijk thans 1,1 miljoen liter - wordt niet langer geheel afgevoerd naar de Nieuwe Waterweg, zoals nu nog gebeurt, maar ongeveer driekwart ervan zal pal langs de snelweg meteen weer de bodem worden ingepompt. Dat teruginjecteren gebeurt dan zo'n 30 meter onder het maaiveld, ver onder de A4. Vanuit die diepe grondlaag kan het ingewikkelde patroon van ondergrondse waterstromen zich herstellen van wat er aan de bovenkant wordt uitgehaald, is het concept. Vanaf mei 2016, nog voor de zomertijd, moet dit rondpomp-systeem gebruiksklaar zijn.
Volgens Deltares is deze aanpak een haalbare kaart. Ook in droge zomers is er volgens de wetenschappers in de polders dan geen extra verzakkingsrisico meer. Het hoogheemraadschap sprak dinsdag van een 'goed en zorgvuldig uitgevoerd onderzoek', en gaf zijn zegen aan deze aanpak: "Het lijkt aannemelijk dat het watersysteem en de bij het grondwater betrokken belangen hiermee voldoende zijn beschermd." Wel zei de waterschapsleiding het belangrijk te vinden dat constant in het poldergebied zal worden gemeten of de veronderstellingen in de praktijk ook echt kloppen.
n Lees verder op pagina 3