Gezicht op Delft, Carel Fabritius, 1654 Inzet linksboven: voorbeeld van trompe-l’oeil door Pere Borrell de Caso (1874)
Afbeelding rechts: voorbeeld van een perspectiefkast
Gezicht op Delft, Carel Fabritius, 1654 Inzet linksboven: voorbeeld van trompe-l’oeil door Pere Borrell de Caso (1874) Afbeelding rechts: voorbeeld van een perspectiefkast Foto: The National Gallery Photographic Department

Carel Fabritius (7)

Algemeen

Door Jeroen Stolk

Exact 400 jaar geleden (27 februari 1622) werd hij geboren: kunstschilder en timmerman Carel Fabritius. Hoewel ‘Het Puttertje’ zijn bekendste werk mag heten, heeft de kunstenaar veel meer werk op zijn naam staan. Zo legde hij landschappen, portretten, architectuur en diervoorstellingen vast voor het nageslacht. 

Bedreven was hij ook in het toepassen van trompe-l’oeil wat Frans is voor bedrieg het oog. Bij deze kunstvorm creëert de schilder een illusie. De inzet linksboven is daar een voorbeeld van: de jongen lijkt uit het schilderij te stappen. Fabritius heeft met zijn ‘Gezicht op Delft’ zo’n illusie geschapen. 

Vermoedelijk was dit werk bedoeld voor een zogenaamde perspectiefkast (afbeelding links). Op het eerste gezicht ziet het er wat vreemd uit en lijkt het niet te kloppen, maar wanneer het in een perspectiefkast wordt geplaatst is het in het juiste perspectief te zien en ontstaat diepte. 

Carel Pietersz. Fabritius had zich in Delft gevestigd omdat zijn bruid hier geboren was. Maar met de ontploffing van het kruithuis (1654) viel voor deze kunstschilder het doek.