Dertien nieuwe struikelstenen in Delft

DELFT - Met een weekje vertraging werden afgelopen dinsdag aan de Julianalaan, voor nummer 43, vier struikelstenen (Stolpersteine) onthuld. Op de stenen de naam van vier joodse Delftenaren die in 1943 uit hun huis werden gehaald, weggevoerd naar Westerbork en vermoord in Sobibor: Oskar en Eleonora Selowsky en hun kinderen Karin en Peter.

Toch zijn het niet de stenen zelf waar het eigenlijk om gaat. “Die stenen representeren mensen”, hield dr. Ronald E. Waterman, zoon van een Delftse professor en zelf een overlevende van de holocaust, de aanwezigen in de synagoge aan de Koornmarkt voor. “Het is nodig dat we ons de misdaden tegen de menselijkheid uit het verleden blijven herinneren.” Het kwaad komt stapsgewijs, zo betoogde hij. “Wat begint met registreren en isoleren kan eindigen in dood en vernietiging.” We moeten dus waakzaam zijn.

In de poppenwagen
De 92-jarige Irene Linssen-Jeidels bracht de Selowsky’s als mensen nog dichterbij: “Ik herinner me de dag waarop ik Karin voor het eerst zag. Mijn moeder zat in de voorkamer met mevrouw Selowsky koffie te drinken en ik speelde met mijn grote poppenwagen in de andere kamer. En toen, zonder te aarzelen, legde mevrouw Selowsky de twee weken oude Karin in mijn poppenwagen. Ik ben dit nooit vergeten.” In levendige beelden schetste zij de familie, waarmee zij niet alleen door vriendschap, maar ook door lot mee verbonden is: “Het gezin Selowsky is op dezelfde dag als mijn oma, Jenny Jeidels, vergast in Sobibor. Op 13 maart 1943.”
Jan Paul Peters, secretaris van de stichting, sloot de bijeenkomst af met een kijkje achter de schermen van de zoektocht naar nabestaanden. Een belangrijk aspect van het struikelstenenproject. Helaas werden van de familie Selowsky geen directe nabestaanden meer gevonden.

Uitgestelde herdenking
De Duitse kunstenaar Gunter Demnig, bedenker van de Stolpersteine, die meestal zelf de stenen komt leggen, liet deze keer verstek gaan vanwege de coronamaatregelen. De stenen werden dus opgestuurd, maar kwamen te laat om nog op de beoogde datum, 23 november, te worden gelegd. “Dat is in de afgelopen week gedaan door de Gemeente Delft”, vertelt Gabrielle De Poorter-Struijk van de Stichting Herinneringsstenen Delft. Naast deze vier in de Julianalaan zijn er ook negen stenen gelegd in de Laan van Overvest, bij nummer 34. Zij herinneren aan het lot van de familie Schnitzler. Ook zij zouden oorspronkelijk op dezelfde dag herdacht worden, maar vanwege corona moest de plechtigheid worden afgeschaald: “Voor hen komt er in maart volgend jaar een aparte herdenking.”