"Wel camera's waar nodig dus, maar geen Chinese", vindt raadslid Janne Gerritsen. (Foto: EvE)
"Wel camera's waar nodig dus, maar geen Chinese", vindt raadslid Janne Gerritsen. (Foto: EvE)

Delft doet Chinese surveillancecamera’s in de ban

Algemeen

DELFT – De gemeenteraad ging vorige week unaniem akkoord met het voorstel om camera’s van de Chinese fabrikant Hikvision uit Delft te verbannen. Niet omdat ze niet goed werken, wel vanwege zorgen over spionage en mensenrechten.

Door Esdor van Elten 

D66-Gemeenteraadslid Janne Gerritsen, initiatiefneemster van de motie, is blij met de steun van de voltallige raad: “Het geeft aan dat Delft voor echte veiligheid gaat in plaats van schijnveiligheid”, vindt zij. De gewraakte camera’s worden uiterlijk in het eerste kwartaal van 2023 vervangen door andere.

Spionage
Het gaat om camera’s van de gemeente van het Chinese merk Hikvision. Onlangs stelde de fractie van STIP schriftelijke vragen hierover, omdat de apparatuur van deze fabrikant en die van het eveneens Chinese techbedrijf Dahua door de AIVD als mogelijke gevaarlijk worden aangemerkt. De kwestie speelt landelijk en in juni werd al bekend dat ruim 50 gemeenten in Nederland camera’s van deze merken gebruiken. “In Delft bleken dat er vier te zijn”, aldus Janne. “Het gaat om zogenaamde ‘plantsoenposten’, waarmee eigendom van de gemeente  wordt beveiligd.” Het gevaar van de camera’s zit volgens de AIVD in het feit dat Chinese bedrijven door de Chinese overheid kunnen worden verplicht om ‘achterdeurtjes’ in te bouwen, waardoor zij buiten beveiligingssoftware om toegang kunnen krijgen tot de apparatuur. De inlichtingendienst waarschuwt dat de Chinese overheid een bewust cyberspionageprogramma heeft voor Nederland. Dat de camera’s betrekkelijk goedkoop zijn zou daarmee samenhangen: “Dat komt door het stimuleringsbeleid van de Chinese overheid.” Nederland is overigens zeker niet het enige doelwit. Ook Amerika en Engeland hebben Chinese fabrikanten inmiddels in de ban gedaan.

Paniekvoetbal?
Tot frustratie van de fabrikanten zelf, die verklaren niets verkeerd te doen. En tot dusver zijn de gevreesde ‘achterdeurtjes’ ook niet aangetroffen. Wat niet wil zeggen dat ze niet kunnen worden aangebracht. Is deze apparatuur in de ban doen dan niet overdreven? De Informatie Beveiligings Dienst, die Nederlandse gemeenten ondersteunt op het gebied van informatiebeveiliging en privacy, meldt op haar website dat gemeenten nu geen paniekvoetbal moeten gaan spelen. “De BIO en de AVG bieden prima kaders voor netwerkcamera’s. Op basis van die kaders stel je aan de hand van een risicoanalyse een afgewogen set van maatregelen vast.” Daarbij kun je denken aan goede testen vooraf, het op orde houden van de beveiliging en vooral: het monitoren van het netwerkverkeer van de camera. Daarmee komen ook ‘achterdeuren’ aan het licht. Speelt Delft dan paniekvoetbal? Gerritsen vindt van niet: “Ik denk dat we onze inlichtingendiensten serieus moeten nemen. En als overheid moet je juist het goede voorbeeld geven. Als de mogelijkheid bestaat, moet je die zoveel mogelijk uitsluiten.” Tegelijkertijd is duidelijk dat, hoewel nu de Chinese apparatuur onder vuur ligt, de mogelijkheid van achterdeurtjes natuurlijk ook geldt voor apparatuur van westerse makelij.

Mensenrechten
Er is echter volgens Gerritsen nog een reden om deze Chinese fabrikanten te boycotten: “Hikvision en ook Dahua worden in verband gebracht met mensenrechtenschendingen in onder andere Tibet en Xinjang. “Met dergelijke bedrijven moet je geen zaken willen doen, vindt het raadslid, en ze krijgt de raad daarin mee. Maar als we het dan toch over mensenrechten hebben, hoe wenselijk is het eigenlijk dat we in Delft en in Nederland in toenemende mate op straat en waar dan ook in de gaten worden gehouden door camera’s, al dan niet met een achterdeur? “Cameratoezicht kan Delft op bepaalde plekken veiliger maken”, denkt Gerritsen.: “ Zodra het donker wordt voel ik mij niet altijd veilig en uit onderzoek blijkt dat dit voor meer dan de helft van de vrouwen geldt” In het nieuwe coalitieakkoord wordt daarom ook aandacht besteed aan veiligheid, onder andere door te kijken naar de uitwerking van ‘safe streets’. Ook hebben wijkagenten volgens Gerritsen een belangrijke rol als oren en ogen van de wijk. Cameratoezicht kan ook een rol spelen, maar met mate. Gerritsen verwijst opnieuw naar China: “Daar is inmiddels een echte surveillancemaatschappij ingericht, met gezichtsherkenning en koppeling aan een social creditsystem. Dat is iets wat we hier koste wat kost moeten voorkomen.” Wel camera’s waar nodig dus, maar geen Chinese en het liefst Europese. En als het aan het raadslid ligt gaat Delft kijken naar Delftse camera’s: “We moeten in Europa sowieso meer investeren in technologie om niet afhankelijk te zijn van ander landen en mogendheden. Waarom dan niet hier, wellicht in samenwerking met de TU, een eigen camerasysteem ontwikkelen?”