Woonprofessor Peter Boelhouwer: 'De wachtlijsten voor betaalbare woningen lopen op, overal.' (foto: Henk de Kat)
Woonprofessor Peter Boelhouwer: 'De wachtlijsten voor betaalbare woningen lopen op, overal.' (foto: Henk de Kat)

Woonprofessor over Delfts plan: 'Waar moeten lagere inkomens heen?'

Politiek

DELFT – "Je ziet het op dit moment in veel steden gebeuren. Delft en Rotterdam – allemaal willen ze meer midden- en hogere inkomens binnenhalen. Maar de tegenvraag is: wat doe je dan met de lagere inkomens?"

Door: Henk de Kat

Aldus de 'woonprofessor van Nederland', de 57-jarige hoogleraar Peter Boelhouwer van de TU Delft. Hij houdt zich in het aan de Julianalaan gelegen Architecture-gebouw bezig met woningmarktbeleid, en hij is er ook voorzitter van de afdeling OTB (Onderzoek voor de gebouwde omgeving). Op verzoek van de krant Delft op Zondag plaatst hij enkele kanttekeningen bij de nieuwe 'Woonvisie' van de gemeente Delft.
Boelhouwer: "Het is goed voor de stad, zeggen al die Nederlandse gemeenten die nu via een Woonvisie meer midden- en hogere inkomens willen aantrekken. Dat is waar. Dan heb je minder uitgaven aan sociale uitkeringen, meer inkomsten uit woningbouw en meer draagvlak voor voorzieningen. En een feit is, dat je als gemeente nu eenmaal niet iedereen kunt huisvesten die op je afkomt. Dan is het een politieke keuze voor het stadsbestuur: voor wie ben je? Als Delft kiest voor een profiel als Kennisstad, ja – dan wordt dus niet gekozen voor lagere inkomensgroepen. Zo simpel is het."
Hij kent het antwoord op zijn eigen vraag waar degenen met een smallere beurs dan naar toe moeten: "Ja, naar de buren. Dan is mijn vervolgvraag: heeft Delft deze nieuwe keuze voor een profiel als Kennisstad afgestemd met de buurgemeenten? Want Rotterdam wil 20.000 sociale huurwoningen slopen of verkopen, en ook die stad zoekt de oplossing bij de buren. En ik kan me voorstellen dat Schiedam, met eveneens heel veel sociale woningbouw, dat ook wel zou willen. Dat versterkt nog de vraag: wat gebeurt er met al die lage inkomensgroepen uit deze steden? Als je een gemeentelijke Woonvisie opstelt, zul je die regionaal moeten afstemmen. Dat staat ook gewoon als verplichting in de wet. Maar ik weet niet of Delft dit heeft gedaan."
Het antwoord komt van de woordvoerder van de Delftse wethouder Raymond de Prez (PvdA). Hij zegt dat binnen de regio Haaglanden nu een regionale woonvisie in de maak is, die naar verwachting in de eerste helft van 2017 klaar is. "In het verlengde daarvan zullen met de buurgemeenten afspraken worden gemaakt over het benodigde aantal sociale woningen, en wie welk aandeel levert." Over de nieuwe Delftse 'Woonvisie 2016-2023' is dit jaar volop gedebatteerd in de stad, maar vooral door 'ingewijden' uit de bouwsector plus ondernemers – die overigens bijna allemaal zeer enthousiast waren over de voorgestelde koers. De stem van de huurders daarentegen heeft nauwelijks geklonken, ook door ontbreken van een echte woordvoerder. De woordvoerder van De Prez: "In de aanloop naar de Woonvisie is er in maart een 'breed' stadsgesprek geweest, waarbij ook huurders betrokken waren. Verder hebben de huurders 'meegelezen' met de conceptversies van de Woonvisie. En ze hebben via een wettelijk geregeld overleg ook een rol bij het tot stand brengen van de prestatieafspraken die volgend jaar in het verlengde van de Woonvisie worden gemaakt met de corporaties. En aanstaande maandag is er nog een conferentie over de uitvoering van de Woonvisie. De huurders zijn hier ook voor uitgenodigd." Boelhouwers advies aan de gemeente: "Dit nieuwe woonplan is een politieke keuze. Wees daarover eerlijk. Als je kiest voor duurdere bouw, zeg dan ook helder dat je niet langer primair kiest voor lagere inkomens. Dan kunnen mensen bij de volgende gemeenteraadsverkiezing een oordeel uitspreken. Er wordt nu gezegd: we bouwen voor de dure groep, en er zijn nog voldoende betaalbare huizen voor de andere groep. Maar die vlieger gaat niet op. Dan zul je toch echt opvang moeten regelen in de omgeving van Delft, óf je accepteert als gemeente dat de wachtlijsten voor betaalbare huizen nog verder oplopen. Want die lopen op, overal in de Randstad. Ik zie nergens dat het minder wordt. Het aantal mensen met een bescheiden inkomen groeit. Er is in Nederland steeds meer behoefte aan betaalbare woningen, maar Rotterdam en Amsterdam en nu ook Delft willen de voorraad aan sociale woningen dus niet laten groeien. Welke gemeente dan wel? Nou, Den Haag en Utrecht bij voorbeeld."
De ontwikkelingen in Nederland overziend, constateert professor Boelhouwer: "Het aantal sociale woningen neemt af, terwijl de doelgroep groeit. In Rotterdam wordt nu al gezegd, tegen iemand die net is gescheiden: 'Ga maar een stacaravan zoeken op de Veluwe, hier is geen plek'. Ook het Leger des Heils ziet dat er meer mensen op straat komen te staan. In Amerika en in Londen wonen mensen soms al maanden in een auto. Gelukkig zijn we in Nederland nog niet zover, maar die kant gaan we wel een kleine beetje op."